Vrijheid
Toen wij met ons gezin in 1980 in Amerika woonden voor studie, woonden we op een korte periode in een klein houten huis achter een grotere woning, een ‘schoonmoeder huisje’ genaamd. De twee vrouwen in het grote huis waren een moeder en een dochter. De oude moeder kon enorm schreeuwen. Op een gegeven moment deed ze dat weer en hield ze een racistische tirade over mensen met een getinte huid. Ik schrok enorm en ben het nooit meer vergeten. In diezelfde periode wapperde er een vlag met swastika achter ons kleine huisje en ik belde de politie dat dit toch vreselijk was en dat dit toch niet kon worden toegestaan. De agent antwoordde mij, dat dit Amerika was en dat er vrijheid was. Vrijheid van meningsuiting die andere mensen beschadigt, is een punt van discussie in deze tijd en het is mijns inziens belangrijk om daarnaar te kijken.
Foute rassenleren
In 1970 was ik met mijn familie in Afrika. Wij waren uitgenodigd op een bruiloft van mensen in Rwanda. We hadden enorm bekijks als witte mensen. Sommigen wilden me aanraken, omdat ze nooit eerder een wit persoon hadden gezien. Ik vond het onvergetelijk. We dronken bier uit een grote kalebas en de vrouwen zongen en dansten in reidans met prachtige gekleurde kleding. Het samengaan van mensen van verschillende afkomst en rassen kan ertoe leiden, dat we ons denken ontwikkelen. Wanneer er foute rassenleren bestaan – en die zijn er helaas -, dan moeten we hier goed over nadenken. In onze gemeenschap Beth Yeshua hebben we mensen gehad die een foute rassenleer volgden en zij beledigden mensen met getinte huidskleur. Daarnaast hebben we een toenemend antisemitisme en ook dit is een verschijnsel dat dodelijk is; het heeft geleid tot de Sjoa vanwege de foute rassenleer van Hitler.
De Eeuwige heeft kleurrijk geschapen
Hoe belangrijk is het om deze foute leringen van mensen over rassen te ontmaskeren en er korte metten mee te maken. Foute rassenleer heeft ook geleid tot slavernij in de 17e eeuw, waarbij Nederland een grote rol heeft gespeeld. Het is bijzonder, dat we in deze tijd kunnen samenleven als multiculturele maatschappij en eindelijk afstand kunnen nemen van onze foute leringen en geloofspunten, die zo veel schade hebben gebracht aan de mensheid. De Eeuwige heeft de mensheid kleurrijk geschapen en ook onze gemeente Beth Yeshua geeft die diversiteit weer. Dat is een groot voorecht en zo hoort het te zijn. In de Jerusalem Report van januari 2021 staan twee artikelen over Martin Luther King (MLK). Een artikel is geschreven door rabbijn David Geffen. Hij woonde in de tijd van MLK, de jaren zestig van de vorige eeuw, in Atlanta en studeerde daar aan de Emory University.
Huidskleur
Discriminatie op huidskleur was daar toen heftig en mensen met getinte huidskleur waren niet welkom op veel plaatsen, ook scholen en universiteiten. MLK was daar uitgenodigd in de kapel van de universiteit door de geestelijk leider daar, die deze rassenscheiding vreselijk vond en dit wilde veranderen. De mensen in de kapel waren uitsluitend witte mensen, terwijl de enige persoon met getinte huidskleur MLK was. Hij stond op en zei: “Toen Mozes werd gekozen om de Hebreeërs uit Egypte te leiden, was hij aarzelend, vanwege het feit dat hij niet gemakkelijk sprak. Mozes vroeg zijn broer Aaron om hem te helpen. Wat wij zwarten (MLK gebruikte het woord ‘black’) weten, is dat wij ons volk uit Egypte moeten leiden naar het Beloofde Land. Sommigen van ons realiseren zich, dat onze spraak niet al te goed is, dus hebben we jullie witten nodig om ons te helpen. Wanneer je naar mij luistert, zoals je vandaag doet, help je ons om op een pad van een nieuw leven te komen. Ik wil je laten weten dat, wanneer jullie een baan hebben na je studie, wij, de zwarten, druk bezig zullen zijn met het verkrijgen van toegang tot en vrijheid op scholen en in zaken, in kunst en in sport. Ik ben er trots op dat Emory mij hier vandaag naartoe heeft laten komen. En hartelijk dank, dat jullie zo respectvol zijn. Halleluja!” Tot zover MLK.
Oversteken
Dit vond plaats in het midden van de jaren vijftig. De oude racistische vrouw, die ik hoorde schelden in Californië, deed dat twintig jaar later. Hoeveel tijd hebben we nog nodig om het racisme en antisemitisme te bestrijden en ermee af te doen? Het einde lijkt nog niet in zicht wanneer we de heftigheid zien waarbij de haat van deze twee kwaden zich uit op internet en andere mediavormen. Rabbijn Abraham Joshua Heschel kende MLK in 1965 de “Judaism and World Peace Award” toe, een prijs voor de vrede. Rabbijn Heschel sprak op 14 januari 1963 de volgende woorden: “Op de eerste conferentie over religie en ras waren de belangrijkste deelnemers Farao en Mozes. De uitkomst van die summit vergadering is nog steeds niet geëindigd. Farao is nog niet klaar om zich over te geven. De Exodus is begonnen, maar is nog lang niet compleet. In feite was het gemakkelijker voor de kinderen van Israël om de Rode Zee over te steken, dan voor een zwarte om zekere universiteitscampussen over te steken.” Tot zover Rabbijn Heschel.
Blanke PR man
In Nederland hebben we in dit verband een bijzondere dominee. Zijn naam is: Harcourt Klinefelter. Hij is een blanke Amerikaan, een van de weinige blanken die assistent was in het werk van MLK en die de PR man werd. Dominee Harcourt Klinefelter is nu 80 jaar en heeft een Nederlandse vrouw. Zij wonen in Friesland. Hij zegt over zijn eerste ontmoeting met MLK: “De eerste keer dat ik Martin Luther King ontmoette, was in maart 1964. Hij kwam naar Bridgeport, Connecticut, waar hij een lezing zou houden over de Civil Rights Act, de burgerrechtenbeweging. Ik werd uitgenodigd door een studievriend en oud-parochiaan van dr. King in Atlanta. Het was zo druk, dat we besloten via de achteringang van het universiteitsgebouw in de coulissen te gaan staan om toch een glimp van King op te vangen.
Alle mensen zijn gelijk
Maar wat gebeurde er? Terwijl de burgemeester klaar stond om King met zijn gevolg te begroeten, zag MLK mijn vriend. Hij liep het ontvangstcomité inclusief de burgemeester gewoon voorbij en begroette enthousiast mijn vriend met de woorden: ‘Hi Homer, hoe gaat het met je?’ Ik was verrast. De grote King die meer geïnteresseerd was in een van zijn parochianen dan, laten we zeggen, de burgemeester van Utrecht. Later werd ik een keer door zijn vrouw Coretta uitgenodigd om te blijven eten. Ik zei dat ik me vereerd voelde, waarop King me quasi verontwaardigd aankeek en antwoordde: ‘Moet ik je nou weer uitleggen dat alle mensen gelijk zijn?’ Dat ben ik nooit vergeten.” Tot zover dominee Klinefelter. Gelukkig is er in onze tijd steeds meer bewustwording van het feit, dat alle mensen gelijkwaardig zijn en gelijke rechten hebben.
Voorbeelden
Het is verdrietig, dat er nog zoveel geleden wordt in deze wereld, doordat er gedacht wordt dat men andere mensen aan zich kan onderwerpen en met macht over hen kan heersen. Nederland heeft een grote rol gespeeld in de slavenhandel en het is iets wat we ons bewust moeten zijn in deze 21e eeuw. Alle zaken die te maken hebben met racisme moeten we in het licht brengen en veranderen. Rabbijn Heschel en dominee Klinefelter zijn voorbeelden voor ons. Door hun spreken en handelen hielpen zij MLK om de gelijkheid van alle mensen tot stand te brengen. Laten wij ook ons steentje bijdragen en worden als MLK, Klinefelter en Heschel. In hun geest kunnen ook wij de Eeuwige dienen, omdat Hij alle mensen gelijkwaardig heeft geschapen.
Gebed voor Israël en de wereld
- Bestrijding van rassenhaat en onze actieve inzet om dit kwaad te bestrijden met de hulp van de Eeuwige.
- Gebed dat de pandemie onder controle zal komen en er nieuwe behandelingen worden gevonden om deze ziekte te bestrijden. Vrijheid voor mensen om zich wel of niet te laten vaccineren, is een kostbare vrijheid. Gelukkig wordt deze vrijheid in Nederland en Israël gerespecteerd. Gebed dat deze vrijheid in de hele wereld zal worden gerespecteerd.
- Gebed voor gelovigen in Yeshua Messias die zwaar worden vervolgd in de wereld. Het zwaarst in Noord-Korea.
- Tigray in Ethiopië wordt verscheurd door een vreselijke oorlog en onschuldige mensen worden slachtoffer van onvoorstelbare wreedheid. Gebed dat deze oorlog zal stoppen.
Elze Erwteman