Deze week komen we veel opdrachten tegen die de hoge moraal en de zuivere ethiek van de Bijbel aangeven. We hoeven slechts de uitbuiting, onderdrukking, totale verachting en onderdrukking van vrouwen, slavernij, corruptie en machtswellust van de omringende volken er maar naast te leggen, of we beseffen hoe de Eeuwige bezig is om van Israël een uniek voorbeeldvolk te maken. De vrouw die als krijgsgevangene is meegevoerd, zie 21:10 14, krijgt een vorstelijke behandeling, tenzij u de situatie zou willen vergelijken met de Conventies van Genève.
De rechten en de plichten van krijgsgevangenen worden geregeld in de derde Conventie van Genève. De bescherming van krijgsgevangenen wordt geregeld in artikel 4 ervan. De rechten van onbewapende burgers die gevangengenomen worden tijdens of meteen na een gewapend conflict, worden beschermd door de vierde Conventie van Genève.
Tussen twee haakjes: laten we dus niet de fout begaan om Palestijnse terroristen de behandeling te willen geven volgens deze akkoorden, want dat zijn militairen en geen burgers. Maar toen deze Geneefse akkoorden er nog niet waren, was de bijbelse regeling hoogstaand. Volgens Genève had de vrouw teruggegeven dienen te worden, volgens de omringende landen had ze geen enkel recht en volgens deze bijbeltekst krijgt ze tijd om te rouwen.
En bovendien mag ze nooit als slavin worden behandeld. Vooral dat laatste wordt nu met de voeten getreden! Allerlei gezinssituaties worden geregeld, met het idee dat het gezin de hoeksteen van de Israëlische samenleving is. Vandaar de aandacht voor de huwelijkswetten. Ook de relatie met de buren is geregeld, evenals de manier waarop Israël haar legerplaats dient te onderhouden.
Het is juist ook dit laatste dat, in combinatie met de voedselwetten en de reinheidswetten, ervoor gezorgd heeft dat Israël veel minder gevoelig is geweest voor epidemieën als de pest, die in 1348 in de Noordelijke Nederlanden heeft gewoed. Dat leidde tot jaloersheid en geruchten dat de Joden de pest veroorzaakt hadden: de Joden zouden waterputten en bronnen hebben vergiftigd.
Het zijn tegenwoordig de buren van Israël die dit soort en vele andere valse beschuldigingen uiten. Deze pest, die de Joden niet hadden, leidde tot vervolgingen. In 1349 werden alle Joden in Utrecht, Zwolle, Deventer, Kampen, Nijmegen, Arnhem en Zutphen levend verbrand. Op die manier zou je alsnog de P krijgen. De Bijbel regelt zo zaken als echtscheiding, bescherming van je geloofsgenoten, de sociale en bijbels liberale zorg voor vreemdelingen, weduwen en wezen.
Het niet met twee maten meten bracht Israël wellicht in een moeilijke concurrentiepositie, maar het leidde wel tot een hoge mate van beschaving. Het is niet voor niets dat aan het eind van dit hele stuk de opdracht staat vermeld dat we Amalek dienen uit te roeien en weg te vagen. Want niet alleen zal Amalek dat worden en zal iedereen met die geest dat worden. Maar ook in onszelf mag niet een spoor van deze vijandige geest van het kwade aanwezig zijn. Sterven aan je oude natuur heet dat ook wel.
Sjabbat sjalom,
Lion S. Erwteman, Rosj Kehilla van Beth Yeshua
Amsterdam
