Uniek is de bikoer choliem van de drie mannen in 18:1. Bikoer choliem is ziekenbezoek, een mitswa in het Jodendom. Bijzonder wordt het wanneer de Eeuwige zelf aan het bed verschijnt. En dat gebeurde toen Avraham herstelde van zijn eigenhandige besnijdenis en de schaduw zocht in de hitte die in de vallei van Mamre hing. Die vlakte was genoemd naar een van de Amoritische bondgenoten van Avraham, Mamre die samen met zijn broers Esjkol en Aner over deze vlakte heersten, zie 14:13.
Twee van de hemelse bezoekers gaan later vooruit, richting Sodom en Gomorra (19:1), terwijl Avraham de derde staande houdt, zie 18:22. Dat is de Eeuwige, zichtbaar in mensengedaante volgens 18:2 en als Eeuwige geïdentificeerd in vers 1. De Eeuwige in deze mensengedaante volgt de begeleidende engelen nadat Avraham heeft geprobeerd om de bevolking van Sodom en Gomorra te sparen. Naast zijn betrokkenheid maakt hij zich vast ook zorgen over zijn neef Lot die in dat gebied is gaan wonen. Maar zelfs tien rechtvaardige mannen, het halachisch vastgestelde minimum aantal voor het kunnen hebben van een dienst, werden niet in het gebied aangetroffen.
De drie hemelse bezoekers kondigen de geboorte aan van de zoon de belofte, Jitschak, Jitschak in het Nederlands. Sara hoort de aankondiging van een zoon en lacht blijkbaar op een dartele, onschuldige manier, onschuldig aan ongeloof vanwege het feit dat ze geen menselijke mogelijkheid meer had om kinderen te krijgen. Vanwege dit lachen noemt ze haar zoon Jitschak, waar het werkwoord lachen in zit (litschok). De Eeuwige had haar de vrolijke lach teruggegeven (21:6). Wat Sara niet deed toen ze lachte was spotten met de belofte van een zoon.
Wie wel spotte was de zoon van Hagar, de Egyptische hofdame van Avraham. Deze jongen, waarvan we de naam niet te horen krijgen lacht Jitschak uit, wat in het Hebreeuws hetzelfde werkwoord is (metsacheek, piël). Lachen is dus een vorm van non-verbale communicatie waar we voorzichtig mee dienen te zijn. De Eeuwige las het hart van Sara en zag haar oprechte blijdschap en gevoel voor humor. De spot van Hagars zoon kon ze niet waarderen en evenmin verdragen. Hagar en zoon worden letterlijk de woestijn in gestuurd.
Sara is bijna negentig jaar oud en in verwachting geraakt, wanneer de Abimelech – titel van een regionale leider – van Kadesj en Sjoer, die zijn zetel had in G’rar in het land van de Filistijnen, zijn interesse toont in haar. Bovendien zou zijn gebied en rijkdom verbinding krijgen met de rijkdommen en gebieden van Avraham. In hetzelfde vertrouwen dat de Eeuwige hen hieruit zou helpen, zoals Hij dat eerder had gedaan in Egypte, zie 12:11-19, zei Avraham opnieuw dat Sara zijn zuster was. Hiermee stelde hij het krijgen van de beloofde zoon veilig, want als men zou weten dat Avraham Sara’s echtgenoot was, zou hij door de wrede Abimelech worden vermoord.
Avraham weet een verbond te sluiten met deze heerser, met behulp van zeven schapen. Hierdoor wordt de stad, waar dit plaatsvindt, Be’er Sheva genoemd. De oude Tel met archeologische overblijfselen, funderingen en delen van muren zijn er nog steeds zichtbaar, evenals een oude put net buiten de poort. En dan test de Eeuwige het geloof van Avraham. Hij moet zijn eniggeboren zoon opgeven, zodat Israël alvast went aan het beeld van een eenmalig uit te voeren mensenoffer.
Sjabbat sjalom,
Lion S. Erwteman, Rosj Kehilla van Beth Yeshua
Amsterdam, Holland
