Messias Yeshua onderwijst Tenach en Joodse halacha
Hoe de rabbijnen en Yeshua de Tenach uitleggen, deel 1

Introductie
We zullen bestuderen hoe Paulus en andere apostelen passages van de Tenach in hun onderwijs hebben gebruikt, evenals de meeste, zo niet alle schrijvers van het Nieuwe Testament, vooral Matteüs. Misschien wel het belangrijkste om te onthouden is, dat de letterlijke betekenis van de tekst slechts een van de vele betekenissen is die allemaal legitiem gebruik van de tekst zijn. Denk aan de uitlegmethode PaRDeS: Psjat (letterlijke betekenis), Remez (zinspeling of allegorische betekenis), Drasj (exegetische betekenis) en Sod (mystieke betekenis). Wanneer een schrijver de Tenach aanhaalt, vraagt u zich dan altijd af welke van deze interpretatiestijlen hij gebruikt. Zie voor het vervolg de volgende edities, met het vervolg van deze korte studie van Paulus en dan verder over Jaa’kov (Jakobus) en Kefa (Petrus).

Paulus over Tora en evangelie
We weten dat Paulus halverwege de eerste eeuw een leerling was van Rabban Gamliël, kleinzoon van Hillel en president van het Sanhedrin. We mogen dus verwachten dat interpretaties van de Schriften door Paulus sterk worden beïnvloed door zijn rabbijnse opleiding in Jeruzalem. En we worden daarin niet teleurgesteld.

Tora niet onbereikbaar
Romeinen hoofdstuk 10 bevat een mooi voorbeeld van een rabbijnse stijl van midrasj. Paulus vergelijkt Tora en Evangelie – niet als tegenstellingen, maar als metgezellen. Hij haalt een passage uit Deuteronomium 30 aan, waarin Mozes de mensen vertelt, dat de Tora geen onbereikbare norm voor hen is om naar te leven. Het is niet in de hemel … het is niet aan de overkant van de zee … maar het is dichtbij.

Bijbelcommentaar van Paulus
We kunnen hier niet de hele passage onderzoeken. Ik gebruik dit citaat als een voorbeeld van het gebruiken door Paulus van een rabbijnse stijl. Paulus citeert deze Tora passage regel voor regel en injecteert zijn korte opmerkingen op elke regel. “Maar de gerechtigheid die uit geloof komt, zegt (Deuteronomium 30:11-14): “Zeg niet in uw hart: ‘Wie zal ten hemel opstijgen?’ (dat wil zeggen, om de Messias naar beneden te halen) of ‘Wie daalt af in de afgrond?’ (dat wil zeggen, de Messias uit de dood op te wekken). Maar wat staat er? ‘Het woord is dichtbij jou, op je lippen en in je hart’ ” (dat is het woord van geloof dat we verkondigen). Want als je met je lippen belijdt dat Yeshua Heer is en in je hart gelooft, dat G’d Hem uit de dood heeft opgewekt, zul je gered worden” (Romeinen 10:6-9).

In lijn met rabbijns onderwijs
Wat Paulus met deze Toratekst doet, is bijna hetzelfde als wat de rabbijnen hebben gedaan met Deuteronomium 26:5-10 (“Een rondtrekkende Arameeër was mijn vader …”) in de Haggada van Pesach. Ze namen een passage uit de Tora, die de geschiedenis van de patriarchen samenvatte tot de erfenis van het land van belofte. En zin voor zin injecteerden ze hun opmerkingen, soms kruisverwijzend naar andere schriftteksten, om het verhaal voor later uit te werken en opnieuw te interpreteren voor nieuwe generaties.

Haggada van Pesach
Hier komt een kort voorproefje van die passage uit de Haggada:
“En [Jacob] ging naar Egypte” gedwongen door goddelijk decreet. “En hij verbleef daar” – dit leert, dat onze vader Jacob niet naar Egypte ging om zich te vestigen, maar alleen om daar tijdelijk te wonen. Zo wordt er gezegd (Gen.47:4): “Ze zeiden tot Farao: Wij zijn gekomen om te verblijven in het land, want er is geen weiland voor de kudden van uw dienstknechten, omdat de honger hevig is in het land Kanaän; en laat nu alstublieft uw dienstknechten in het land Gosen wonen.’ “Weinigen in aantal”, zoals er wordt gezegd (Deut. 10:22): “Uw vaderen gingen met zeventig personen naar Egypte, en nu heeft de Heer, uw God, u zo talrijk gemaakt als de sterren van de hemel” (uit de online Haggada in het Engels, door Chabad, zie de website: www.chabad.org/holidays/passover).
Beide passages zijn meer onderzoek waard dan ik hier kan geven. Mijn punt is, dat ik de overeenkomsten laat zien tussen Nieuw Testamentgebruik van Tenach, en dat van hedendaags Joods gebruik.

Remez
Mijn volgende voorbeeld van Paulus is meer een remez, een toespeling. Paulus verwijst hier naar gebeurtenissen in de Tora, in plaats van naar specifieke verzen. Hij legt aan het einde van het citaat uit dat deze gebeurtenissen plaatsvonden als voorbeelden voor latere generaties, opdat we ervan zouden leren. “…onze vaderen allemaal onder de wolk waren en allemaal door de zee heengingen, zich allemaal zich door Mozes lieten dopen in de wolk en in de zee, allemaal hetzelfde geestelijke voedsel aten en allemaal dezelfde geestelijke drank dronken; want zij dronken uit een geestelijke rots, die met hen meeging. Die rots was de Messias. Toch heeft G’d in het merendeel van hen niet erg gelukkig, gezien het feit dat zij werden geveld in de woestijn. Deze gebeurtenissen hebben plaatsgevonden als een voorbeeld voor ons, zodat wij geen interesse in het slechte zouden hebben, zoals zij die hadden” (1 Korinte 10:1-6).

Verbondsmaaltijd zichtbaar in de gebeurtenissen
Paulus maakt een allegorische interpretatie van de gebeurtenissen zodat zijn lezers er persoonlijk mee kunnen omgaan. De wolk en de zee vertegenwoordigen onderdompeling, wat het gebruik is geweest om deel uit te maken van de verbondsgemeenschap. Het geestelijke voedsel was het manna, dat overeenkwam met het brood dat tijdens de gemeenschapsmaaltijd werd genomen. De geestelijke drank, het water uit de rots. waar de Eeuwige in voorzag – en waarvan Paulus zegt, dat die rots de Messias vertegenwoordigde. Dit kwam overeen met de wijn van de gemeenschappelijke maaltijd. Met andere woorden, de Tora waarschuwt eerst Israël, en daarna de messiaanse gemeenschap, dat deelname aan de gemeenschappelijke riten geen redding garandeert, als we ons afwenden om slechte dingen te doen.

Leib Ruben
Jeruzalem, Israël