Chanoeka, een groot wonder

De maand december is de tijd waarin Chanoeka gevierd wordt. Hoe vaker je dit feest hebt gevierd, des te meer krijg je de kans de diepte ervan in te zien. Er is een feestkant aan met lichtjes en gezelligheid. En er is een treurkant aan, met beelden van oorlog, doden en strijd tot bevrijding. De feestkant is: acht dagen vieren, lekker eten, elke dag een licht meer op de lichthouder. De treurkant herdenkt dat er een overheerser is geweest die met veel soldaten Israël heeft gedwongen tot assimilatie: het net zo doen als de geldende godsdienst voorschrijft. En die dat heeft afgedwongen door mensen te vermoorden die zich toch aan de voedselwetten hielden, toch hun babyjongetjes besneden en toch diensten in de Tempel hielden.

Twee kampen in de wereld
Die treurkant is nog steeds nodig, omdat er nog steeds mensen zijn die mensen met het joodse geloof dwingen zich aan te passen aan hun religie. Juist die treurkant laat zien dat Chanoeka niets te maken heeft met kerstfeest. Die treurkant herinnert ons aan de Griekse overheersing, die begon met Alexander de Grote (356-323 vgj) en die werd voortgezet door de Syrische Antiochus IV “HaRasja” (de Slechte, 215-164 vgj). Pausen en ijverige pro–Israëlorganisaties met hun loyaliteit aan joodse organisaties hebben die strijd voortgezet. Ieder op zijn eigen wijze. Je zou kunnen zeggen dat Chanoeka het feest is waarop we ons opnieuw bewust zijn van de twee kampen in de wereld: zij die voor de G’d van Israël kiezen en Zijn Tora; en zij die daartegen kiezen.

Bewust zijn van oorsprong
Het is belangrijk onszelf en onze kinderen van al die kanten bewust te maken. Zodat Chanoeka niet verzandt in een lichtfeest, dat verdacht veel begint te lijken op kerstmis, dat een uitvinding is van mensen die tegen de Tora hebben gekozen. Voor christenen zal het interessant zijn te weten dat Yeshua (Jezus) Chanoeka vierde net als elke andere Jood (zie Johannes 10:22, Feest van de Vernieuwing). In 2 Makkabeeën, hoofdstuk 7, vinden we historisch materiaal over de erbarmelijke omstandigheden voor Joden in die tijd. Hiermee kunnen en moeten we, op de juiste manier en met aangepast taalgebruik, onze kinderen lesgeven.

Een groot wonder
Met dit allemaal in gedachten wordt het aansteken van de lichten van Chanoeka nog meer bijzonder. Elke dag een lichtje meer is elke keer meer licht in de duisternis die er in dit leven blijkbaar bij hoort. Elk extra lichtje is extra kracht van onze Papa in de hemel om afbrekende machten en krachten in ons leven met Zijn middelen te bestrijden. Op de Nederlandse dreidels waarmee we spelletjes spelen met Chanoeka, staan de letters: N(nes), G(gadol), H(haja), Sj(Sjam), wat betekent: een groot wonder heeft daar plaatsgevonden. Na de verwoesting van de Tempel door HaRasja en de uiteindelijke joodse overwinning heeft 1 kruikje olie met voor 1 dag brandduur, acht dagen licht opgeleverd. De wonderbaarlijke vermenigvuldiging van olie was een hemels teken, dat deze strijd alleen door de Eeuwige kan worden gewonnen. Dat we er nog niet van af zijn. Maar dat we van de overwinning zeker kunnen zijn.

Lion S. Erwteman