Ik ben erg dankbaar en erkentelijk voor het ver-rijkend blad Melach HaArets. De goede studies en onderwijs, dank u voor de rijkdom en het vertalen van de schrift in voor mij begrijpbare taal voor het dagelijkse leven! Ik wil u een tekst voorleggen uit Filippenzen 2, vers 3: “Doe niet uit eigen belang en acht anderen belangrijker dan uzelf!” Dit stukje wordt zo beladen verkondigd. Daar wij uit de generatie komen, waar er autoritair werd opgevoed en er geen recht was om erover na de denken en zich een mening te vormen, lijkt dit vers met heel zijn gewicht in de gemeente neer te komen als een domper! Akelig naar mijn gevoel! Wilt u zo goed zijn de ware betekenis vanuit het Hebreeuws of Grieks te verduidelijken? Het zou mij helpen en ik zou het anderen ook kunnen vertellen! Dank u wel, voor de zegen die u en uw volk bent, ik ben dit de laatste jaren gaan inzien! Ik wil u vergeving vragen, als ik bewust of onbewust jullie heb kwaad berokkend! Ik begrijp en erken nu de plaats die de Eeuwige aan jullie heeft toegekend, dank u van ganser harte, voor het bewaren en de overlevering van G’ds Woord. Wij reizen 4 november voor het eerst naar Israël.
Hartelijke groet, Shalom
Mevr. G.W., Wespelaar, België
Beste mevrouw W.,
Dank u voor uw bemoedigende complimenten. Ik beantwoord uw vraag in Israël, op de dag dat u daar voor het eerst naar toegaat! Schrik niet van deze bewoordingen van dit vers. Vanuit de oude vinger wijzende duiding van de Bijbel klinkt dit naargeestig. Veroordeling en schuldig verklaren hebben te lang hun kans gekregen in duiding van de Bijbel. Dat is iets anders dan mensen wijzen op de gevolgen van het maken van fouten. Er is een zeer oude traditie in de menselijke geschiedenis die hiermee te maken heeft.
Het is die van het willen hebben van een positie van iemand die inzicht heft in de onzichtbare wereld, wat anderen niet hebben. De positie van medicijnman heeft hiermee te maken, maar ook de positie van de rabbijn die ingewijd zegt te zijn in teksten waardoor hij anderen afhankelijk van zich maakt. Ook de positie van de communio docens in de rooms-katholieke kerk, de gemeenschap van ingewijde onderwijzenden die esoterische kennis heeft, stamt hier van af, evenals de vinger wijzende protestantse prediker.
Maar de messenger is de message, de boodschap van de boodschapper wordt bepaald door het gedrag van boodschapper. Een hierbij horende uitleg is die van het je moeten onderwerpen. De geijkte uitleg is dat mensen zich zouden moeten onderwerpen aan de spreker en dat vrouwen zich zouden moeten onderwerpen aan hun echtgenoot. In feite laat die verkeerde uitleg zien dat de prediker van die boodschap zelf vrijuit gaat en zichzelf buiten schot plaatst.
Maar de Bijbel kent een heel andere boodschap. “Onderwerpen” in het Nieuwe Testament is verkeerd vertaald en zou moeten luiden: zich aan de ander toevertrouwen. En dat toevertrouwen kan alleen plaatsvinden, wanneer die ander dat vertrouwen waard is. Een medicijnman, ook de moderne, plaatst zichzelf buiten schot. De Bijbel vraagt echter van de boodschapper om deel uit te maken van de boodschap.
Zo is het gesteld met het vers waar u het over heeft. Zodra we in staat zijn om de naargeestigheid van oudere verklaringen te verlaten kunnen we leren om fris te kijken naar teksten, ook bekende. En dan wordt het duidelijk wat er staat in Filippenzen 2:3. Wij mensen hebben de neiging om onszelf belangrijker te achten dan anderen en onze opvattingen als belangrijker dan die van anderen. Alles wat de tekst vraagt is de balans terug te brengen.
Wanneer we dat doen is het voor ons gevoel, alsof die ander dan belangrijker wordt dan wijzelf. Want onze waarneming en onze reflectie is niet zuiver. Het vers draagt ons op onszelf opnieuw te ijken. Op het moment dat we dat volgens deze opdracht uitvoeren, vindt herstel in onze ziel plaats. En dat is waar de Bijbel op uit is. Niet veroordelen en schuldig verklaren, maar het mooiste in mensen naar boven laten komen, daar gaat het om. Dan staat de prediker niet langer centraal, maar de Eeuwige. En daar worden we allemaal beter van.
In dit gedeelte van de Bijbel wordt uitgelegd hoe de Messias al op aarde is geweest, voordat Hij opnieuw komt om alles omvattende vrede te brengen. Hij, de Messias, Yeshua, is de boodschapper bij uitstek, die in Zijn gedrag Zijn boodschap uitbeeldt. Hij heeft de gezindheid om op het belang van anderen te letten. Hij is niet een medicijnman die Zijn positie moet verdedigen. Hij is gelijk aan G’d, maar heeft dat “aan G’d gelijk zijn niet als iets gezien om aan vast te houden” (vers 6).
Hij heeft zich “ontledigd”, “vernietigd”, letterlijk: zich ontdaan van Zijn goddelijkheid. Hij verlaagt zich om op ons niveau te komen. Hij is ons vertrouwen waard. Aan Hem kunnen we ons onderwerpen, namelijk toevertrouwen. En Hij heeft Zijn leven gegeven in hét offer dat de Tora heeft aangekondigd, namelijk het mensenoffer, zie het bijna-offer van Isaak en lees over het menselijk schuldoffer in Jesaja 53. Daardoor kunnen we het onszelf veroorloven om de ander als uitmuntender te zien dan onszelf en er allemaal beter van te worden.
Met hartelijke groeten,
Lion S. Erwteman
