Pizgat Ze’ev, trots van Jeruzalem

In Jeruzalem zijn zo veel herinneringen aan het oude Israël, die bewaard zijn gebleven ondanks de vele soorten militair vijandelijke laarzen die er gestampt hebben. Herinneringen aan en overblijfselen van de eerste en tweede Tempeltijd, van Davids koninkrijk, van de oude muur rond de stad, van productie van olijfolie voor pelgrims op weg naar heilige feesten en van rituele baden om voorbereid te zijn op heilig bezoek aan de Tempel. Van de meer dan 150 wijken in Jeruzalem is Pizgat Ze’ev de grootste wijk in Jeruzalem. Met meer dan 50.000 inwoners is Pizgat Ze’ev een relatief nieuwe en populaire bestemming voor gezinnen, jonge stellen en oudere echtparen.

De wijk werd gesticht in 1982 en is vernoemd naar de zionistische activist Ze’ev Jabotinsky uit het begin van de 20ste eeuw. De bevolking is een mix van religieuze en seculiere Joden, met een aanzienlijk aantal synagogen in de hele buurt. Een kleiner aantal Messiasbelijdende Joden woont daar ook. Een toenemend aantal Arabieren is ook naar Pizgat Ze’ev verhuisd. De wijk ligt, ondanks dat deze onderdeel is van de metro van Jeruzalem, achter de Groene Lijn van 1967 en wordt internationaal als een nederzetting geclassificeerd.

In de oudheid was de regio waar Pizgat Ze’ev nu is gevestigd, ooit een belangrijke bron van olie en wijn voor gebruik in de Tempel in Jeruzalem. Er zijn overblijfselen gevonden van een oliepers, ingebouwd in een door de mens gemaakte grot. Ook is iets overgebleven van wat ooit een gebouwencomplex is geweest op het rotsachtige oppervlak daarboven, waaronder opslagruimten en een grote wijnpers. De grot was oorspronkelijk een mikwe, een ritueel bad, uit de Herodiaanse periode. Tijdens de Byzantijnse periode werd de grot verlengd tot 6.0 x 5.3 m.

Twee uitgehouwen trappen verbonden het met de structuur erboven. Deze oliepers, net als vele andere, was ingebouwd in een grot. De reden om de installatie in een gesloten behuizing te plaatsen, is geweest om waardevolle apparatuur te beschermen, ook wanneer die niet in gebruik was. Zo kon het proces bij alle weersomstandigheden, bij regen of zonneschijn, voortgang vinden. Ook kon interne verlichting gemaakt worden, om 24 uur per dag te kunnen werken gedurende het korte persseizoen. Bovendien zou de sterkte van de natuurlijke nis in de rots de grote krachten kunnen weerstaan die door de hefboomwerking van de installatie worden geproduceerd.

De diverse mikwes zijn gedateerd tot aan het einde van de Tweede Tempelperiode. Verder was dit een door boeren bewoond boerderijcomplex. Het lijkt op andere boerderijen van dit type, zoals in Qalandiya en de nu Arabische aangrenzende wijk Shuafat. De plaats werd waarschijnlijk verlaten met de val van Jeruzalem in 70 van de gewone jaartelling. Bezoekers van de Tempel konden onderdak vinden in het complex van de boerderij. Olijfolie werd gekocht voor consumptie en lichamelijke verzorging. En het rituele bad was een voorwaarde om na gebruik, gereinigd van alle in de Bijbel genoemde onreinheden, de laatste stappen te doen voordat het einddoel in zicht kwam en de letterlijke nabijheid van de G’d van Israël kon worden ervaren.

Deze wijk is nu de thuisbasis van veel Joodse gezinnen met kinderen, en heeft daardoor veel kleuterscholen, basisscholen en enkele middelbare scholen. Mijn kleinkinderen gaan er naar school en soms halen we hen op, omgeven door kwetterende stemmetjes van klas- en schoolgenoten. Bruisend leven in Jeruzalem, waar krioelende kinderen de vervulling zijn van profetische woorden: “Zo zegt de Eeuwige: In deze plaats, waarvan men zegt: Zij is verwoest, mens noch dier is er, in de steden van Juda en op de straten van Jeruzalem die woest liggen, zonder mensen, zonder inwoners en zonder dieren, zullen weer gehoord worden de stem van de vreugde en de stem van vrolijkheid, de stem van de bruidegom en de stem van de bruid, de stem van mensen die zeggen: Prijs de Eeuwige van de legermachten, want de Eeuwige is goed. Zijn goedheid bestaat tot in eeuwigheid! En dat, terwijl zij lofoffers in het Huis van de Eeuwige brengen! Want Ik zal in het lot van het land een keer brengen, zodat het wordt als tevoren, zegt de Eeuwige” (Jeremia 33:10-11).

Lion Erwteman