Deze laatste dag van zijn leven blijft Mosjee samenvatten hoe belangrijk het is om het hele plaatje te zien van wat Adonai voor Israël heeft gedaan. Het toepassen van de Tora was altijd bedoeld om (7:13) het verbond en daarmee de relatie met Israël veilig te stellen. Het uitvoeren van de Thora was bedoeld om het dagelijkse leven te verlichten (7:13-14), gezond te blijven (7:15), beschermd te worden tegen uiterlijke bedreigingen van goddeloze naties (7:17) en om het land te bezitten (8:1). Als het niet zo goed ging, konden er twee scenario’s plaatsvinden: of Adonai liet ons aan onze eigen zaken over, of Hij zou ingrijpen door ons te disciplineren. Dat laatste vond plaats.
Zegen of disciplineren, de basis van G’ds handelen met ons is Zijn liefde voor ons. Hij wil dat we het doel bereiken dat de Eeuwige voor ons heeft. Hij wil dat wij de mensen worden die Adonai voor ogen had. Hij wil de mooiste en kostbaarste gaven, talenten en karakter in ons ontwikkelen. Dit blijkt uit alle zegeningen die Mosjee nog eens opsomt. Ook door de zeven soorten te noemen. Deze zeven soorten worden alleen in deze parasja genoemd (8:8): tarwe, gerst, wijnstokken, vijgenbomen, granaatappels, olijfolie en dadelhoning. Het getal zeven is de uitdrukking van G’ds aanwezigheid en zegen, denk aan de Sjabbat, de zeven geesten (ogen) genoemd in Jesaja 11:2 en de zeven armen van de Menora in de Tempel. De Menora is het instrument, dat het licht dat G’ zelf is en waarin Hij is, zichtbaar maakt.
De rijkdommen van het land zijn een geschenk voor Israël als we de Tora houden en blijven houden. En we moeten Adonai bedanken voor deze zegeningen van het land: “Je zult eten en verzadigd zijn, en je zult Adonai, je G’d, zegenen voor het goede land dat Hij je gaf” (8:10). Dit is waar de Birkat Hamazon, de dankzegging na de maaltijd, vandaan komt en dit vers wordt erin genoemd.
Dankbaarheid helpt om onze afhankelijkheid aan Adonai te tonen. Dat is naar Hem toe. Maar het helpt ook om ons hart te trainen om afhankelijk te zijn van de Juiste. Stel jezelf de vraag: van wie komt mijn zegen, de complimenten die ik wil ontvangen, de bescherming die ik nodig heb en de liefde waar mijn hart echt van groeit. En als we in een stemming zijn waarin we deze dingen nodig hebben, laten we dan de Eeuwige danken voor de kostbare momenten waarop Hij ze in het verleden heeft gegeven en Hem vragen het opnieuw te doen.
Het niet naleven van de Tora zal ernstige gevolgen hebben. In dat geval zal Israël eindigen als de naties die omkomen omdat ze goddeloos zijn: “En het zal zijn dat als je Adonai, je G’d, vergeet en achter andere goden aan gaat, ze aanbidt en je voor hen neerwerpt, ik hemel en aarde noem om heden tegen je te getuigen, dat je zeker zult omkomen. Net als de andere naties die Adonai voor u laat omkomen, zo zult u ook omkomen, omdat u niet hebt geluisterd naar de stem van Adonai, uw G’d” (8:19-20). Deze serieuze waarschuwing laat ook zien hoe belangrijk het is voor de naties om de Tora in acht te nemen, om van dit lot gered te worden.
Het succes van Israël bij het verkrijgen van het land en het behalen van de overwinning op zijn vijanden is niet en is nooit te danken geweest aan haar eigen kracht. Het is waar dat het Israëlische leger een zeer belangrijke rol speelt en altijd heeft gespeeld in deze processen. Maar Adonai maakt duidelijk dat in het bijzonder onze overwinningen op andere naties die vijandschap tegen ons toonden vanwege hun slechtheid en G’ds toorn tegen hen (9:5). Dat maakt het hebben van succes minder zeker en automatisch dan men zou willen zien. Succes hebben op de bijbelse manier heeft te maken met onze gehoorzaamheid en het kunnen behouden en blijven hebben van een relatie met Adonai. Het is in deze passage dat Mosjee de koppigheid van Israël tot in detail noemt.
Mozes vertelt over de eerste Loechot Habriet (Twee Stenen Tabletten), het gesmolten kalf en de tweede set Loechot Habriet. Hij herinnert Israël eraan dat hij Adonai smeekte om het leven en bestaan van Israël te sparen. En dan eindigt hij met de eenvoudige oplossing die altijd zal werken en die Israël zal redden van horror en Galoet (verstrooiing), namelijk: “Alleen om Adonai, uw G’d, te vrezen, om in al Zijn wegen te gaan en Hem lief te hebben, en om te dienen Adonai, uw Gd, met heel uw hart en met heel uw ziel, om de geboden van Adonai en zijn verordeningen te onderhouden, die ik u vandaag gebied, voor uw welzijn” (10:12-13).
Een van de vier plaatsen in de Tora die ons gebiedt om de woorden van Adonai “als teken” op onze arm en “als een sieraad” tussen onze ogen te binden, om onze kinderen te onderwijzen en ze op onze deurposten te schrijven, vinden we hier (11 :19-20). Onze wijzen hebben dit gebod vertaald als het gebruik van tefilien, en de diepere betekenis is om deze woorden onze acties (arm) te laten leiden en de manier waarop we observeren te beheersen alsof we door de ogen van G’d kijken. Het schrift op onze deurposten vertalen we als de traditie van de mezoeza. En de diepere betekenis is dat onze huizen heilige heiligdommen zijn, waar G’ds aanwezigheid bestaat en welkom is.
De conclusie van dit alles is dat Mosjee wil dat Israël en zielsverwanten uit de naties begrijpen, dat het bestaan en succes ervan alleen kunnen worden gegarandeerd vanuit menselijk oogpunt, als (Ekev) we Tora zien als het goddelijke middel voor dit prachtige doel. Het bestaan en het succes van Israël zijn van enorm belang. Want de beloften van Adonai zijn ermee verbonden. En met hen Zijn naam en geloofwaardigheid.
De Tora was nooit bedoeld om eeuwig leven aan Israël te geven, zoals veel theologen willen dat mensen geloven. Het was en is bedoeld om praktisch succes en voordelen, overwinning en gezondheid in het leven in Olam Hazee, deze wereld, te geven. Tora doen toont onze bereidheid om Adonai te gehoorzamen. Die bereidheid en de overgave die eruit voortvloeien, zijn voor Adonai een manier om onze harten te lezen en ons leven te geven in Olam Haba, de toekomende wereld.
Willen we succes, veiligheid en zekerheid, liefde en het bewustzijn ervan in ons hart, richting, erbij horen, overwinning, geestelijke gezondheid en doel in ons leven? Laten we ons concentreren op onze Maker en Hem vertellen hoeveel we van Hem houden, Hem om deze prachtige dingen vragen en Hem danken. Dat wil hij ons geven. Ekev, op Zijn voorwaarden.
Sjabbat sjalom,
Lion S. Erwteman, Rosh Kehilla van Beth Yeshua
Amsterdam, Nederland
