Verwondering, verrassing en respect
Leven met geloof is de kunst van het leven, die bestaat uit een diep onderliggend vertrouwen op de Eeuwige. Het ultieme menselijke vertrouwen is het antwoord op de allesomvattende oplossing voor het probleem van het lijden, dat verband houdt met het leven op aarde. Het is zoals Psalm 23 ons leven op aarde beschrijft: “Hoewel ik door de vallei loop die overschaduwd wordt door de dood, zal ik geen kwaad vrezen. Want U bent bij mij.” Het resultaat van dit vertrouwen, te midden van krachten die ons naar beneden trekken, is dat we de Eeuwige aanbidden, op wie we ons vertrouwen en onze diepste zekerheid baseren. Het Koninkrijk van de Eeuwige, de plaats van de spirituele realiteit, is gescheiden van onze wereld door een onoverbrugbare kloof, volgens de woorden van Yeshua (lees Lukas 16:26).
Je openstellen
Aanbidding is een van de manieren om je open te stellen voor de spirituele realiteit waar de Eeuwige is. Aanbidding moet voortkomen uit verwondering en verrassing. Het was de Griekse filosoof Plato die zei, dat de ervaring van verwondering en verrassing het begin van de filosofie is. Zoals Psalm 111, vers 10 zegt: “אשׁית חכמה יראת יהוה שׂכל טוב לכל־עשׂיהם תהלתו עמדת לעד” (Het begin van wijsheid (ervaring van verwondering en verrassing) is ontzag hebben voor de Eeuwige. Wie leeft naar Zijn Wet, getuigt van goed inzicht. Hem aanbidden staat voor altijd). Met andere woorden, het aanbidden van de Eeuwige is een daad van eeuwige waarde. En echt ontzag is verbonden met verwondering en verrassing, naast groot respect.
Linker- en rechter hersenhelft
Aanbidding is afstemmen op, en in harmonie zijn met, de Eeuwige. Hij is in een andere wereld dan de onze. Zijn koninkrijk is niet van deze wereld. Zijn plaats is voor velen van ons onzichtbaar. Allereerst is het goed te beseffen, dat ons brein uit twee hersenhelften bestaat, die samenwerken om ons te helpen bij het verwerken van wat we ervaren en waarnemen. Onze linkerhersenhelft houdt zich bezig met gesproken en geschreven taal, woordanalyse, cijfers, analyse en abstract denken. Van onze emoties zijn het de positieve die hier verwerkt worden. We denken in woorden, zoals we erdoorheen zingen in woorden. Ook hier wordt onze immuniteit geactiveerd. Onze rechterhersenhelft is waar onze creativiteit vandaan komt, evenals onze verbeeldingskracht en holistisch denken. Intuïtie, kunst, zang zonder woorden en dagdromen komen hieruit. Negatieve emoties worden doorgewerkt in de rechterhersenhelft. Ook wordt er subjectiviteit gezeten – dingen en ervaringen en empathie persoonlijk maken – wordt hier ervaren, evenals geloof. Zingen in woorden en ook zonder woorden is belangrijk om de faciliteiten van ons brein te openen. Wanneer we de plaats van aanbidding betreden, zijn we misschien nog steeds in een manier van academisch en nauwkeurig denken en reageren. De tzores van de dag, het recente verleden of de komende dagen kunnen ons nog steeds hinderen.
Spirituele openheid
We moeten de rechterhelft van onze hersenen openen om een nieuwe frisse vorm van spiritueel bewustzijn te starten. Het zou goed zijn om dit via een proces te doen. Begin met lovende teksten (linker hersenhelft) en liedjes met woorden. Ergens tijdens dezelfde dienst moet muziek zonder woorden worden geneuried, om de deelname van de rechter hersenhelft te openen. Door dit in praktijk te brengen, wordt het geestelijk onderscheidingsvermogen vergroot en wordt de rechterhersenhelft gebruikt om meer geestelijk licht en genezing, troost en inspiratie van de Eeuwige te ontvangen. De Tora is een spiritueel document en moet worden gehoord, gelezen en bestudeerd met dat deel van onze hersenen, dat gemaakt is voor het spirituele deel.
De Wet (Tora) is een geestelijk document
Het spirituele aspect van Tora wordt genoemd in een tekst als Leviticus 18:5, “Je zult daarom mijn inzettingen houden, en mijn oordelen die als een mens dat doet, hij daarin zal leven. Ik ben de Eeuwige ”. Het Nieuwe Testament zegt dat de Tora (de wet) geestelijk is, zie Romeinen 7:14. In 1 Korintiërs 2:13-14 bouwt de tekst daarop voort: “… de Geest van de Eeuwige onderwijst ons. Die vergelijkt spirituele dingen met spirituele woorden. De natuurlijke mens ontvangt de dingen van de geest van de Eeuwige niet. Ze zijn dwaasheid voor hem. Hij kan ze ook niet kennen, want ze kunnen alleen geestelijk worden onderscheiden ”.
Ogen geopend
Als we onze ontvangst tijdens een eredienst optimaliseren, zullen wij en de mensen met wie we te maken hebben, hiervan profiteren; en het brengt ons dichter bij de Eeuwige. Ik denk dat dit de reden is waarom er sjachariet (ochtendgebed), mincha (middaggebed) en arviet of maariv (avondgebed) is. ‘s Morgens zijn we nog dichter bij onze nachtmodus, evenals ‘s avonds wanneer we er weer dichterbij komen. Overdag zitten we midden in het zakendoen en ongetwijfeld zullen onze hersenen dan meer in de zakelijke modus zijn. De ochtend is misschien het dichtst bij spirituele openheid, zoals David zingt: “השמיעני בבקר חסדך כי־בך בטחתי” (Zorg ervoor dat ik uw goedheid hoor in de ochtend. Want ik stel mijn vertrouwen in U), Psalm 143:8. Onszelf openen is waar het om draait. Toen Elisja en zijn dienaar werden omringd door soldaten van de koning van Aram, was zijn dienaar bang dat ze de strijd zouden verliezen. Elisa zag wat zijn dienaar niet kon zien, dus bad Elisa dat hij zou kunnen zien: “Elisa bad. Hij zei: Eeuwige, ik bid U, open zijn ogen, zodat hij mag zien. De Eeuwige opende de ogen van de jonge man. Toen kon die zien in de spirituele realiteit. En hinnee, hij zag dat de berg vol was met paarden en wagens van vuur rond Elisa.” Zou het niet geweldig zijn wanneer ook wij de spirituele krijgers te zien krijgen, wanneer we onze lof uitspreken!
In de hemel geweest en terug
In het Nieuwe Testament in Handelingen hoofdstuk 7 wordt de frume Stefan omringd door vijanden die hun ogen gesloten hebben voor de spirituele realiteit; en uiteindelijk stenigen ze hem, waardoor hij sterft. Op zijn laatste momenten in het aardse rijk heeft hij een bijna-doodervaring, waarin hij kan zien in het spirituele rijk. Stefan was vervuld van de Geest van de Eeuwige. Hij “keek omhoog naar de hemel. En hij zag de glorie van G’d. Yeshua stond als Metatron aan de rechterhand van de Eeuwige. En Stefan zei: ‘Kijk, ik zie de hemel geopend. De Ben Adam (Mensenzoon) staat aan de rechterkant van G’d” (vers 56). Zou het niet geweldig zijn als we deze hemelse realiteit zouden kunnen zien tijdens onze erediensten!
Vier rabbijnen, Pardes (hemel)
Rabbijn Rashi legt uit, dat vier rabbijnen de hemel hebben kunnen bezoeken en zien, omdat ze intens mediteerden over de naam van de Eeuwige. Hun namen waren: Ben Azzai, Ben Zoma, Acher [Elisja ben Awoeia, genaamd Acher (De Andere) vanwege wat er met hem gebeurde nadat hij de Pardes was binnengegaan] en Rabbijn Akiva. Alleen Akiva kwam in vrede binnen en vertrok met rust. De nieuwtestamentische auteur Sjaoel (Paulus) had een dergelijke ervaring en hij schreef erover: “Ik heb een man gekend, die in de Messias geloofde. Het moet meer dan veertien jaar geleden zijn geweest. Of hij zich in zijn lichaam bevond, of dat hij een buitenlichamelijke ervaring had, kan ik niet zeggen. G’d weet het. Deze persoon is weggevoerd naar de derde hemel” (2 Korinte 12:2). Paulus – ik denk dat hij het zelf was – is op de plaats geweest, waar onze aanbidding op gericht is. Zou het niet heerlijk zijn, wanneer we konden zien, waar onze gebeden landen!
Vijf oplopende niveaus van bewustzijn
Er is spirituele groei nodig om de plaats te bereiken waar onze gebeden landen. In het Jodendom onderscheiden we vijf zielen, die vijf niveaus van spiritueel bewustzijn zijn, een pad om te groeien! Als je kijkt vanuit het standpunt van de dienst van de mens aan G d, kunnen deze vijf niveaus van de ziel worden beschreven als vijf oplopende niveaus van bewustzijn van de Eeuwige. Dit zijn de namen: nefesj, roeach, nesjama, chaja en jechieda. Wanneer een persoon wordt geboren, krijgt hij of zij een nefesj. Het is de ziel van het vlees, het laagste niveau van bewustzijn. Aanbidding, onze focus van deze studie, zal meer mechanisch zijn, als onderdeel van de dingen die iemand moet doen om zijn of haar religieuze plichten te vervullen. Denk aan de oudere broer in de gelijkenis van de twee Joodse broers (Lukas 15:11-32) en zijn houding ten opzichte van hun vader.
Bewustzijn en aandacht
Het volgende, iets hogere niveau is de roeach, de essentie van bewustzijn en van onze aandacht. De jongere broer in deze gelijkenis van Yeshua keerde terug naar zijn vader en zou naar dit niveau van bewustzijn kunnen groeien. Het volgende spirituele niveau is nesjama: de collectieve essentie, waar de zielen van verschillende individuen met elkaar verbonden zijn. We kunnen dit ervaren, wanneer een persoon van wie we hielden en die is overleden, naar ons toe komt als een ervaring of zelfs als een persoon. In de Bijbel wordt dit beschreven wanneer Yeshua twee mensen ontmoet die al gestorven waren. Het zijn Mosjee Rabeinoe (Mozes) en Eliahoe Hanavi (Elia). Yeshua overtreedt met die ontmoeting niet de Tora regel van Leviticus 20:6 en van Jesaja 8:19, en waarschuwt tegen het oproepen van de zielen van de doden.
Verslagen van bezoeken van overleden dierbaren
Als de zielen van overleden mensen hun geliefden bezoeken, is dat helemaal geen probleem. In Nederland hebben naar schatting twee miljoen mensen de indruk of ervaring gehad van bezoek door overleden dierbaren. Ik ben een van hen. Mijn oom van mijn moeders kant was overleden en we hadden een tijd lang niet de beste relatie. In het verleden waren bepaalde situaties niet zo goed door hem aangepakt, hoewel ik veel van hem hield. Na zijn overlijden had ik de indruk, dat hij mij bezocht en zorg toonde, wat ik als hartverwarmend ervoer. De relatie werd hersteld. Een vriend van mij zorgde voor een oudere man in een verpleeghuis. Op een ochtend was mijn vriend aan het bidden en hij voelde dat hij hevig begon te huilen. Hij belde het verpleeghuis, waar iemand hem vertelde dat deze oudere man was overleden.
En dan. het verslag van een jonge man, die op een nacht wakker werd. Zijn moeder was aan een ziekte overleden, maar die avond besefte hij dat ze in zijn slaapkamer was, gekleed in glanzend wit. Ze vertelde hem, dat het goed met haar ging, dat ze veel van hem hield en dat ze voor hem zou zorgen. De volgende ochtend rende hij naar beneden om zijn vader te vertellen, wat er met hem was gebeurd. Maar voordat hij iets kon zeggen, vroeg zijn vader hem niet te spreken, voordat hij zijn zoon kon vertellen wat er met hem was gebeurd. Zijn vrouw had hem die nacht bezocht en hem verteld, dat het goed met haar ging, dat ze veel van hem hield en dat ze voor hem zou zorgen. In aanbidding bereikte het volk van Israël dat niveau toen ze met één stem spraken: “Alles wat de Eeuwige heeft gezegd, zullen we doen en zullen we gehoorzamen” (Exodus 24:7; zie ook 19:8 en 24:3). Hebben we ooit dat niveau van aanbidding in onze gemeenten bereikt, het niveau van één stem?
De bundel van het leven
Het volgende zielsniveau van bewustzijn wordt chaja genoemd. Het is het hoge niveau van spiritualiteit waar je de kracht van het leven aanboort. Hebben Adam en Eva ooit dat niveau bereikt, toen het hen verboden was om aan te raken en te eten van de Etz Chaim, de Boom des Levens, zoals we lezen in Genesis 3:22? Dit niveau kun je niet individueel bereiken, maar verbonden en collectief, zoals de collectieve ziel van Israël die zich heeft verzameld en nog steeds al haar bewustzijn en herinnering verzamelt. In het gezegde: ‘Je redt er een, je redt de wereld’ vinden we misschien een hint naar dit collectieve bewustzijn. Het hoogste zielsniveau dat men in dit leven kan bereiken, wordt yechidah (de bundel van het licht) genoemd, wat is beschreven in I Samuël 25:29, waar Abigail tegen David zegt die door vijanden wordt achtervolgd: “Een man is opgestaan om te achtervolgen. jij en om je ziel te zoeken. Maar de ziel van mijn Eeuwige zal worden gebonden in tsror hachayim, de bundel des levens, samen met de Eeuwige, uw G’d ”. Een deel van deze tekst komt vaak voor op Joodse grafstenen: תהא נפשו / ה צרורה בצרור החיים. Het lijkt erop dat dit niveau van bij de Eeuwige zijn alleen bereikt kan worden als we overlijden en het leven van ware aanbidding hebben geleid. Messiaanse Joden hebben geleerd hoe belangrijk het inzicht is van wat Rachab eens zei tegen twee meragliem (verkenners) die Joshua had gestuurd om hen te bespioneren om hen te laten weten dat ze begreep hoe de G’d van Israël overwinningen gaf vanwege Zijn unieke manier van bestaan en werken: “Want de Eeuwige, jullie G’d, is G’d in de hemel boven, en op de aarde beneden” (Jozua 2:11).
Zeven manieren om aanbidding te uiten
De rol en positie van Yeshua, G’d op aarde, in onze aanbidding is onmisbaar. Hij zal ons optillen en één maken. In verband met onze Messias zal de rook van de wierook die wordt geleverd met de gebeden van de heiligen, opstijgen voor G’d. Laten we er een spirituele oefening van maken om op spiritueel niveau te groeien en niet als vanzelfsprekend aan te nemen wie we zijn en waar we zijn. In plaats van alleen maar te aanbidden, is het misschien tijd om de verschillende soorten aanbidding te gaan onderscheiden. Lofprijs en aanbidding zijn menselijke handelingen uit ontzag voor de Eeuwige en om als aanbidders met elkaar in contact te komen en naar elkaar toe te groeien. Zeven Hebreeuwse bijbelse werkwoorden drukken ons verlangen, motief en lichamelijke positie uit om de naam van de Eeuwige te verheerlijken:
- הלל (halal): dansen, springen, luid zijn, dwaas zijn
- ידה (jada): je handen gebruiken door ze omhoog en naar voren te werpen terwijl je een belijdenis doet aan de Eeuwige
- תודה (toda): dankzegging door je handen in de lucht te heffen
- שבח (sjabach): een luide, vreugdevolle kreet van getuigenis
- זמר (zamar): de Eeuwige aanbidden terwijl je een instrument bespeelt
- ברך (barach): knielen (knie: berech) met ontzag en onderwerping
- תהלה (tehilla): een spontaan, ongeoefend lied over de Eeuwige zingen. Samen gezongen zingt de hele groep dezelfde tekst.
Aanbid door in Zijn licht te staan
Een andere geestelijke oefening is: staan in het licht van de Messias. We lezen, zingen en praten erover; laten we dus nog een stap verder gaan door het toe te passen. De Eeuwige geeft het, we zouden het moeten ontvangen. Een prachtige tekst over deze lichte verbinding is te vinden in Psalm 36:10: “De bron van het leven is bij U. Door Uw licht zullen we licht zien.” Kinderen van het Licht mogen gebruik maken van het Licht, dat bij de schepping door de Eeuwige werd geroepen. Het was dit Licht dat niet werd geschapen, alleen maar geroepen. Het was en is bij de Eeuwige en het is wat uit de Eeuwige komt als Woord; licht als woord, woord als licht. We hebben Hem leren kennen als Yeshua, de Messias voor Joden en niet-Joodse soulmates. Het is het ware Licht dat op ieder mens schijnt en dat verlicht, het licht dat vanuit de hemelen onze wereld binnenkomt (zie ook Johannes 1:9). Licht van de zon helpt ons de aardse dingen te zien. Maar dit Licht zal er zijn als de zon en de maan niet meer bij ons zijn, omdat we in de hemelse werkelijkheid zullen zijn. Jesaja onderwijst erover, “De zon zal overdag niet meer je licht zijn en evenmin zal de maan je licht geven met zijn glans. De Eeuwige zal voor eeuwig je licht zijn. Jouw G’d zal jouw glorie zijn. Je zon gaat niet meer onder, je maan zal niet meer verbleken. Want de Eeuwige zal je eeuwige licht zijn. En de dagen van je rouw zijn voorbij” (Jesaja 60:19-20; vergelijk Openbaring 21:23 en 22: 5). Stel je voor hoeveel licht de Eeuwige uitstraalt. Sta de volgende keer dat u aanbidt, in Zijn licht. En besef dat het Licht ook in duisternis schijnt. En de duisternis kan het niet bevatten, noch het van u wegnemen.
Lion Erwteman
Beth Yeshua Messiaanse Synagoge
Amsterdam, Holland
