De maand december kent een Joods lichtfeest met de naam Chanoeka. In de loop van acht dagen worden 43 lichtjes aangestoken. Elke dag een nieuw aansteeklichtje. Daarmee wordt op de eerste dag één lichtje aangestoken en elk van de nog resterende dagen daarna een lichtje meer. Het feest is een herdenking van een wrede en bloedige oorlog tegen Israël.

En net zoals met elke oorlog herdenk je je geliefden en je volksgenoten die zijn vermoord. Ook vier je het moment dat de oorlog stopte. Met gemengde gevoelens van verdriet en blijdschap; en van onzekerheid of zoiets nooit meer zou plaatsvinden. 

Een wrede oorlogszuchtige krijgsheer, Antiochus IV, viel Israël aan in 168 vgj. Duizenden Joden werden vermoord. Antiochus vaardigde vervolgens een reeks harde decreten uit tegen de Joden. Joodse eredienst was verboden; de rollen van de Wet werden in beslag genomen en verbrand. Sjabbatrust, besnijdenis en de spijswetten waren verboden op straffe van de dood.

Er bleef nog maar één toevluchtsoord over en dat waren de heuvels van Judea met hun grotten. Denk aan Zacharia 14. Maar zelfs daar achtervolgden de Syriërs de getrouwe Joden, en menig Jood stierf de marteldood.

Mattitjahoe wist dat Antiochus woedend zou zijn als hij hoorde wat er was gebeurd. Hij zou zeker een expeditie sturen om hem en zijn volgelingen te straffen. Mattitjahoe verliet daarom zijn dorp Modiin en vluchtte samen met zijn zonen en vrienden naar de heuvels van Judea. Het beroemde verhaal van Hannah en haar zeven zonenen speelde zich in die tijd af.

Na zijn overlijden werd Juda de Sterke, een volgeling, zijn opvolger en generaal van dit Joodse leger. Hij werd Makkabi genoemd, een woord dat is samengesteld uit de beginletters van de vier Hebreeuwse woorden Mi Kamocha Ba’eliem Adonai, “Wie is als U, O G’d.” De Makkabeeën wonnen de oorlog en reisden naar Jeruzalem om het te bevrijden.

Ze gingen de Tempel binnen en ontruimden deze van de afgoden die daar door de Syrische vandalen waren geplaatst. Juda en zijn volgelingen bouwden een nieuw altaar, dat hij inwijdde op 25 Kislev van het jaar 164 vgj. Toen ze de kandelaar, een vervanger voor de gestolen gouden menora, wilden aansteken, vonden ze alleen een kleine kruik pure olijfolie met het zegel van de hogepriester Jochanan, voldoende voor slechts één dag.

Door een wonder van G’d bleef deze acht dagen lang branden. Dat wonder bewees dat G’d Zijn volk opnieuw onder Zijn bescherming had genomen. Ter herinnering hieraan hebben onze wijzen deze acht dagen ingesteld voor jaarlijkse dankzegging en voor het aansteken van lichten.

Wij volgen onze wijzen graag, zeker in deze tijd! Lichtfeest, maar met de dood op onze hielen. De Eeuwige grijpt in en zorgt voor Zijn overwinning: Am Israel Chai.

Chag sameach!
Lion Erwteman
Ga naar: https://is.gd/Qp7FPV voor de langere versie.

Blog september-oktober 2023

De maand september is rijkelijk gevuld met de feesten van de Eeuwige. Dat zijn Rosj Hasjana (Feest van de Bazuinen), Jom Kippoer (Grote Verzoendag) en het begin van Soekot (Loofhuttenfeest). De hele Bijbel is gericht op de relatie tussen de Eeuwige en mensen. En dat initiatief komt vanuit de Eeuwige. Vanaf het begin is er een verstoorde relatie. Die ontstond door een crisis tussen Adam de man en zijn echtgenote Adam de vrouw, de Chava. Beiden zijn Adam: mannen en vrouwen (Genesis 1:27). Ze gingen een ander de schuld geven voor een zelf begane fout.

Dat is nog steeds een veel gebruikte truc, die mensen uit elkaar drijft. Zelfs de Eeuwige zelf werd verweten dat de Chava, de partner die Adonai aan Adam de man had gegeven, tekort schoot. Maar ook onderlinge misverstanden behoren tot de oorzaak van verstoord luisteren, wat kan leiden tot een verstoord contact. Als we als mensen onderling niet een volmaakt communicatiesysteem hebben, hoe kunnen we er dan op vertrouwen, dat we de stem van Adonai goed en ongestoord kunnen verstaan? De sjofar, bazuin, op Rosj Hasjana is er onder meer voor bedoeld om onze oren schoon te blazen. Het geluid heeft ook de bedoeling je uit je evenwicht te brengen.

Geestelijke groei kan alleen plaatsvinden, wanneer de status quo verstoord wordt. Wanneer je door je tanden te poetsen je mond en tanden reinigt, verstoor je in feite de bacteriën die zich net comfortabel aan het nestelen en vermeerderen waren. Dat moet regelmatig gebeuren. Zo moeten wij vaak verstoord worden in ons vredige comfort, lichamelijk en geestelijk, om te voorkomen dat we verzuurde spieren krijgen en aangebakken religieuze opvattingen. De gevaar lopende relatie tussen mensen onderling en tussen mensen en hun Schepper loopt regelmatig vast, gaat verbleken, verliest zijn levendigheid en inspiratie.

Wie dat niet weet waar te nemen, loopt groot risico. En hoe kunnen we geholpen worden om onze ogen daarvoor geopend te houden? Door Grote Verzoendag te doorlopen. We zijn uit elkaar gegroeid. We vinden elkaar minder lief en leuk. We hebben verzoening nodig. Na die onaangename opfrisser, compleet met het niet eten van voedsel en het niet drinken van water en andere vloeistoffen, zijn we enigszins ontnuchterd. Het vasten heeft de bedoeling om ook in ons verteringssysteem een frisse onderbreking aan te brengen. Die verstoring is nodig om ook op dat lichamelijke niveau te ervaren, dat we ons moeten onthechten van de aarde. Dat doet het mikwe ook. Onthechten ook van onze eigen stommiteiten.

En dan zoeken we de loofhut op, zoals we die bewoonden in het kamp Soekot, toen we net gevlucht waren uit Egypte. Opnieuw de uittocht beleven. Maar nu voorzien van nieuwe inzichten en fris verstoorde zekerheden. Dan kunnen we weer naar elkaar toe groeien. Goed en zoet. In 2023 bestaat Beth Yeshua 32 jaar!

Rosj Hasjana: viering van je schepping!

!שנה טובה ומתוקה
Sjana tova oemetoeka!
Een goed en zoet jaar voor 5784!

Lion Erwteman

Blog juni-augustus 2023

Vakantietijd! Het woord vakantie heeft te maken met de woorden vacuüm en vacature, wat leidt tot deze korte studie! Vacuüm: een lucht– en materiaal ledige ruimte. Dat lijkt ideaal, want een steriele ruimte lijkt een schone ruimte. Maar een vacuüm is voortdurend op zoek naar opvulling.

Lijkt een beetje op de waterstand in Nederland. Voortdurend moet er in de lager gelegen delen gepompt worden, om te zorgen dat er geen water over ons land stroomt. Dat houdt nooit op. In een mens, die van zijn of haar oude levenswijze en oude natuur en gedrag af wil, gebeurt iets dergelijks. Je richt je op het verwijderen van je oude gewoonten. Dat schept een vacuüm, dat steeds dreigt vol te lopen.

Als we niet heel bewust elke dag zorgen voor opvulling met nieuw gedrag en nieuwe manieren van reageren, dan vult dat vacuüm zich op met iets anders, wat vaak het oude bekende is. Wie in de gaten krijgt dat er een nieuwe levenshouding op ons wacht, probeert de oude natuur af te schaffen. Maar wat is nieuw? We zouden een soort advertentie moeten opstellen, een vacature, met een gedetailleerde beschrijving van wat we precies zoeken aan nieuws.

Wij mensen zijn de nakomelingen van de eerste Adam, de eerste mensen op aarde. We maken deel uit van die lijn. Daarom is de Hebreeuwse benaming voor een mens ben adam: in de lijn van Adam. De getalswaarde van het Hebreeuwse woord Adam is: 45. Dat getal drukt uit dat we een wezen zijn, dat van de sfeer van 40 op weg zijn naar de sfeer van 50. We zijn onderweg, hopelijk.

Het getal 40, samen met 4 en 400, is een uitdrukking van het aardse: de vier windrichtingen (“hoeken”), de 40 jaar onderweg vanuit Egypte naar het Land Israël en 400 jaar in Egypte geleefd. De mens is in die lijn van 40, van de aarde. Op het Wekenfeest, dat we na zeven weken, 49 dagen, bereiken, breekt de 50 aan. Mosjee, die Israël kundig heeft weggeleid van de wereld van 40, moet spoedig stoppen met zijn leiderschap.

Vlak voordat Israël het Beloofde Land betreedt, vervult een nieuwe leider de vacature. Zijn naam is: Jozua (Jehosjoea), van wie de volledige naam luidt: Jehosjoea Ben Noen. Dat betekent letterlijk: Jozua In De Lijn Van De 50. Want de Hebreeuwse letter noen heeft getalswaarde 50. En “Ben” is meer dan zoon. De uitwerking van het Wekenfeest, 50 dagen na Pesach, is door Mosjee binnen bereik gekomen.

Maar Mozes, de ben adam van de 45 en van de wereld van 40, zag zijn taak eindigen. De Eeuwige beëindigde die. Mosjee moest plaatsmaken. Zijn opvolger was Jehosjoea Ben Noen, de man in de lijn van de 50. Beide mannen verdienen ons grote respect en onze grote dank. Mosjee liet zien welk hoog gehalte aan geestelijk inzicht en handelen hij had.

Hij hoorde de Eeuwige en hij heeft Hem gezien, hij heeft Hem weersproken en G’ds antwoord geaccepteerd. Mosjee was in staat de natuur naar zijn hand te zetten, zoals met zijn staf die in een tannien veranderde, een slang, of wellicht een krokodil. En zoals met de tien klappen (plagen) die echte wonderen waren.

Jozua was een bekwaam generaal en geestelijk leider, na een unieke opvoeding (zie Exodus 33:11). Onder zijn leiding groeide Israël geestelijk. Daardoor waren de spionnen in de stad Jericho in staat om de latere overgrootmoeder van de Messias, Rachav, tot geestelijk inzicht te brengen. Namelijk, dat de G’d van Israël niet alleen G’d is in de hemel, maar ook op aarde (zie Jozua 2:11).

We wisselen, met groot respect voor beiden leiders, de Ben Adam (Mosjee, 40) in voor de Ben Noen (Jozua, 50). Waarbij we beseffen, dat 50 het product is van 7 x 7 + 1, zoals 8 het product is van 7 + 1. Zeven als het getal van de aardse tijdmeting van 7 dagen en acht – en ook 50 – het getal van buiten aards, hemels.

Terug naar het vacuüm. Als je in je ziel een lege ruimte, een missen naar de relatie met je schepper, begint te ontdekken, niet alleen voor het eerst, maar ook nadat je geloof is gaan verzakken, zoek dan naar de stem en de aanwezigheid van de Eeuwige. Hij is niet alleen in de hemel, maar ook op aarde. Hij kan die leegte, dat vacuüm, de invulling geven die je echt nodig hebt.

Hij wil dat wijzelf veranderen: van het zijn van Ben Adam naar Ben Noen. Hij kan je vacuüm vullen en je dorst lessen met levenswater, waardoor die dorst en onrust en ’t onvervuld zijn, verdampen. Je bent in je leven druk bezig geweest met diverse soorten invulling. Maar hopelijk begint je aardse, sterfelijke denken en bewustzijn, begrenst door de 4, 40 en 400, te snakken naar geestelijke invulling.

Je wordt een Ben Noen, een man of vrouw in de lijn van de 50. En je begint te drinken van het water des levens. Zoals Yeshua het zegt: Wie drinkt van het water dat Ik hem geef, krijgt nooit meer dorst. Want het water dat Ik geef, wordt een waterbron die eeuwig leven produceert. Dan is je zoektocht beëindigd. Dan bezit je de wekelijks toegewenste vrede. Dan kom je thuis.

Geniet van de zomer!
Lion Erwteman

Blog mei 2023

Rondom de zonsondergang van 25 mei, om 21.25 uur begint Erev Sjawoeot, het begin van Wekenfeest. We zijn dan uitgeteld, na 49 dagen Omer tellen. Zeven weken geteld, begonnen op de tweede dag Pesach, zo zijn Pesach en Wekenfeest met elkaar verbonden. Het lijkt erop dat we de Tora nog beter kunnen waarderen en geestelijk goed inschatten, nadat we op een diepgaande manier door de ellende en het leed van onze Pesach uittocht zijn gegaan.

Niet leed door eigen foute keuzes, maar vooral onverdiend leed. Want de Bijbel is van daaruit geschreven. Elke auteur daarin heeft vanuit zijn of haar ervaring bijgedragen, in tijden van spanning, vervolgingen en niet zelf veroorzaakt leed. Misschien is de Omertelling wel onder meer in dat licht opgedragen in Leviticus 23, verzen 15 en 16. Namelijk: elke dag een ander aspect van pijn, bitterheid en teleurstelling onder ogen krijgen en dat proberen los te laten.

De tijd tussen Pesach en Wekenfeest is te vergelijken met een raket die een ruimtereis gaat maken en zich eerst moet zien los te maken van de zwaartekracht van de aarde. Israël was indertijd een volk dat leefde in slavernij. Dat gaat aan je kleven en vreemd genoeg moeilijk los te koppelen. Pesach vieren is je eigen loskoppeling en bevrijding uitwerken, je eigen houvast en uitvluchten leren doorzien. Zoals het omdraaien van dader en slachtoffer, of lichamelijke klachten gaan opsommen.

Bevrijding is dan: de schuldvraag niet meer omdraaien en niet meer met je medische verhaal of iets dergelijks komen. Pesach is het feest waarbij Israël zich horizontaal verplaatste om het gebied van slavernij en aantrekkingskracht te ontvluchten. Sjawoeot, het Wekenfeest, is het feest van verticale beweging. Schatten in de hemel verzamelen, dwars tegen de zwaartekracht in, daarin voorbereid door Pesach.

Hoe meer je weet los te laten, des te hoger stijg je met Sjawoeot. Daartoe was Israël zo goed in staat. Iedereen zei eenparig, d.w.z. dezelfde woorden op hetzelfde moment: Hij [Mozes] nam de rol van het verbond en las deze voor ten gehore van het volk. En zij zeiden: Alles wat Adonai gesproken heeft, zullen wij doen en daarnaar zullen wij luisteren (Exodus24:7).

Op dezelfde eenparige manier als net daarvoor, zie Ex.19:8. Dat eenparige was mogelijk, doordat Israël zich aan het losmaken was, van de aardse aantrekkingskracht en dus van alle trucjes die tweede natuur waren geworden. Op 25 mei ‘s avonds hebben we 49 dagen geteld. Zoals het aftellen bij een raketlancering. Ben je klaar om jouw ruimtereis te gaan maken?

!נסיעה טובה וחג שבועות שמח
Goede reis en vrolijk Wekenfeest,

Lion en Elze Erwteman

Blog april 2023

De maand april van dit jaar 2023, tevens 5783, kent twee bijzondere gebeurtenissen. De ene is de Pesach Seider, op de avond waarop 14 Niesan overgaat in 15 Niesan. Dit jaar is dat op 5 april. De tweede is de viering van het 75-jarig bestaan van de staat Israël, op 5 Ijar, Jom HaAtsmaoet, de Onafhankelijkheidsdag van Israël, op 26 april.

Het 75-jarig bestaan van Israël is een directe bevestiging van de Pesach Seider. De bevrijding uit Egypte was niet een losstaande handeling, geregisseerd door Adonai. Daarbij hoorde de roeping van Mosjee, de voor ons onzichtbare voorbereidingen aan het Egyptische hof, de bereidheid van het volk om mee te reizen en niet onderweg af te haken.

Ook de keuze van landingsplaats voor Adonai op de berg Sinaï ïom Mosjee te ontmoeten en het meenemen en tonen van alle Tempelgereedschap. Daar hoorde ook bij de groei in vindingrijkheid bij Israël om de unieke ontmoeting van Adonai en Israël na te bouwen door de diensten in de Tent en de Tempels; en, na de verwoesting van de Tweede Tempel, in de synagogen.

Voor dat laatste moest de ooit verspreid voorkomende altaargodsdienst worden gecentraliseerd in de Tempels. En vanaf het jaar 70 van de gangbare jaartelling weer verspreid en gedecentraliseerd. Want zo zou Israël overal ter wereld, ook Beth Yeshua Amsterdam, haar diensten kunnen houden. En 75 jaar geleden kon Israël zo haar kostbare Onafhankelijkheid vieren.

Alles hing en hangt nog steeds af van de betrokkenheid en de volharding van de deelnemers in al deze tijdperken. Dus vanaf rond 3500 voor de gangbare jaartelling tot nu aan toe! De oproep om zelf erbij te zijn heeft ook daar betrekking op: “toen ik wegtrok uit Egypte” (Exodus 13:8). Het gaat niet alleen om de gezellige en bevrijdende ervaring van een Seider, maar ook om je betrokkenheid een nieuwe impuls te geven.

Het gaat niet alleen om die bevrijding uit het verleden, maar ook om je eigen bevrijding nu. En het gaat niet alleen om je eigen bevrijding, maar ook om die van je broeders en zusters in je gemeente, je geloofsgenoten. Pesach geeft je inzicht in de oorzaken van het veel te lang blijft hangen in je persoonlijke oude zaken.

En geeft je inzicht in de beleving van de toenmalige leiders in opleiding die samen met Yeshua Pesach hebben gevierd, om zo die beleving te delen. Je leert je eigen opstandigheid kennen en je weerstand om de feiten onder ogen te zien, net zoals Israël dat indertijd heeft geleerd. Nogmaals, het 75-jarig bestaan van Israël is een directe bevestiging van de Pesach Seider.

חג פסח כשר ושמח!
Vrolijk en kosjer Pesach!

Lion Erwteman

Blog maart 2023

Poeriem is het feest van de Joodse overwinning over een massale terroristische poging tot uitroeiing. Dit drama heeft plaatsgevonden in Perzië, ten tijde van het koningschap van Achasjverosj (Ahasveros, dat is koning Xerxes) en zijn Joodse echtgenote Hasdassa die zichzelf Ester heeft laten noemen, om haar Joodse identiteit te verbergen. De gebeurtenissen die we in de Esterrol tegenkomen, hebben zich afgespeeld tussen de jaren 483 en 473 voor de gangbare jaartelling (v.g.j.).

Na de Babylonische ballingschap in 539 v.g.j. werd door de toenmalige koning van Perzië, Kores of Cyrus, de toestemming aan Ezra gegeven om naar Jeruzalem te reizen en de Tempel en de stad weer te herstellen. Maar een aanzienlijk aantal Joden bleef ruim honderd jaar wonen in Perzië, waaronder Mordechai en Ester. Waarom we dit nog steeds vieren is onder meer vanwege de bijbelse opdracht hiertoe.

In de Esterrol staat hierover: “Mordechai heeft deze gebeurtenissen opgeschreven. Hij heeft brieven verzonden aan alle Joden, nabij en ver, in al de gewesten van het rijk van de Perzische koning Achasjverosj. Daarin heeft hij hen verplicht om jaarlijks zowel de veertiende als de vijftiende van de maand Adar te vieren, omdat dit de dagen waren, waarop de Joden rust kregen van hun vijanden; en omdat dit de maand was, die voor hen van droefheid veranderde in vreugde en van rouw in een feestdag” (Ester 9:20-22).

Er werd bepaald dat dit letterlijk jaarlijks dient te worden herdacht en gevierd: “De Joden hebben bepaald en als inzetting aangenomen voor zichzelf en hun nakomelingen en voor allen die zich bij hen zouden aansluiten, dat zij, zonder ooit over te slaan, deze beide dagen jaarlijks zouden vieren, zoals aan hen geschreven was” (vers 27). Die aanslag staat niet op zichzelf, gezien het feit, dat dit soort terrorisme nog steeds plaatsvindt.

Jonge kinderen worden al vroeg onderwezen in het strijdbaar zijn, lees bijvoorbeeld dit artikel: https://is.gd/MTfbEr. Het onderwerp is actueel. Indertijd in Perzië heeft een hooggeplaatste minister, Haman genaamd, deze opdracht gegeven. Haman was een afstammeling van koning Agag, indertijd koning over de Amalekieten, zie 1 Samuel 15:20 en 33. Haman had een religieuze roeping om Israël te vernietigen; zijn naam zou in feite een priestertitel kunnen zijn.

De tegenspeler van Haman was Mordechai, familie van Ester. Hij was van de stam Benjamin. Hadassa, later Ester, was de dochter van Mordechai’s oom. Mordechai verzamelde geheime inlichtingen, waardoor hij erachter is gekomen, wat Haman, die de koning bedroog, werkelijk van plan was. Wat Mordechai onder meer ontdekte, was de datum waarop de massale aanslag op de Joden zou plaatsvinden. Die was vastgesteld door het lot, in het Hebreeuws: poer, meervoud: poeriem.

Dat was de manier waarop Haman werkte. Zo werd de strijd een geestelijke oorlog tussen de god of goden van Haman en de G’d van Israël van Mordechai en Ester. Vandaar de opmerking van Mordechai aan Ester: “Want, als jij in deze tijd blijft zwijgen, dan zal er voor de Joden wel van een andere kant redding en uitkomst komen. Maar jij en het huis van je vader zullen omkomen. En wie weet of jij niet juist met het oog op deze tijd de koninklijke waardigheid hebt verkregen” (Ester 4:14).

Vergelijk het meedogenloos werpen van het lot dat toevalt door de wrede Haman met de kwetsbare en edele methode van Mordechai die oog heeft voor de hand van de Eeuwige die gebruik maakt van tijdstippen en gelegenheden. Koning Achasjverosj kreeg precies op tijd inzicht in de slechtheid van Haman en diens moordplannen. Die plannen stoppen kon hij niet, omdat Haman een wet van Meden en Perzen had uitgevaardigd. Die waren niet te cancellen. Maar de koning gaf de Joden de gelegenheid zich te verdedigen.

Een totaal van minstens vijfenzeventig duizend man stormde af op de Joodse bevolking. En net als de Oekraīense bevolking die zich in onze tijd kranig weet te verdedigen tegen de machtswellustige Vladimir Putin en zijn rivaal Yevgeni Prigozjin, heeft de Joodse bevolking zich verdedigd. Resultaat: vijfenzeventig duizend antisemieten lieten het leven, waarbij hulp van de “andere zijde” ook zal zijn geboden. Net als de voor de Russen onverwachte hulp van de westerse landen, waarvan Putin had berekend, dat die zich onderling verdeeld en afzijdig zouden houden.

Het koninklijke gezin van Achasjverosj (Xerxes I) en Ester kregen een zoon. Ze gaven hem de naam van diens grootvader, Darius; zo werd zoonlief Darius II, een koning met een Joodse moeder. En wij, wat leren we uit deze geschiedenis, nadat we weer zijn uitgefeest? Dat we ook leren oog te krijgen voor die andere zijde. Dat we onze ogen geopend houden voor religies die met wapens en kruistochten hun doelen hebben bereikt.

En dat we begrip zullen hebben voor Hadassa die uit vrees voor dictaturen die niets willen weten van kwetsbare minderheden, haar naam doeltreffend had aangepast aan haar omgeving, door zichzelf Ester te noemen. Zelfs de Eeuwige had zich verdekt opgesteld in deze dramatische geschiedenis. Verdekt en onzichtbaar, maar wel actief betrokken.

Lion Erwteman

Blog februari 2023

In de maand februari vieren we het jaarlijks terugkerende Feest van de Bomen, Toe Bisjwat. Het begint bij zonsondergang op zondag 5 februari en eindigt bij het vallen van de avond op maandag 6 februari 2023. Dit feest is een van de vier nieuwjaarsvieringen die Israël kent. Talmoed Bavli noemt het in Tractaat Rosj Hasjana 2A. Net als alle andere feesten heeft ook dit feest een aardse en een geestelijke inhoud.

De aardse heeft te maken met het berekenen van de leeftijd van vruchtbomen. Toe Bisjwat is de uiterste datum om te bepalen tot welk jaar de tienden behoren van fruit. En fruit dat aan een driejarige boom is gerijpt vóór Toe Bisjwat, wordt als orla beschouwd: het mag niet worden gegeten, terwijl fruit dat rijpt op of na Toe Bisjwat van het derde jaar van de boom is toegestaan.

De geestelijke inhoud is de viering van je eigen status als: boom. Ben je een boom die geplant is aan waterstromen, Psalm 1? Maar dan ook geworteld op een plek, waar je een voorbeeld bent en onderwijs geeft aan de jonge bomen? Geweldig is degene, die wijsheid vindt, die gezond verstand verkrijgt. Zo iemand wordt een boom des levens voor anderen die daarmee in contact komen (Prediker 3:13 en 18).

Ook ons spreken wordt geestelijk vergeleken met een boom. Zachtheid van tong is een boom des levens, maar valsheid in je spreken is verderf in je geest (Spreuken 15:4). Boeiend is overigens het bijbelse middel om de arglistigheid in je eigen hart aan te pakken.

Gelukkig is de persoon die op Adonai vertrouwt en zijn of haar gevoel van veiligheid bij Adonai vindt. Diegene wordt een boom die aan het water geplant is. De wortels groeien tot aan een beek. Zo iemand wordt niet aangetast als er hitte komt. Diens bladeren blijven groen, ook in een jaar van droogte. Die persoon zal blijven vrucht dragen (Jeremia 17:7-8). Over je eigen arglistigheid lees je in het daarop volgende vers, met de waarschuwing dat het niet vanzelfsprekend is, dat je die negatieve eigenschap herkent!

In het hedendaagse Israël wordt de dag gevierd als een dag voor ecologisch bewustzijn en worden ter viering bomen geplant. Zorg er bij de viering van het feest altijd voor, dat er een boomvrucht aanwezig is. Het zou toch ondenkbaar zijn, als op een feest, ook het Bomenfeest, het hoofdonderdeel of de hoofdpersoon afwezig zou zijn! Ongehoord!

Wees je ervan bewust, dat bij de komst van Messias de bomen zullen jubelen (Psalm 96:12). En ze zullen van vreugde in hun handen klappen (Jesaja 55:12). Let er met Toe Bisjwat op, dat je echt geplant bent. Als jij goed in je vel zit, ben je in staat de ander goed te behandelen. 

Geniet van het Feest!
Lion Erwteman

Blog januari 2023

Afstanden, hoogten, dieptes, snelheden, op aarde is alles begrensd, als het aan de Eeuwige ligt. Alleen mensen kunnen zich grenzeloos gedragen. Een week heeft zeven dagen, een jaar ongeveer 365 dagen. Een dag bestaat uit 24 uur. Tekort voor sommige harde werkers! De zwaartekracht van de aarde begrenst je sprong, maar bespoedigt je val. Je leeftijd geeft aan hoeveel tijd je hebt besteed.

En hoeveel tijd je nog over hebt, wordt bepaald door je persoonlijke houdbaarheidsdatum. Die begrenzingen beperken zich niet tot afmetingen, maar ook tot voedselwetten en gedragsregels. Wij mensen hebben de neiging ons grenzeloos te gedragen, in wat we eten en hoe we ons tegenover elkaar gedragen. Voor wat betreft eten geldt dat natuurlijk alleen, als we iets te eten hebben.

Er zijn genoeg mensen op de wereld, die ook daarin beperkt zijn en te weinig voedsel hebben. Waarom die beperkingen? Het feit dat een rijke niet door het oog van een naald past, wijst erop dat we allemaal tijdens ons leven en uiteindelijk ons overlijden door het oog van een naald zullen gaan. Eerste zorg is dat je fundament in orde is en vervolgens wat je daarop bouwt (zie 1 Korinte 3:10).

In Psalm 74 smeekt Asaf om G’ds hulp en ingrijpen. Israël is in nood. Asaf is een Leviet. Hij is de hoofd-musicus onder koning David. Muziek is een belangrijk middel om de Eeuwige te bereiken. Andere delen in de hersenen dan bij slechts verstandelijk communiceren spelen bij muziek een rol.

Bij muziek produceren is het van fundamenteel belang dat de musicus niet alleen klanken voortbrengt, maar tegelijkertijd ook ontvangt. En bij het je richten tot de Eeuwige staat de ziel en geest van een mens ook veel meer open. Ook muziek maken is begrensd. Maten en noten geven aan de maatvoering (bijvoorbeeld driekwart of vierkwart maat).

En per muzieknoot wordt de toonhoogte aangegeven. Doe je dat goed en in harmonie met de andere musici, dan ontstaat er een product dat groter is dan de exacte som van de onderdelen. Zo kun je je ziel meer laten spreken en de Eeuwige beter bereiken. Asaf zingt onder meer: “Van U is de dag en van U is de nacht. U heeft het licht bereid en de zon. U heeft alle begrenzingen op aarde gemaakt, zomer en winter; U heeft die gemaakt” (Psalm 74:16-17).

Die beperkingen zijn in alle gevallen onze bescherming, zeker in de situaties met onze vijanden. Daar zingt Asaf over. Want ook onze vijanden worden beperkt. Net als de zomer en de winter, zingt hij. Na de kou komt de warmte weer! veel geluksmomenten en goede gezondheid in 2023!

Geniet van je begrenzingen!
Lion Erwteman

Blog december 2022

Adonai is de Hebreeuwse naam van de Eeuwige van Israël. Hij is de schepper van de hemelen en van de aarde en alle overige hemellichamen en sterrenstelsels. Voordat Hij die sterrenstelsels met hun zonnen en hun planeten en zwarte gaten had geschapen, riep Hij het Licht. Dat Licht had niets te maken met alle licht uitstralende sterren. Want die straalden en stralen alleen uit, wat zij aan brandstof bij hun ontstaan hebben meegekregen.

Dat Licht echter bezit licht in zichzelf en is niet geschapen. Het maakt onderdeel uit van Adonai, zoals dat ook het geval is met G’ds Geest. Dat Licht is G’d zelf. En het koos ervoor naar de aarde te komen, in menselijke, bescheiden vorm. Paulus zegt hierover: “Laat daarom die gezindheid in jullie zijn, die ook in Yeshua de Messias was. Hoewel Hij de gestalte van G’d heeft gehad, beschouwde Hij het zijn gelijk aan G’d zijn niet als iets om vast te houden.

“Hij heeft zichzelf leeg gemaakt, toen Hij de verschijning van een dienaar aannam, waardoor Hij gelijk werd aan de mensen. In de gedaante van een mens heeft Hij zichzelf vernederd. Zo is Hij gehoorzaam geworden tot de dood en dan nog wel de dood aan de martelpaal” (zie Filippenzen 2:6-7). Iets van die lichtvorm werd waargenomen door drie leerlingen van Yeshua, zie Matteüs 17:
1-3.

Als Licht heeft Yeshua Zijn offer al beleefd, zie Openbaring 13:8, voordat Hij dit nu 2000 jaar geleden in mensengedaante heeft ondergaan. Maar er heeft iets bijzonders plaatsgevonden op het moment dat Hij als Licht werd geroepen. De vermelding in de Tora vind je op een speciale, bewust gekozen plaats. Hier is de Hebreeuwse tekst:

:בְּרֵאשִׁ֖ית בָּרָ֣א אֱלֹהִ֑ים אֵ֥ת הַשָּׁמַ֖יִם וְאֵ֥ת הָאָֽרֶץ: וְהָאָ֗רֶץ הָֽיְתָ֥ה תֹ֨הוּ֙ וָבֹ֔הוּ וְח֖שֶׁךְ עַל־פְּנֵ֣י תְה֑וֹם וְר֣וּחַ אֱלֹהִ֔ים מְרַחֶ֖פֶת עַל־פְּנֵ֥י הַמָּֽיִם: וַיֹּ֥אמֶר אֱלֹהִ֖ים יְהִי־א֑וֹר וַֽיְהִי־אֽוֹר

Tel de woorden, beginnend van boven recht naar links. Je zult zien, dat het vet gedrukte woord – dat Licht betekent in het Nederlands – het 25^ste woord is. Die plaats in de Bijbel is bewust gekozen. Op de datum van 25 Kislev hebben moedige Joodse verdedigers in een bloedige oorlog tegen Romeinse legertroepen de Tempelkandelaar weer aangestoken. En door een wonder is dat licht 8 dagen blijven branden, op een klein beetje olie voor slechts één dag.

Het Licht had ingegrepen. En de bedoeling daarvan is, dat, wanneer we ons ook maar in duisternis gehuld voelen, gewelddadig of emotioneel, we op het Licht kunnen rekenen. Want het Licht is in onze wereld gekomen om te schijnen. De duisternis kan het niet grijpen.  Geniet van het Licht, wanneer je naar de lichtjes van je chanoekia kijkt!

Lion Erwteman

Blog november 2022

Chesjwan, de maand na Tisjri, wordt in de Tenach jerach boel genoemd, zie 1 Koningen 6:38. In dat Hebreeuwse woord boel zit waarschijnlijk een verwijzing naar het woord maboel, overstroming. Volgens een midrasj valt er meer regen in deze maand dan anders in het jaar. Bovendien is deze maand het begin van de grote overstroming in de tijd van Noach. De overstroming is begonnen op 17 Chesjwan en eindigde ruim een jaar later op 27 Chesjwan. In moderne tijden is de naam van deze maand bekend geworden als Chesjwan of als MarChesjwan.

Die naam lijkt te zijn ontstaan in de tijd, dat Joden na de Babylonische ballingschap terugkwamen naar Israël. Het voorvoegsel mar, dat bitter betekent, verwijst naar deze maand zonder feesten of vreugde, maar veel lijden voor Joden door de eeuwen heen. Mar betekent ook: druppel. In die betekenis verwijst dat naar de eerste regens, de joré, die in Chesjwan vallen. Tijdens deze maand bracht de Eeuwige de grote verwoestende tsunami. De wereld werd overspoeld, behalve Noach en degenen die met hem op de ark waren.

Was het: de wereld, of: het Land? Deze zelfde vraag gold ook al voor de tekst in Genesis 1. Had de Eeuwige de wereld geschapen, of het Land? Als alle dieren van de hele wereld naar het Midden-Oosten zouden hebben moeten komen, zou dat ook gelden voor dieren uit poolgebieden. Zij kunnen niet tegen hitte. Pinguïns hebben water nodig. Zouden er koala’s en kangoeroes bij zijn geweest? Overigens kan ook een plaatselijke tsunami dodelijk zijn. Een zware zeebeving in de Indische Oceaan in 2004 heeft aan ongeveer 230.000 mensen het leven gekost. En de grote zeebeving bij Japan in 2011 zorgde voor 24.525 menselijke slachtoffers. 

Wellicht was de tsunami in de tijd van Noach zo ongekend verwoestend, dat de Eeuwige daarom zei, dat een dergelijke grote verwoesting nooit meer zou plaatsvinden. Met de regenboog als teken van die belofte. Maar die belofte sloeg niet op de kleinere overstromingen. Is elke ramp, elke overstroming, een teken van G’ds verontwaardiging? Nee. De uitspraak van de Eeuwige gold voor die bijzondere catastrofe die in Genesis genoemd wordt. Wat kun je doen in dergelijke tijden van rampspoed? 

Ontwikkel je eigen veilige binnenkamer, in je binnenste. Een beetje zoals wat je leest in 2 Koningen 4:1-5, toen de wonderprofeet Elisja een arme weduwe naar haar binnenkamer stuurde. Die binnenkamer werd een paradijselijk oord, waar zij een wonderbare vermenigvuldiging van olijfolie produceerde (vers 5). Zo overwin je elke ramp.

Geniet van de herfst!
Lion Erwteman

Blog oktober 2022

De feesten waartoe Israël en zielsverwanten zijn uitgenodigd, zijn vijf noodzakelijke bijeenkomsten met je gemeente. Ze helpen elke deelnemer met het zich voorbereiden op de wereld die komt. En die hulp is om in deze wereld relaties aan te gaan en bestaande relaties verder uit te laten groeien, relaties met de mensen van je gemeente van daaruit, met mensen in andere situaties. En je relatie met Adonai. Hieronder zie je een korte beschrijving van deze vijf feesten. En let op, de bijeenkomsten in je gemeente zijn verplicht. Dat lees je in Leviticus 23:3 (Sjabbat), vers 7 en 8 (Pesach), vers 21 (Wekenfeest), 24 (Rosj Hasjana), 27 (Jom Kippoer), 34 (Loofhuttenfeest). Vergelijk dat met Hebreeën 10:24-25.

Pesach: lammeren die sterven voor de redding van Israël, die laatste avond in Egypte. Gekoppeld aan onze Messias die op Zijn laatste Pesach Zijn offer aankondigt (Exodus 12:5-7; Lukas 22:20). Sjawoeot (Wekenfeest): bezoek van de Messias op de berg Sinaï die de Wet aan Israël overhandigt en onderwijst. Gekoppeld aan onze Messias die bij Zijn komst als Zoon van David diezelfde Wet bevestigt (Exodus 34:27-28; Matteüs 5:17-19). Bazuinen Feest (Rosj Hasjana): ontdek je reine zelf en je goede inborst, in verband met het komende oordeel. Word goede vrienden met je Messias, Pleitbezorger (Zacharia 9:14-16; 1 Tessalonicenzen 4:16).

Grote Verzoendag (Jom Kippoer): groeiend herstel van de relatie mens-Eeuwige/Messias, met alle nodige zelfonderzoek en correctie (Leviticus 23:27-32; 2 Korinte 7:10 en 5:20). Soekot (Loofhuttenfeest): wennen aan de terugkeer naar het paradijs in je loofhut en er naar toe gegroeid zijn, vanuit relatie hersteld (Genesis 2:15; Openbaring 2:7). Neem je kinderen mee naar de gemeente. Dan leren ze van dat voorbeeld hoe vanzelfsprekend het is om naar hun samenkomsten te gaan. Wie thuisblijft, komt in de greep van de wegzuigende kracht van de gemeente leegloop, die wereldwijd bezig is. Worstel tegen die kracht in!

Op deze jaarlijkse feesten en de wekelijkse sjabbat kom je Adonai tegen, zoals dat op de overige dagen – die immers niet heilig zijn – niet mogelijk is. Beth Yeshua wordt in dit jaar 2022 31 jaar en dat vieren we tijdens onze dienst op 15 oktober. Jaar in jaar uit G’ds wil ontdekken en leren toe te passen. En door te geven aan onze kinderen. Dank aan jullie, sommigen al 20 jaar lid, die samen willen meebouwen. De bouwers hadden ieder zijn zwaard aan de heup gegord, terwijl zij aan het bouwen waren (Nehemia 4:8). 

Gmar chatima tova, dat je naam zal staan in het Boek van het Leven.
Lion Erwteman

Blog september 2022

Met de voortsnellende tijd die we vanuit het venster van onze beleving gadeslaan, is het belangrijk je goed bewust te zijn van je NU-momenten. Maak het beste van je NU-momenten. Heb je een goede vriend of vriendin, een partner, een ouder of een kind, ga bijvoorbeeld met hen om alsof het de laatste keer op aarde is. De najaarsfeesten staan op de korte-termijn-agenda. Deel van het kunnen genieten van NU-momenten is een goede voorbereiding. En biedt ook mooie herinneringen. De najaarsfeesten dragen op hun manier bij aan de bijbelse hint, het beste te maken van je NU-momenten. Vandaar de Feestdag van de Sjofar en de Grote Verzoendag.

Vandaar de wijze woorden: “Wees niet bezorgd over de dag van morgen. Want de dag van morgen zal voor zichzelf zorgen. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen ellende” (Yeshua in Matteüs 6:34). Dit advies kun je ook in het algemeen toepassen, niet alleen in tijden van ellende. En de feesten met acht dagen dan? Die hinten naar de geestelijke realiteit, zonder de aardse tijdrekening van zeven dagen. Daar is het altijd NU. De beschrijving van de Eeuwige, die zegt dat Hij de alef en de tav is (“alfa en omega” in vertalingen), is een manier om het NU te beschrijven; daar waar begin en einde een geheel zijn; de sjofar als symbool.

De opdracht om de Eeuwige lief te hebben met ons hele hart wijst ook de weg naar het beleven van NU-momenten. Als je iets niet met hele hart doet, waaier je je aandacht uit naar van alles, naar allerlei plaatsen en naar allerlei tijden. Als we het goed doen, zijn momenten van aanbidding NU-momenten. De zes scheppingsstadia in Genesis (het Hebreeuwse woord voor dag heeft meer dan één betekenis) hebben allemaal een begin en een einde, beschreven als: “Er was avond geweest en er was ochtend geweest, de zoveelste dag, of: het zoveelste stadium”. Maar niet de sjabbat.

Sjabbat begint na de zesde dag, maar er wordt geen einde genoemd. Een van de taken die we tijdens ons aardse leven hebben, is het leren leven in het NU.  Daarom staat er zo vaak “heden” in de Bijbel. Dat heden ervaar je telkens wanneer je NU bewust beleeft. Het bloed van de lammeren aan de deuren indertijd in Egypte is het “bloed van de Messias” dat we in NU-momenten kunnen ervaren. Psalm 118 gaat over Adonai die goed is. De poort voor de rechtvaardigen staat NU open. De dag die Adonai gemaakt heeft, is NU. De herfstfeesten brengen ons dat weer duidelijk  onder ogen. Met de sjofar als herkenning en wake-up call.

Dat 5783 een goed en zoet nieuw jaar mag zijn voor ons allemaal,
Lion Erwteman

Blog juli-augustus 2022

Laten we eens evalueren waar wij in Beth Yeshua mee bezig zijn. Hoe staan wij in het vuurwerk van visies en geloofsrichtingen? Beth Yeshua is een gemeente die vanaf haar oprichting het oog gericht houdt op de oorsprong van het geloof in de G’d van Israël en de godsdienst die daarbij is ontstaan.

De volgende punten zijn hierbij van belang:
* eenzelfde boodschap van goed nieuws voor Joden en niet-Joden (Habakuk 2:4; Romeinen 1:16)
* eenzelfde Tora (wet, Exodus 12:49; Numeri 15:16)
  * vanaf de oorsprong bedoeld voor Joden en geloofsgenoten (rondom de berg Sinaï)
* qua denken en begrip gebaseerd op de Tora van Mozes, aangevuld met de profeten van Israël en de Geschriften zoals de Psalmen en met brieven en getuigenissen (evangelies) in het Nieuwe Testament
* eenzelfde Messias, vanaf Genesis tot en met het bijbelboek Openbaring, genaamd Yeshua, lijdend (Masjiach Ben Josef) en later vredevorst (Masjiach Ben David)
  * vreugde vanwege G’ds verlossend werk en verlangen naar een voortdurende groeiende relatie met Adonai in de hemel en op aarde in  de persoon van Yeshua (Jesaja 52:2-3; Jochanan [Johannes] 4:14).

Oorspronkelijk was er alleen Joods geloof met synagogen, eeuwen later pas christelijk geloof met kerken. Christendom is ontstaan uit het Jodendom en heeft fundamentele veranderingen aangebracht, die de oorspronkelijke godsdienst onherkenbaar hebben gemaakt. Van die invloed blijken mensen moeilijk af te komen.

Daardoor is Yeshua die we in Beth Yeshua kennen, anders dan de Jezus van de kerk. Joden verwachten de komst van Messias en verwachten alles van Hem. Dat is in Beth Yeshua net zo: Yeshua staat centraal. Het gezegde, dat “we niets kunnen toevoegen aan het verlossingswerk van Jezus” is een manier om een belangrijk gesprek over de rol van het doen van de geboden te ontlopen. Want wie denkt iets te kunnen toevoegen aan dat verlossingswerk!

Maar door de geboden te doen, laat je zien aan Yeshua en G’d in de hemel, dat je van G’d in de hemel en op aarde houdt (1 Johannes 5:3). Je laat tevens zien dat  je de beloofde kwaliteit van leven wilt, zoals beschreven in Leviticus 18:5. En je beseft bij het doen van de geboden, dat je niet in staat bent ook maar iets toe te voegen aan het verlossingswerk van de Messias. Vergelijk dat met het recept van een arts, dat je braaf opvolgt. Voeg je daarmee iets toe aan het werk van de arts? Nee toch!

Maar je verwacht dat de arts je kan helpen; op een soortgelijke manier, als je dat verwacht van de Messias. Het werk van de Messias is onvergelijkbaar in schaal en geestelijke waarde. Maar we weten wat we van een arts en wat we van Yeshua mogen verwachten. Alles binnen hun vermogen!

Ik wens je een fijne zomerse tijd toe!
Lion Erwteman

Blog juni 2022

Vijftig dagen tellen tot Sjawoeot (Wekenfeest) leert je, dat je je leven per dag moet beleven. Ook leert het je dat grote, belangrijke zaken niet ineens, zo maar, zonder voorbereiding bereikt kunnen worden. Bedenk eens hoe oud je bent. Zoveel jaar, en dus zoveel dagen, heeft het je gekost om deze dag te beleven.

Zo tellen we de Omer, volgens bijbelse opdracht. Zo beleefde Israël de reis naar de berg Sinaï. Van dag tot dag en onder drukke en intense omstandigheden. Israël had kort daarvoor de luxe omstandigheden van Egypte ontvlucht. Leven als slaven, maar toch eigen huisjes in de Egyptische provincie Gosjen (Gosen).

Met blijkbaar voldoende voedsel: “Och, waren we maar door de hand van de Eeuwige in het land Egypte gestorven. Toen zaten we nog bij de vleespotten en aten we volop brood.” En omdat G’ds Koninkrijk niet van deze wereld is, moest Israël op afstand komen van die luxe en tegelijkertijd van die menselijke slavernij.

Om daardoor G’ds rijkdom te leren kennen en dienstbaar aan Hem te worden. Hoogtepunt van de Sinaï ervaring is geweest de ontmoeting van Mozes en Adonai op aarde. Onder bazuingeschal bereikte Adonai de bergtop van Sinaï; G’d op aarde! Een bezoek dat alleen mogelijk is in de vorm van de Messias. 

Het was een hoogtepunt, omdat Israël door de horizontale verwijdering van alles wat Egypte te bieden had, geestelijk voorbereid werd op de ontmoeting met de Eeuwige. En tegelijkertijd was daar de verticale beweging, die hielp om verder te kijken dan alleen naar voren en om je heen.

Dat alles, stress, ontberingen en leren omhoog te kijken, was nodig om iets van het hoge geestelijke niveau van Mozes te verkrijgen. Daarom tellen we de Omer, om iets van het hoge geestelijke niveau van Israël op dat moment te verkrijgen.

Daarbij zijn de 50 dagen en het getal 50 in de naam van Jozua, die Israël het land inleidde, hinten. De aardse dagtelling gaat onder meer in weken. Dat geeft de telling van 7 maal 7 weken aan. En daar wordt vervolgens 1 dag aan toegevoegd, om ook op die manier te laten zien, dat G’ds Koninkrijk buiten die aardse telling staat. 

Vandaar ook de achtste dag voor de besnijdenis van onze pasgeboren jongetjes. Als het teken van het verbond tussen de Eeuwige en Israël is ook daar in het getal 8, 7 + 1, het buitenaardse zichtbaar. Onder bazuingeschal bereikte Adonai de bergtop van Sinaï; G’d op aarde.

Om de Tora te brengen! Zo zal de Messias opnieuw onder bazuingeschal komen, met alle heiligen (Zacharia 14:5, “Dan zullen jullie vluchten door het dal van Mijn bergen. Want het dal tussen de bergen zal reiken tot Azal. Ja, jullie zullen vluchten, zoals jullie gevlucht zijn voor de aardbeving in de dagen van Oezia, de koning van Juda. Dan zal Adonai, mijn G’d, komen. Alle heiligen van Israël zullen bij jullie zijn”). Om onder meer te zien wie zich aan Zijn Tora heeft gehouden.

Wie dat doet, leeft (Leviticus 18:5, “Mijn verordeningen en Mijn bepalingen moeten jullie in acht nemen. De mens die ze houdt, zal erdoor leven. Ik ben de Eeuwige”). En die toont liefde aan Adonai (Johannes 14:23, “Yeshua zei tegen Jehoeda: Als iemand Mij liefheeft, zal hij Mijn woord in acht nemen; en Mijn Vader zal hem liefhebben. Wij zullen naar hem toe komen en bij hem intrek nemen”).

En die zal groeien in volharding (Openbaring 14:12, “Hier blijkt de volharding van de heiligen. Zij houden zich aan de geboden van Adonai en hebben het gelovig vertrouwen in Yeshua”).

Goede groeispurt gewenst tijdens a.s. Sjawoeot!
Vanuit Jeruzalem,
Lion Erwteman

Blog mei 2022

Binnenkort, dit jaar op 5 mei, bestaat Israël 74 jaar als onafhankelijk staatsrechtelijk land. Reden tot feest voor hen die Israël liefhebben. Vanzelfsprekend hoort onze gemeente Beth Yeshua bij de liefhebbenden, zijnde een Joodse gemeente. Het waren 74 bijzondere jaren, die direct zijn begonnen met oorlog.

Op 14 mei 1948 werd de staat Israël gesticht. Dat was 5 Ijar van het jaar 5708. De volgende dag, op 15 mei, direct na beëindiging van het Britse mandaat ,vielen 23.500 soldaten uit vijf Arabische landen (Egypte, Jordanië, Irak, Syrië en Libanon), de nieuwe staat aan. Die oorlog, bedoeld ter vernietiging van de nieuwe staat, is door Israël wonderlijk genoeg gewonnen, met grote verliezen aan mensenlevens.

Uiteindelijk werd Israëleen groot aantal landen erkend. De nieuwe staat werd op 11 mei 1949 lid van deNaties. De stad Jeruzalem werd onder internationaal toezicht geplaatst. Met alle spanningen die daarbij hoorden. Israël zag dat een Arabische invasie werd voorbereid. Om een stap voor te zijn, is Israël op 5 juni 1967 overgegaan tot de aanval ter verdediging op Egypte en Syrië.

Het werd een oorlog die slechts zes dagen heeft geduurd. Het Israëlische leger nam in die zes dagen de Sinaï, de Gazastrook en de Hoogten van Golan in. In een verrassingsaanval, vroeg in de ochtend van 5 juni 1967, vernietigden Israëlische gevechtsvliegtuigen vrijwel de hele Egyptische luchtmacht op de grond. 

Ook de luchtmacht van Syrië en Jordanië werd grotendeels uitgeschakeld. Duizenden tanks werden buitgemaakt en hun bemanningen gevangengenomen. Jordanië stond namelijk aan de zijde van Egypte en Syrië. Israël nam daarom vervolgens de Westelijke Jordaanoever en Oost-Jeruzalem in.

Na een felle strijd werd de Oude Stad van Jeruzalem door Israël veroverd en ingelijfd. Aan het slot van de oorlog werden de strategische Golanhoogten ingenomen. Na zes dagen van vijandelijkheden kwam het tot een staakt-het-vuren. De Veiligheidsraad van de VN neemt in november resolutie 242 aan die oproept tot Israëlische terugtrekking uit bezette gebieden in ruil voor Arabische erkenning van Israël achter veilige grenzen.

Daar hielden en houden de Arabieren zich niet aan. De Jom Kippoeroorlog in 1973 en de twee Golfoorlogen, de Oslo-akkoorden en twee intifada’s en talloze resoluties tegen Israël, dat alles laat zien hoe Israëls vijanden zich niet aan gemaakte afspraken houden. Naast de herdenking van alle Israëli’s in 2022 op 4 mei, is op 5 mei de viering van Israël als staat en vieren we de eenwording van Jeruzalem, bereikt in die Zesdaagse Oorlog, op 29 mei (28 Ijar). Dat zijn wonderen in onze tijd!

Geniet van deze wonderlijke meimaand!
Lion Erwteman

Blog april 2022

Tijd om Pesach te gaan vieren. Het woord Pesach komt van het Hebreeuwse werkwoord pasach, dat overslaan betekent. In de laatste nacht van Israël als slavenvolk in Egypte moesten alle Joden hun bevrijdingsmaaltijd eten. Dat bestond uit lamsvlees, dat op vuur moest worden gebraden. Wat er de volgende ochtend van over was, moest worden verbrand. 

De maaltijd bestond verder uit bittere kruiden en matses, dat waren ongezuurde en dus ongerezen koeken. Bovendien moest iedereen de maaltijd gebruiken met een reisriem rondom het middel, schoenen aan en de reisstaf in de hand. En vanwege het serieuze karakter van die laatste avond moest iedereen eten met haast. De bevrijding was reeds begonnen.

Ook een verplichte handeling was het smeren van lamsbloed op de deur met een bosje hysop als verfkwast. Dat bloed was een teken voor de Eeuwige en Zijn assistent, een verwoestende engel, die de huizen van de Egyptenaren binnendrong, maar niet die van Israël met lamsbloed op de deur. Want die huizen moesten worden overgeslagen, het werkwoord, waar het woord Pesach dus vandaan komt.

Op dit moment is er een slachtpartij gaande onder leiding van Poetin van Rusland. Het Russische rijk staat erom bekend in de geschiedenis, dat het volken onderwerpt en onschuldige burgers, ouderen, kinderen en zieken in koelen bloede vermoordt. Bovendien stuurt het jonge jongens vanuit de eigen bevolking als vechtmachines de oorlogen in. Bij de tienduizenden worden deze jonge mensen vervolgens gedood door de zich verdedigende Oekraïense soldaten en burgers.

De Russische dictators hebben alleen aandacht voor hun eigen winsten, niet voor menselijke verliezen. Dit is ook nu met Oekraïne het droevige geval. Geen land ter wereld kan verantwoordelijk gesteld worden voor de wrede oorlogshonger van deze Russische leiders. Welke fouten je ook meent, dat het westen zou maken, het blijft een probleem zo’n buurland als Rusland te hebben. 

De vrijheid van een land als Oekraïne en een gebied als de Krim, was officieel erkend, maar nu door Poetin gestolen. Reden: machtswellust en zucht naar geld en andere rijkdommen. De bevolking van Oekraïne zat, net zoals de Joden in Egypte, angstig in huizen en schuilkelders, en in gebouwen als ziekenhuizen en theaters. In hun beloofd land!

Russische militairen bombarderen wreed en zonder enig respect voor jonge kinderen en onschuldige burgers, al deze vluchtplaatsen. Wie kan vluchten, inmiddels 4 miljoen, heeft dat geluk. Laten we geen domme politieke uitspraken doen, maar slechts meeleven met deze slachtoffers van geweld. Misbruik je vrijheid van mening niet, te midden van zoveel verdriet en pijnlijke herinneringen!

Vier je bevrijding in deze tijd van Pesach!
Lion Erwteman

Blog maart 2022

Poeriem staat voor de deur. Een oud Joods feest wil gevierd worden. Oud in de betekenis van: al lang bestaand, maar zo actueel als je je maar kunt bedenken. Voor de Joden indertijd betekende het: leven in Perzië, een land dat ze als het hunne waren gaan beschouwen. Totdat dhr. Haman, een Perzische voorloper van de Rus Poetin, het plan voorlegde aan de Perzische koning Achasjverosj (Xerxes) om de Joodse bevolking te vernietigen. De slappe koning zag er wel wat in, als het maar geld opleverde, een voorloper van de Amerikaan Trump die de inval in Oekraïne goedkeurde en heeft toegejuicht. 

Israël was op zichzelf aangewezen. De Eeuwige was in geen velden of wegen te zien. Maar dat is Hij nooit. Hij is er wel! Maar Hij wil dat we zelf goed aanpakken en alles doen wat in ons vermogen ligt. Dan pas mag je bidden om hulp. En dat weet Mordechai, de beschermer van zijn nichtje Hadassa, die per ongeluk, of misschien juist volgens G’ds plan, koningin is geworden van dat voor Israël zo vijandelijke rijk. 

Hij zei tegen Hadassa, die inmiddels Ester was gaan heten en die aarzelde wat haar rol was in het goed zelf aanpakken en alles doen wat in haar vermogen lag, het volgende: “Want, als jij in deze tijd blijft zwijgen, dan zal er voor de Joden wel van andere zijde redding en uitkomst opdagen. Maar jij en het huis (de familie) van jouw vader zullen omkomen. En wie weet, of jij niet juist met het oog op deze tijd de koninklijke waardigheid hebt gekregen” (Ester 4:14). Eigen inzet, dan pas kun je om G’ds hulp bidden!

Wat volgde was de gelukkig mislukte poging o.l.v. Poetin, eh ik bedoel Haman, om het hele volk Israël versneld naar de komende wereld te helpen. De slappe koning Achasjverosj geloofde inmiddels weer in de Joodse zaak en ondersteunde Mordechai in het opzetten van volksmilities. Israël wist die poging tot genocide te verijdelen (zie Ester 3:13). Waarbij erg genoeg 75 duizend Jodenhaters versneld naar hun Oordeel werden geholpen, zie Ester 9:16.

Actueel aan Poeriem is, dat de rollen werden omgedraaid, zie Ester 9:1. De moordenaars die dachten te overwinnen, werden zelf overwonnen. Zeker na 1948 is dit in alle oorlogen die tegen Israël werden gevoerd, zo gebeurd. Met evengoed nog teveel slachtoffers aan Joodse zijde. Zeres, de vrouw van Haman, zag dit al als lotsbestemming, zie Ester 6:13. En de Farizeeër Gamaliël had ook een dergelijk inzicht: “Als de Messiasbelijdende Joodse beweging vanuit Adonai is, dan zullen jullie hen niet kunnen vernietigen. Het zou kunnen blijken, dat jullie tegen G’d strijden” (Handelingen 5:39).

Vrolijk Poeriem!
Lion Erwteman

Blog februari 2022

De Messias komt op aarde om vrede te brengen. Hij heeft dan heel wat missies achter de rug. Telkens wanneer we Zijn naam zien genoemd worden, terwijl Hij zich dan niet in hemelse sferen bevindt, is het Zijn menselijke spiegelbeeld, waar we dan mee te maken hebben. Bijvoorbeeld, de Eeuwige is in het Paradijs in gesprek met Adam en Eva (Genesis 3:8) en is daar dus als Messias. Zij hoeven hun gezicht niet te bedekken, dus de Messias is daar in zijn geestelijk gesproken laagste niveau van manifestatie. Eveneens is dat zo, wanneer Adonai bij Abraham aan tafel zit te eten (Genesis 18:1 e.v.).

En op dat laagste niveau heeft de Messias geen zwavel en vuur bij zich, om dat over Sodom en Gomorra uit te storten. Hij krijgt dat  vanuit de hemel aangereikt van de Eeuwige in hemel, zie Genesis 19:24. Ook wanneer Mozes op de rots staat bij de Messias, kan hij gewoon kijken zonder bedekkende bescherming (Exodus 33:21). En dat geldt ook voor de Engel die voor Israël uitging (Exodus 14:19) en die geen vermogen heeft om de ongehoorzaamheid van de mensen te vergeven (Exodus 23:21). Dit geldt net zo voor de keren dat de Messias, in het Nieuwe Testament beschreven, met mensen in contact is. Ook daar vaak het laagste geestelijke niveau, zonder schadelijke lichtstraling.

Op dat lage dienstknecht niveau kan de Messias geen vergeving schenken. Dat doet G’d vanuit de hemel, zie 1 Kronieken 7:14. Alleen kan Yeshua zeggen, dat iemands zonden worden vergeven, zie bijv. Matteüs 9:2 en Markus 2:5. Anders wordt het, wanneer de Eeuwige, in de gestalte van de Messias, in een hoger geestelijk niveau verschijnt. Hoe hoger, des te intenser licht. Een beroemd voorbeeld in de Tora is de verschijning van de Eeuwige op de berg Sinaï. Mozes moest beschermd worden door het licht dat de Messias daarbij uitstraalde. Veel minder licht straalde Hij uit, toen Hij op een hoge berg Mozes en Elia ontmoette, zie Matteüs 17:1-3.

In rabbijnse geschriften staat geschreven over “de Metatron, de sublieme priester van de lagere wereld met de naam Yeshua”, dat engelen gestraft kunnen worden voor hun fouten: Een voorbeeld van het straffen van engelen is te vinden in de Talmoed (Chagigah 15a), waar de aartsengel Metatron als straf “zestig slagen van een vurige roede” ontving. Sommige commentaren leggen echter uit dat hij niet echt werd gestraft voor de zonden die hij had begaan. Eerder in de hemel deden ze “een show” om hem te straffen, om anderen een lesje te leren. Zie over de Metatron ook Midrash Shemot Rabba 32:3, dat de engel Metatron G’ds Naam draagt en de engel is die Israël leidde in de Uittocht, zie Exodus 14:19.

En bij het over water lopen (levitatie), bij de genezingen en het bedwingen van een storm, is geen melding van een te sterk licht. Evenmin is dat, wanneer de Messias door muren en dichte deuren heen weet binnen te komen. De minst schitterende indruk wekte Yeshua bij Zijn executie aan het Romeinse martelwerktuig. Daar hoort de beschrijving bij, die Paulus van Hem geeft, dat Yeshua gelijk is aan G’d, maar dat Hij op aarde kwam als een dienstknecht, zie Filippenzen 2:5-8.

Daarom is de tekst, dat de Mensenzoon op aarde de macht heeft zonden te vergeven – zie Lukas 5:24 -, alleen te begrijpen in deze hele context. Hij vergaf zonden niet, evenmin als de Engel in de tijd van Mozes. Maar af en toen liet Hij Zijn hogere geestelijke niveau zien, waarin Hij dat wel zou kunnen. Want: Adonai Elohenoe Adonai echad. Adonai is onze G’d. Adonai is één! Hij daalde af naar ons niveau, om ons naar het Zijne te laten groeien.

Een goede en gezonde maand februari!
Lion Erwteman

Blog januari 2022

In de Bijbel is sprake van een ongekend grote verdrukking die de wereld staat te wachten. “Zij (de volken) zullen worden, alsof zij nooit hadden bestaan. Maar op de berg Sion zul je daaraan kunnen ontkomen. Sion zal heiligdom zijn. Het huis van Jakob zal zijn bezittingen weer in bezit nemen” (Obadja 1:16-17; zie ook Jo’el 2:31-32). De Bijbel spreekt ook over het einde van de wereld. Niet meer met water, maar met vuur, zie Zefanja 3:8, “… want door het vuur van Mijn naijver zal de hele aarde verteerd worden”, zie ook Zefanja 1:18; Jesaja 51:6; Ezechiël 38:22; 2 Petrus 3:10 en Openbaring 9:18. Symbolisch? Wat de mensen die dit hebben geproclameerd, ook zagen voor hun geestesoog, een vurig einde lijkt realistisch.

Wat moeten we daarmee? Bang worden? Naast ons neerleggen? Ons inzetten voor ons eeuwig behoud? Zeggen dat de aarde toch niet te redden is en toch wordt afgeschaft, dus duurzaamheid en ecologisch verantwoord leven zijn niet nodig? Bijbel en wetenschap zijn het soms niet eens, maar wel hierover: de mens bestaat uit het stof waaruit ook de aarde gemaakt is. En ook over het einde van de wereld lijken ze overeen te komen: vuur. Deze kennis over ons begin en einde kan ons helpen in onze houding tegenover de natuur, tegenover elkaar en jegens de Eeuwige.

De mens wordt in de Hebreeuwse Bijbel genoemd: אדם (adám, klemtoon op de laatste lettergreep). Volgens sommige taalkundigen is dit woord afkomstig van het Hebreeuwse woord: אדמה (adamá, bodem). Dat zou onze lichamelijke afkomst bevestigen. Ook wordt gezegd, dat het woord adám afkomstig is van het Hebreeuwse woord hadòm (הדם, voetbank). De mens is bedoeld de drager van G’ds beeld te zijn, de basis, de voetbank, waarop de aanwezigheid van de Eeuwige rust, zoals in Jesaja 66:1, “Zo zegt de Eeuwige: De hemel is Mijn troon en de aarde de voetbank van Mijn voeten.” De aarde is dan met name de mens. 

Het verband hiertussen: de mens moet zich verbonden voelen met de aarde en met de planten en dieren; en zich verantwoordelijk gedragen. En een tempel zijn, waar Adonai’s geest zich goed in voelt. Deze wereld eindigt in vuur, niet tot vernietiging, maar tot reiniging en herstel. Juist met het oog op het komende herstel moeten we ons nu al goed gedragen; naar de natuur. En naar elkaar. Om niet mede verteerd te worden, maar om schoon en rein tevoorschijn te treden. Dus: geen onrust door welke omstandigheid ook. Het wordt juist allemaal heel mooi. Een nieuwe aarde. De Eeuwige wil dat we er zijn en dat we elkaar ontmoeten. De wereld kan niet zonder jou.

Goede afsluiting van 2021.
En een goed begin van 2022!
Lion Erwteman

Blog december 2021

Chanoeka is de herdenking van de strijd van duisternis tegen licht. Die strijd is van alle tijden en kwam in 167 voor de gangbare jaartelling (v.g.j.) ook tot zichtbaarheid, toen woeste, ruwe, brutale, moordlustige soldaten van de Syriërs onschuldige, kwetsbare en vredelievende Joden aanvielen. Sjabbat mocht niet gevierd worden, want dat paste niet in het toenmalige Griekse denken van de bruten.

Besnijdenis mocht niet van de woestelingen, want dat vonden ze een inbreuk op de vrijheid die elke baby heeft over zijn lichaam. Terwijl de besnijdenis wordt toegepast wanneer het baby jongetje acht dagen oud is, te jong om zelf die keuze te maken. Maar de woestelingen gaven die arme Joden, jong en oud, geen recht op vrijheid van keuze om te leven! De Joodse slachtoffers die werden gedood en hun nabestaanden beseften hoe ernstig deze inval was. Anderen dachten dat het wel meeviel en zagen het als gewone schermutselingen. Ze vonden dat de diensten op Sjabbat gewoon moesten doorgaan. En dat terwijl levens gevaar liepen. Slimme leiders hebben op een bepaald moment besloten de Sjabbatdiensten te staken. 

En zelfs gaven ze toestemming dat, hoewel verboden op Sjabbat, het toegestaan was om mensen levens te redden, de wapens mochten worden opgepakt, zodat mensen zich konden verdedigen tegen de moordlustige binnendringers. Degenen die hun religieuze behoefte volgden en toch diensten bleven houden, kwamen uiteindelijk hun moordenaars tegen. Maar degenen die zich verdedigden en zich aansloten bij de leidende militairen, zelf ook religieuze Joden, noemden zich de Hamer Club, de Makkkabiem. Zij overwonnen het massale leger van de Syrische moordenaars.

In die oorlog werd de Tempel verwoest en de olie, gebruikt om de lampen van de Tempelkandelaar op te laten branden, verontreinigd. Gezinnen waren ontwricht. Moeders die hun zoontje hadden laten besnijden, waren samen met hun kind vermoord. Torarollen waren verbrand, Joods ritueel slachten was verboden en maakte het onmogelijk vlees te eten. Een beeld van de Griekse oppergod Zeus was in de Tempel geplaatst, waarbinnen op het heilige altaar een varken was geofferd. In het jaar 160 v.g.j. brachten de Joodse troepen de beslissende klap toe aan de Syrische legermacht. De ontwrichte maatschappij moest weer op krachten komen, gezinnen zonder moeders en zonen moesten maar zien hoe ze zich herstelden. 

De Tempel werd gereinigd en de Tempelkandelaar kon weer lichtgeven. Maar er was maar olie voor één dag en het kostte altijd acht dagen om olie te  maken. Talmoed Sjabbat 21B laat weten dat de Eeuwig een wonder verrichte, waardoor de lampen acht dagen lang hebben gebrand.

Geniet van het licht!
Lion Erwteman

Blog november 2021

We leven in een gebroken wereld. De Hebreeuwse term Tikoen Olam, Herstel van de Wereld, geeft aan dat er naast die droeve waarneming van gebrokenheid, ook een antwoord op bestaat. Iemand als Jozef, de zoon van Jakob en Rachel, heeft dat persoonlijk ervaren. Hij werd het slachtoffer van gebrokenheid binnen zijn familie. Zijn eigen ongevoelige openheid om zijn dromen te delen met de familie leidde tot jaloersheid van zijn broers. Die jaloersheid ging veel te ver. 

De hebzucht van Midianitische en Ismaëlitische kooplui leidde tot zijn slavernij. En slavernij was en is een van de eigenschappen van de gebrokenheid van de wereld. Iedereen is slachtoffer of dader van de gebrokenheid in de wereld. Hoe ging Jozef daarmee om? Ik kom er op terug. Die gebrokenheid wordt door mensen veroorzaakt, niet door de natuur. Een aardbeving is niet een teken van die gebrokenheid, een oorlog wel; een overstroming niet, een vals en paniek zaaiend verslag van de spionnen van Israël en de paniekreactie van een groot deel van Israël wel.

Een storm die menselijke slachtoffers maakt toont niet die gebrokenheid, een valse gerucht over oorlogen (Matteüs 24:6) wel. Het bestaan van virussen als Covid-19 niet, maar de manier waarop we daarop reageren kan wel bijdragen aan die gebrokenheid. De oplossing begint met te erkennen dat we gebroken zijn. Vervolgens moeten we beseffen dat ons ware geluk niet “onder de zon” te
vinden is. En dan gaat het er vervolgens om je te gedragen als een wereldburger die bekend is met en in het Koninkrijk van de G’d van Israël. 

Ons netjes gedragen, wat saai en retro klinkt, hoort daarbij. Beseffen dat je het gewoon mis kunt hebben, ook. Iemand die iets over jou zegt, wat je niet aanstaat, toch serieus nemen zou niet gek zijn. Zie de wijze koning Salomo hierover: “De weg van de dwaas is juist in zijn eigen ogen, maar wie naar de raad van een ander luistert, is wijs (Spreuken 12:15)”. En dan deze: “Soms lijkt een weg de juiste voor iemand, maar het uiteindelijke gevolg ervan is de dood” (Spreuken 14:12).

Jozef had vanuit kwaadheid op zijn broers erg nare dingen kunnen doen en hen nooit vergeven. En hij had Adonai kunnen verwijten dat die alle gebrokenheid maar toeliet. In plaats daarvan deed hij twee dingen die voor ons zo als voorbeeld kunnen dienen. Hij hield G’ds hand vast en behield zijn morele gedrag, tegen zijn broers en tegen hen die hem vals beschuldigden.

Daardoor kon hij zeggen dat G’d hem naar Egypte had geleid en kon hij zijn broers vergeven. Plus: hij was zeer creatief en actief, want hij bouwde aan de toekomst d.m.v. voorraadschuren. Volg Jozef, dan sta je sterk voor elke toekomst. En je doet mee aan de Tikoen Olam! Ook in jezelf.

Geniet van al dat herstel!
Lion Erwteman

Blog oktober 2021

De aanstaande vijf Sjabbatten staan in het teken van G’ds schepping. De Tora wordt weer vanaf het begin gelezen. Weer wordt van ons gevraagd net te doen alsof we de Tora voor het eerst lezen. Nieuwe zaken ontdekken. De sport van jezelf terugvinden in de mensen die de hoofdrollen spelen van het toenmalige leven. Het eerste van de vijf delen van de Tora – die daarom ook Choemasj wordt genoemd – heet Beresjiet. Onmiddellijk wordt in dat eerste woord de Messias al genoemd: Met (Be) de Eersteling (Resjiet) schiep G’d de hemel en de aarde.

Beresjiet: orde scheppen vanuit chaos (tohoe wawohoe). Een beetje zoals gemeenten na de Covid tijd weer opstarten en de hulptroepen weer weten te mobiliseren. De volgende Sjabbat lees je Noach, met Adonai die de arkdeur sluit en acht mensen van de hele mensheid gered worden, door G’ds oordeel. Noach oordeelt niet over de noodsituatie, maar pakt aan, mooi voorbeeld. Een uit zichzelf stralend licht – tsohar – moet door Noach worden aangebracht in de ark. Zijn wij in staat een dergelijk licht aan te brengen in onze leef– en aanbiddingsruimte?

Vervolgens Lech lecha, waar Awram geroepen wordt Israëls aartsvader te worden. Hij moet alles en iedereen achter zich laten. Zo ook wij, door bijvoorbeeld eventuele ongenadige kritiek, die we in ons milieu hebben aangeleerd, af te leggen. De ontmoeting met koning Melchitsedek is uniek. Brood en wijn worden tijdens hun ontmoeting genuttigd in een oeroude ceremonie. Er kleeft bloed aan de handen van Awram vanwege een grote oorlog waarin hij het opnam voor de leiders van de  onderdrukte landen. Maar dat weerhield deze Heilige Koning (Melchitsedek) er niet van Awram te zegenen.

Awram geloofde de Eeuwige in het onmogelijke: een zoon krijgen op een daarvoor te hoge leeftijd. Daardoor verklaarde Adonai hem rechtvaardig. In het Nieuwe Testament staat, dat Adonai het gelovige vertrouwen van de mens rekent tot rechtvaardigheid, wanneer die niet bouwt op slechts eigen inzet en kracht en vruchtbaarheid, maar op G’d die voorziet, juist ook in tijden van ziekte en verderf. Dus ook als diensten van je gemeente tijdelijk worden opgeschort vanwege omstandigheden, wordt je door de Eeuwige gezegend, als je Hem daartoe de gelegenheid biedt.

Dan komt Wajera: G’d loopt weer op aarde en zit bij Awraham aan tafel. Weer een oordeel, nu over Sodom en Gomorra. Door G’d op aarde, vanuit G’d in de hemel, zo staat er. Zo wordt de Messias aanspreekbaar gemaakt! Tot slot Chajee Sara, waarin Sara overlijdt. Awrahams hart breekt, maar zijn geloof is nog steeds in ons zichtbaar. Het avontuur met Isaak op een takkenbos was haar teveel geworden. Haar zachtmoedigheid is ons ten voorbeeld.

Ik wens je een maand toe van echte rust op Sjabbat!
Lion Erwteman

Blog september 2021

De tijd van de najaarsfeesten is aangebroken. Drie feesten in één Joodse maand, Tisjri. Op 6 september begint ’s avonds Rosj HaSjana, om 19:20 uur, het Israëlische nieuwjaar. Vier keer per jaar viert Israël nieuwjaar, op 1 Niesan, op 1 Elloel, op 15 Sjewat (Toe Bisjwat) en dus ook op 1 Tisjri. Niesan telt de regeringsjaren van de koningen van Israël en is het eerste van de drie opgangsfeesten naar Jeruzalem. Elloel telt de tienden van veestapels. Toe Bisjwat telt de bomen en hun tienden.

Rosj HaSjana viert de schepping en herinnert aan het oordeel over de mensheid. Ook Sjmietajaar (7^e jaar rust) en Joweljaar (50^ste jaar) worden daaruit berekend. De drie najaarsfeesten beginnen dus met de herinnering aan het komende oordeel, op Rosj HaSjana. En hoewel de voorbereiding op onze rechtszaak een serieuze aangelegenheid is, compleet met het blazen op de Sjofar en je kleden in witte kleding, vier je toch feest. Je Verlosser leeft, je Pleitbezorger doet Zijn werk.

Voor dit feest kwamen tienduizenden feestvierders jaarlijks naar Jeruzalem, zoals met Pesach. Dat wordt gevolgd door de vraag om verzoening en herstel van jouw, van onze verbroken relatie met Adonai op Jom Kippoer. Verandering en verbetering van onszelf staat centraal tijdens deze dienst. Opnieuw leren we te beseffen, dat de Eeuwige ons leven in Zijn hand heeft, maar ook dat dit niet betekent, dat we mogen versloffen in het zelf zorgen voor onze kwaliteit van leven en voor die van anderen. Gezondheid hoort daar zeker ook bij.

Het laatste feest is Soekot, Loofhuttenfeest. Dit is het derde van de drie opgangsfeesten. Koning Salomo heeft op dat feest in zijn tijd de eerste Tempel van Israël in de stad Jeruzalem ingewijd, voor de ogen van het volk. Geknield en zijn handen naar de hemel opgeheven. Ook niet-Joods geboren gelovigen verwelkomt hij zo. Dan staat hij weer op en zegent iedereen. Op datzelfde feest Soekot is Beth Yeshua in 1991 begonnen en ingewijd met gebed en zegen. Joods Messiasbelijdend geloof in actie! Nu 30 jaar geleden.

Werk aan jezelf en laat je verzoenen op Jom Kippoer. Om vervolgens ingeschreven te zijn in het Boek des Levens voor een nieuw jaar. En rust dan uit in je loofhut of onder een palm- of andere boomtak, bij gebrek aan een hut. Misschien leed je schade in je correctie– en vernieuwingsproces. Maar je zult gered worden, zij het als door vuur heen. Leer in dit alles om de Eeuwige te aanbidden.

Elke dienst van elke feest en van elke Sjabbat is een aanbiddingsdienst. Vooral liederen en dans dragen daaraan bij. Neem er deel aan en verheug je. Dat moet, volgens veel teksten in Deuteronomium (hoofdstukken 12, 14, 16, 26, 27, 33)! Vreugde is namelijk een goed middel in de verbetering van ons karakter. Ik wens je veel vreugde toe. En veel zoets voor 5782!

Sjana tova!
Lion Erwteman

Blog juli-augustus 2021

De Joodse vraag wordt gesteld of we in het hiernamaals, in de wereld die komt, nog de Tora zullen hebben. Lees bijv. Heavenly Torah door Abraham Joshua Heshel, blz. 684. Dit naast de Christelijke vraag of we in dit leven, in deze wereld, Tora moeten doen. Om met dat laatste te beginnen, wie denkt dat de Tora heeft afgedaan en dat alles genade is, raad ik aan te bedenken wat genade betekent. Genade is een gebaar van een rechter, die zich bewust is van de overtredingen van de beklaagde.

Die rechter zal dan moeten afwijken van de normale rechtsgang, als hij besluit de schuld kwijt te schelden. Schuld kwijtschelden kan nooit zo maar, want eventuele schade moet worden betaald. Door wie dan, als de dader vrijuit gaat! En welke regels zijn overtreden, waardoor er moet worden rechtgesproken en kwijtgescholden? Als er geen Tora zou bestaan voor volgelingen van de Messias, hoe beslist de Eeuwige dan wat fout is en wat goed is en welke fouten iemand heeft begaan?

Wat is dan nog de Dag des Oordeels? Denk aan een scheidsrechter zonder spelregels. Kwijtschelden is dan ook niet wat de Eeuwige als Rechter doet. Elke menselijke overtreding veroorzaakt schade, materieel en/of emotioneel en/of geestelijk. Daardoor ontstaat er een verstoring in de balans tussen goed en kwaad. Niet dat we evenveel goede als verkeerde daden moeten doen, maar dat we als een koorddanser onze balans houden en staande blijven.

Zo bekeken kan de hemelse Tora zijn geldigheid behouden, omdat in het hiernamaals geen aards kwaad meer bestaat en dat deel dat daartegen waarschuwt, is dan een museumstuk geworden, zoals de boom van goed en kwaad dat ook was: kijken maar niet aankomen. Tenslotte is de Tora al in de hemel voor de schepping. Het lijkt mij dat de geldigheid van de eeuwige Tora nooit kan stoppen.

Terug naar de verstoorde balans. De Eeuwige heeft in Zijn oneindige liefde Zijn Messias gezonden naar deze ongeestelijke, eindige wereld, een reis in twee delen. Het tweede deel brengt de zo lang al verwachte vrede, de eerste bracht Zijn lijden, zoals bijv. te lezen in Zacharia 12 vers 10, “Ik zal over het huis van David en over de inwoners van Jeruzalem de Roeach Chen (de Geest van Genade) en van gebeden uitgieten. Zij zullen Mij zien, die zij (de Romeinen) hebben doorstoken. Zij (Jeruzalem) zullen over hem een rouwklacht aanheffen als de rouwklacht over zijn enige zoon. Zij zullen over hem bitter leed dragen als het leed om een eerstgeborene.”

Over deze tekst zegt de Talmoed in Soeka 52A het volgende: “Wat is de oorzaak van het weeklagen? … De oorzaak is, dat de Masjiach ben Josef (zoon van Jozef) is gedood, hetgeen overeenkomt met het schriftvers, ‘en zij zullen Mij aanschouwen die zij doorstoken hebben, en zij zullen over hem rouwklagen als met de rouwklacht over een enige zoon; en zij zullen over hem bitter kermen, gelijk men bitter kermt over een eerstgeborene’.” Door Zijn leven te geven, de rol van de Metatron, heeft Hij de balans voor elk individu hersteld, zoals je een tegoedbon krijgt. Je moet hem nog wel verzilveren en dat gebeurt op twee manieren. Het herstel van balans is wat de Messias alleen kan doen. Wat we zelf bijdragen is dus niet dat herstel. Betalen voor een menselijke ziel kan de Eeuwige alleen.

Zie Psalm 49:8-9, “Niemand kan ooit een broeder loskopen, ook niet zichzelf redden of aan de Eeuwige zijn losprijs betalen. Want kostbaar is de losprijs van hun ziel en voor altijd onbereikbaar.” We gaan de tegoedbon op onze menselijke beperkte manier verzilveren, door onze behoudenis, onze tegoedbon, uit te werken (zie Filippenzen 2:12) met goede daden (zie Efeze 2:10). Daden die goed zijn in G’ds ogen en die Hij heeft gecommuniceerd naar ons in Zijn Tora. Prijs G’d voor Zijn Messias, Yeshua!

Twee heerlijke zomermaanden toegewenst!
Lion Erwteman

Blog juni 2021

Een van de meest kunstige psalmen is Psalm 145. Het is de enige van alle tehilliem, psalmen, die begint met het woord: tehilla (enkelvoud voor tehilliem), lofprijzing. Tehilla leDavid, Een lofprijzing van David. Deze psalm laat als geen andere de liefde zien die David voor de Eeuwige heeft. En Davids manier om uitgestelde hemelse hulp weer te geven.

De psalm bestaat uit 150 Hebreeuwse woorden, precies het totale aantal psalmen. Alle letters van het Hebreeuwse alfabet, behalve één, worden als beginletter gebruikt aan het begin van elke zin. Om uit te drukken dat woorden voor onze liefde jegens Adonai tekortschieten. Die ontbrekende met getalswaarde 50 is: נ (noen). Waarom hij ontbreekt zie je in het volgende voorbeeld. Eind mei is de korte oorlog tussen Hamas en Israël weer even voorbij.

Die begon, doordat Israël in Jeruzalem gebied in de Arabische wijk Sheikh Jarrah terug wilde hebben. De wijk was vóór 1948 in Joodse handen en draagt nog steeds de Hebreeuwse naam Sjimon HaTsaddiek (Simon de Rechtvaardige). Deze was een hogepriester in de 3e eeuw voor gangbare jaartelling. De wijk wordt vaak door Joodse pelgrims bezocht. Een Israëlische wet uit 1970 geeft Joden het recht land in Oost-Jeruzalem terug te krijgen, dat in Joodse handen is geweest.

Zo’n 200 Arabische gezinnen vrezen uitzetting, waarvan ongeveer 70 in deze wijk Sheikh Jarrah. Een dergelijke wet van teruggave bestaat niet voor Palestijnen. Inmiddels zou huisuitzetting plaatsvinden. Hamas greep die gelegenheid aan zeven raketten vanuit Gaza op Jeruzalem af te schieten. Israël verdedigde zich daartegen en werd daarvoor bestraft in de wereldopinie; en met het Eurovisie Songfestival. En dan nu dat staakt-het-vuren.

Voor wie het niet duidelijk is, dat het de terroristische Hamas organisatie is geweest, die uit is op vernietiging van Israël, is het goed te luisteren naar wat Ismail Haniya, leider van Hamas, na het staakt-het-vuren heeft gezegd. “We zullen het vuur onder Jeruzalem aansteken. En bedankt Iran, voor jullie hulp.” Rust is er inderdaad beslist niet in Israël. Gemaskerde mannen lopen door woonwijken van Jeruzalem of rijden op motoren door de straten met Palestijnse vlaggen.

De politie en de bevolking van Israël is gevraagd zich rustig te houden en binnen te blijven. Wie voor de vrede van Jeruzalem bidt en voor hulp vanuit de Eeuwige, moet beseffen, dat dit een tijd is van onderduiken. Dat is de reden van de ontbrekende letter noen. Vers 13 (letter mem) bezingt G’ds eeuwige Koninkrijk, terwijl vers 14 (samech, letter noen overgeslagen!) belooft, dat de Eeuwige iedereen die valt, ondersteunt. Zonder letter noen betekent dit, dat we soms moet onderduiken! Zonder Jozua Ben Noen had Israël wel de Tora gehad, maar geen veilig thuisland!

We kijken uit naar een zonnige en gezonde zomer!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua mei 2021

Ongeveer 3500 jaar geleden ontving Mosjee de Tora uit de handen van de Eeuwige. Op de berg Sinaï. De wereld is nooit meer hetzelfde geweest. De hele situatie was er een van geladenheid, spanning en enthousiasme. Dat kwam mede door de totaal onverwachte gebeurtenissen die daar plaatsvonden. Rook, luid sjofargeschal, aardbevingen, donderend geluid waarin de stem van de Eeuwige klonk. En Mozes die de berg beklom en stralend terugkwam, letterlijk licht uitstralend. Met twee stenen tabletten. Made in Sinaï, niet in China.

De wijsheid en schoonheid van wat Mozes hoorde en doorgaf aan zijn volk was ongeëvenaard. En staat in schril contrast met wat er in diezelfde tijd, de Bronstijd, in andere delen van de wereld gebeurde en werd gedacht. In Nederland was er bijvoorbeeld veel te doen met Germaanse goden. Met namen als Zon (zondag), Maan (maandag), Tuisto (dinsdag), Wodan (woensdag), Tor of Donar (donderdag), Freia (vrijdag). En de naam zaterdag is een vertaling van het Latijnse dies Saturni, dag van Saturnus, god van de landbouw. Nog steeds kennen en gebruiken we die namen in onze weekdagen!

Je moet de Geest van de Eeuwige hebben en inzetten om deze gebeurtenis te kunnen waarnemen, waarderen en toepassen. Wie niet bij die unieke ontmoeting tussen de Eeuwige en aardse mensen, zijnde het volk Israël en geloofsgenoten, is geweest, moet nog steeds die waardering en toepassing willen opbrengen. Dat is omdat de Tora een geestelijk document is. Dat geldt voor alle niveaus, de letterlijke betekenis, de geestelijke verdieping en niet te vergeten de gehoorzaamheid die je wilt opbrengen, ook voor geboden die niet begrijpelijk zijn.

Het Nieuwe Testament laat zien hoe Joods het is, op plaatsen als Romeinen 7, vers 12: “Dus de wet is heilig. En het gebod is heilig en rechtvaardig en goed.” En ook vers 14: “Want wij weten dat de wet geestelijk is.” De tekst laat zien, dat je de mentaliteit moet hebben van iemand als Ja’akov (Jakobus), die de Tora beschouwt als een spiegel, waarin je kijkt en jouw nieuwe mens ziet (zie 1:23), mits je je ook houdt aan de Tora, “de volmaakte wet”, zie vers 25.

De Matan Tora, het geschenk van de Tora, dat we op de eerste Pinksterdag, nu 3500 jaar geleden, hebben ontvangen, is dus veel meer dan letters op perkament. Tora laat je je betere zelf zien. In moeilijke tijden helpt Hij je te leren lijden met een opgeheven hoofd en te kijken naar je zegeningen, in plaats van je kwetsuren. Dat helpt, zeker ook in tijden van pandemie en onzekerheid. De Tora maakt een schatzoeker van ons. En wat blijkt: je bent zelf die schat. We wensen je mooie momenten op Sjawoeot, wanneer je opnieuw de Tora ontvangt.
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua april 2021

Het is traditie, dat in de Pesachweek als haftara tekst de geschiedenis van de dorre doodsbeenderen wordt gelezen, die te vinden is in Ezechiël. Daarin staat onder meer, dat de Eeuwige tegen Ezechiël zegt: Ben Adam (Mensenzoon), deze beenderen zijn van het hele huis van Israël. Zij zeggen: Onze beenderen zijn verdord en onze hoop is vergaan. Wij zijn afgesneden.

En dan verderop verheugende woorden over opstanding uit de dood: Zo zegt Adonai Elohiem: Zie het! Ik zal jullie graven openen en Ik zal jullie uit jullie graven laten opstaan, mijn volk. Ik zal jullie in het land Israël brengen. Dan zullen jullie weten dat Ik de Eeuwige ben, wanneer Ik jullie graven open en jullie uit jullie graven laat opstaan, mijn volk (Ezechiël 37:12-13).

De letterlijke betekenis van deze woorden is, dat heel Israël, dus het zuidelijke en noordelijke 12-stammenrijk, uit de dood zal opstaan. Het is vanwege dit unieke inzicht van deze Joodse profeet, dat het Nieuwe Testament deze verheugende mededeling herhaalt: Heel Israël zal behouden worden (zie Romeinen 11:26), exact dezelfde betekenis.

Het is de Eeuwige die de natuurwetten omkeert. Dat die botten daar zo uitgedroogd lagen, was omdat een grote groep van de stam Efraïm het land Egypte te vroeg had verlaten en daardoor werd verslagen door een Filistijns leger. De Eeuwige lijkt van die gelegenheid gebruik te maken, door niet alleen die 200.000 man, maar meteen heel Israël, te verzekeren van eeuwig leven. Naast een grote bemoediging zit er een waarschuwing in deze geschiedenis: een deel van Efraïm had het gevaar onderschat.

Dat deden mensen in onze tijd, toen Corona zich voor het eerst manifesteerde. Een griepje dachten velen. Nu blijkt, dat in Nederland inmiddels ruim 1 miljoen mensen ziek zijn geworden door corona en dat er zo’n 16.500 sterfgevallen zijn geteld. In bepaalde landen, waar de regering het hele Corona verschijnsel nog steeds onderschat, zijn de meeste schrijnende situaties ontstaan, zoals uitpuilende ziekenhuizen en schrikbarend veel doden. Deskundigen zeggen, dat als er in ontwikkelingslanden niet wordt gevaccineerd, daar allerlei bedreigende corona varianten zullen ontstaan.

Dat de Eeuwige opstanding belooft is één ding. Maar onderschatting van gevaar is de aardse realiteit. Een kerkbestuur in Urk gaf daar een gruwelijk voorbeeld van, toen zij geweld gebruikende kerkgangers verdedigden. En die verdediging was, dat zij lastige vragen stellende journalisten vergeleken met de, volgens dit kerkbestuur, zich zo veel beter gedragende SS-ers in de tweede wereldoorlog. We moeten in alle gevallen leren ons verkeerde gedrag niet te onderschatten.

Er is een Joodse traditie die leert, dat תחית המתים, de opstanding van Israël, zal plaatsvinden op Pesach. Geen wonder dat de lijdende Messias, Yeshua, op Pesach uit de dood is opgestaan. Pesach is het feest van het omkeren van G’ds natuurwetten. Die leren onder meer, dat chaos (‘entropie’, dus ook ontbinding) onomkeerbaar is. Dat is onder de zon. Maar de Eeuwige is daarboven en daar buiten. Inmiddels zijn we aan het Omer tellen.

We tellen vanaf de tweede dag Pesach de Omer, zoals beschreven in Leviticus 23. Negenenveertig dagen verwachting monden uit in Sjawoeot (Wekenfeest), de viering van dat unieke en imposante hemelse bezoek in de woestijn. De koning bezoekt zijn overzeese gebiedsdelen. En hij zet daarbij, naar bekend Midden-Oosters gebruik, op locatie zijn tent op. Mosjee is daar op hemels grondgebied geweest, anders gezegd: in de hemel. Daar ontving hij G’ds Tora, de spiegel van de nieuwe mens zoals Jacobus (Ja’akov) het zo mooi heeft gezegd, zie Jakobus 1:23–25.

Door de hele Bijbel heen is de boodschap: er is eeuwig leven voor mensen die zich realiseren, dat ze de realiteit hebben onderschat. En ook dat is G’ds omkering van wetten, in dit geval die van het moeten ondergaan van de gevolgen van onze foute inschattingen, waarvan het bewijsmateriaal tegen ons getuigt. Wie zich bewust is van haar of zijn eigen verantwoordelijkheid daarvan, die mag namelijk aankloppen bij de Eeuwige en Zijn Messias, Yeshua. Geniet van de lente!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua maart 2021

Pesach is vrijheid terugkrijgen, na jaren van slavernij. De viering van Pesach is leuk, vrolijk, traditioneel, geschiedenis herleven. En daarna? Vrijheid beleven. Maar wat is vrijheid? Het is leuk te weten om welke redenen je je pink in een wijnglas moet steken om de Plagen te herdenken. Maar het is lastiger om anders en beter te zijn in gedrag en karakter dan vorig jaar. Is vrijheid goed gedrag?

Pesach is: weglopen van het verkeerde. Sommige mensen zien de Coronaregels als het verkeerde, als beknotting van vrijheid. Israël liep inderdaad weg van verkeerde, maar had tegelijkertijd een dienstverband; en ontving een relatiegeschenk: de Tora. De Eeuwige gaf Zijn volk vrijheid, iets waar we in deze tijd naar snakken. Maar wat is vrijheid? Iemand rijdt met zijn fiets op het voetpad en mensen moeten de vrije fietser ontwijken. Iemand zegt er iets van en de fietser reageert.

“Dat maak ik zelf wel uit.” Is dat vrijheid? Een politieagent bekeurt de fietser, volgens de regels van het land. De fietser beklaagt zich op sociale media en ontvangt begrip voor zijn klacht over afgenomen vrijheid. Vrijheid is onder meer Tora uitvoeren. De Tora is waarheid en de waarheid maakt en laat mensen vrij, door rekening te houden met de ander. Vrijheid van meningsuiting is onder meer vrijheid laten aan de ander om diens eigen mening te hebben, juist ook als die afwijkt van die van jou.

En vrijheid van godsdienst hebben is onder meer vrijheid bieden aan de ander die een voor jou afwijkende godsdienst heeft. Zo is vrijheid in Coronatijd onder meer regels naleven die anderen meer gezondheid biedt dan leven zonder regels. Het nieuwe jaar begint met 1 Niesan, dit jaar beginnend ‘s avonds op 13 maart. Het is de maand van de herdenking en de viering van onze Uittocht.

Wat zijn dit jaar je voornemens?
meer respect,
meer genieten,
meer rustpunten,
meer stilstaan bij zaken,
meer je verdiepen in een ander,
meer luisteren naar een ander?

En wat doe je minder:
minder vet,
minder zout,
minder boos,
minder snoepen,
minder ongeduldig,
minder jachtig leven,
minder viruswaanzin,
minder oppervlakkig,
minder afbrekende kritiek,
minder ongevraagd advies,
minder over iemand praten die er niet bij staat?

De waarheid maakt en laat mensen vrij, door rekening te houden met de ander.

“Gelukkig is de mens aan wie Adonai de nu eenmaal aanwezige ongerechtigheid niet toerekent en in wiens geest geen bedrog is” (Psalm 32:2).
“Laten wij feestvieren, niet met oud zuurdesem en ook niet met zuurdesem van Tora breken en onedel gedrag, maar met ongezuurde broden van oprechtheid en waarheid” (1 Korinte 5:8).

We wensen je goed en vrij Pesach!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua februari 2021

De dagen worden alweer langer. Ons deel van de planeet begint weer meer zonlicht op te vangen. Tijd voor een feest? Ja: Poeriem. Op 12 februari ’s avonds begint, naast de wekelijkse Sjabbat, ook de nieuwe Hebreeuwse maand Adar. Dat is de maand, waarin Poeriem plaatsvindt, vrolijk, met al zijn leuke dingen zoals maskers, verkleden, toneelspel en lekker eten. Het feest herinnert ook aan nare zaken. Feesten zijn er soms om de nare zaken te vergeten en dankbaarheid uit te drukken voor de overwinning.

Veel overwinningen van Israël zijn op het nippertje behaald. Poeriem hoort daar ook bij. Herinneren, nu nog steeds? Een burgeroorlog in Perzië vond plaats in de 6e eeuw voor de gangbare jaartelling (vgj.). Aanleiding was een dreigende moordaanslag op het Joodse deel van het land. De regerende koning Achasjveròsj (klemtoon op de laatste lettergreep) werd ingefluisterd door een adviseur, dat het Joodse volksdeel tegen de koning was en zich niets aantrok van de koninkrijkswetten.

Deze adviseur heette Hamán en hij kocht de koning om met veel geld. De koning liet dat gebeuren en de militaire ingreep zou bijna plaatsvinden, ware het niet dat Ester, die haar Joodse naam Hadassa had ingeruild, de koning ter verantwoording riep. Zij had haar eigen adviseur, namelijk haar oom Mordechai. Hij was de proto oprichter van de Mossad, doordat hij aan geheime informatie wist te komen en die strategisch wist te gebruiken.

Het militaire ingrijpen was niet meer te cancelen, want dergelijke besluiten ware onherroepelijk, een “Wet van Meden en Perzen”. Maar de Joodse bevolking mocht gewapend verzet plegen tegen politie en soldaten. Klinkt bekend, maar toen ging het erom, dat de koning zelf het verraad van die ene minister doorzag en dat alleen op deze manier kon dwarsbomen. Het Joodse volksdeel heeft die burgeroorlog gewonnen. Maar de dreiging hakte erin: “De brieven … met het bevel alle Joden weg te vagen, te doden en om te brengen, van jong tot oud, met de kleine kinderen en de vrouwen, op één dag … en hun bezit te plunderen (Ester 3:13)”.

Israël was noodgedwongen 75.000 Perzen te doden. Dat doet geweld aan de Joodse ziel, hoe gerechtvaardigd en toegestaan deze verdediging ook geweest is. Dus, nog steeds vieren en gedenken? Het ernstige is, dat deze Jodenhaat nog steeds volledig levend is. Kijk alleen maar naar de complottheorie, dat Corona ‘door de Joden’ is gekomen. Dit jaar is, vanwege Corona, Poeriem vieren lastig. Maar beleef in je verbeelding onze feesten. En de heldendaden van Ester en Mordechai en hun moedige verdedigingsleger. En houd je ogen open voor de Hamans van onze tijd. De echte, niet de zelf bedachte!

Goed en dankbaar Poeriem toegewenst!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua januari 2021

Israël weet wat fake news betekent, in het Nederlands: nepnieuws. De troonsopvolging van koning David met naar voren geschoven valse kandidaten, Bileam met zijn daarna nog vaker gebruikte tactiek van verleidelijke vrouwen die de mannen niet meer alert lieten zijn. En natuurlijk ook de twaalf spionnen, militaire specialisten, waarvan er tien nepnieuws hebben verspreid. En in onze tijd: nepnieuws over Israël, over Amerikaanse verkiezingen en over corona en bijbehorende maatregelen.

De vraag is: hoe weet je dat iets nepnieuws is en hoe houd je je hoofd helder. De mensen die de tien militaire specialisten volgden, waren er van overtuigd dat ze op de goede weg zaten. De regering, bestaande uit Mosjee en een team van raadgevers, stamhoofden, waarop hij kon rekenen, nam onverantwoorde risico’s, vonden velen. Natuurlijk, Israël was in een nieuwe fase gekomen. Maar het leek voor velen, alsof Mosjee zijn volk bestuurde vanuit een geheim verbond met de regering van Egypte, een wereldheerschappij. Daarvan waren de meeste volksgenoten overtuigd.

De mensen die bogen voor de regering leken domme navolgers, blinden die zich veel te gemakkelijk lieten bedriegen. Bovendien geloofden ze, door hun verblijf in Egypte, in de hofarts tevens priester Qar (6e dynastie, 2332-2283 voor gangbare jaartelling, zie hiervoor: https://is.gd/2cw3Nr). Hij was priester geweest van de diensten in het mortuarium, het dodenhuis van de farao en was bekend met ziekten. Er wordt over hem gezegd dat hij het volk Israël de schuld gaf van de toenmalige pandemie. Mede daardoor werden de Joodse jongetjes in de Nijl gegooid.

Men noemde hem Q, uit respect. En zijn beweging heette Q-Anon, men denkt: naar Amon de zonnegod. Mede daarom ontstond die nare verdeeldheid onder de volksgenoten van Mosjee. Naast deze antisemitische leider en leer had het deel van Israël dat de tien nepnieuws verspreiders volgde, natuurlijk niet de kennis die de militaire specialisten hadden. Ook hadden ze geen bewijs dat Egypte achter de maatregelen van Mosjee zat.

Het was een tijd van onzekerheid, die altijd een broeinest voor dit soort complottheorieën is geweest. Dus restte er maar één ding: volg en respecteer de regering, Mosjee in dat geval. En dat geldt altijd in dit soort situaties. Ook in coronatijd. Kijk uit voor berichten op internet. Veel is uit angst of met kwade opzet nepnieuws. Niemand gaat alle auteurs + bronnen na. Geen bewijs dat onze regering slecht is? Dan is hij goed! Ga voor de rust en bescherming van de Eeuwige! Met Zijn vleugels beschermt Hij je (Psalm 91:4).

Een goed en gezond 2021!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua december 2020

Op 25 Kislev – 11 december dit jaar – is het Chanoeka. We beginnen met de aansteker, de Sjammasj (betekenis: Dienaar). In Genesis zegt de Eeuwige: Laat er Licht zijn. Het 25ste woord! Wat de Eeuwige zegt, gebeurt altijd. Begrijpelijk dus, dat de volgende zin in dat vers zegt: En Licht was er. Dit is het hemelse Licht. Licht in de hemel heeft een aardse kopie, een aardse vertaling. Zo heeft de Tempel in de hemel een aardse kopie, een aardse vertaling. Daarnaast reist G’ds Geest in de hemel tussen hemel en aarde.

Licht wordt in de Bijbel aan ons voorgesteld in vers 3 van Genesis 1. Licht wordt niet geschapen, alleen geroepen. Zie het
tafereel voor je (letterlijk vertaald): “Laat Licht hier zijn”, zei de Eeuwige. En daar was Licht! De Eeuwige aanschouwde Het Licht, dat goed was. Ondertussen was Duisternis op aarde, de bodem van het zeewater bedekkend. De profeet Micha hoort de Eeuwige daarover zeggen, dat onze verkeerde handelingen daar zijn, dat onze duisternis daar is: “U zult al onze zonden werpen in de diepten van de zee” (Micha 7:19). G’ds Geest scheerde over het wateroppervlak. Rabbijnse visie zegt, dat dit de Geest van de Messias is.

Een belangrijk onderscheid werd gemaakt door de Eeuwige tussen Licht en die duisternis, zie vers 4. Duisternis wordt dagelijks gestoord door licht van de zon en ’s nachts van de maan, afhankelijk van de maanstanden. Zeker dat zonlicht is lastig, want duisternis kan licht en Licht niet verdragen. Dat zon– en maanlicht is de vertaling van Licht voor ons op aarde. Licht zelf is in de hemel, maar kan ook naar de aarde reizen, als Licht van de aarde (“licht van de wereld”, zie Johannes 8:12). En wij zijn de vertaling van dat Licht van de aarde (“Jullie zijn het licht van de wereld”, zie Matteüs 5:14).

Op aarde is, vanaf ongeveer 2000 jaar geleden, de naam van het geroepen Licht: Yeshua. Met Chanoeka herdenken we dat de Tempel in Jeruzalem werd verwoest. Dat was in het jaar 167 voor de gangbare jaartelling. Een gruwelijke tijd van onderdrukking en moordaanslagen op Joden was aangebroken. Sjabbat, kosjer eten en besnijdenis waren verboden, op straffe des doods. Zeven jaar later behaalden dappere Joodse strijders de overwinning en herstelden het licht in de Tempel, op 25 Kislev!

Het wonder van acht dagen licht uit een klein kruikje olie voor slechts één dag liet zien, dat Licht in de hemel achter dit herstel heeft gezeten. Toch werd de Tempel opnieuw verwoest in het jaar 70 gangbare jaartelling. Maar toen was de tijd aangebroken van aanbidding in geest en waarheid. Met een levendige verbeelding, verlicht door Licht.

Geniet van Chanoeka, van licht en Licht, onze Dienaar!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua november 2020

Niet de regels hebben effect, maar wel ons gedrag. Dat waren de woorden van minister Hugo de Jonge, van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Daarmee drukte hij uit, dat een democratische regering geen dictatuur is en het moet hebben van het volledig meewerken van de bevolking. Dat klinkt herkenbaar. Het zou een samenvatting kunnen zijn van de boodschap die de Bijbel uitdraagt. Onze profeet Samuel zegt het bijna net zo: Heeft de Eeuwige net zoveel behagen in brandoffers en slachtoffers, als aan ons gehoor geven aan de stem van de Eeuwige? Let op: gehoor geven is beter dan slachtoffers, luisteren is beter dan het vet van de rammen.” Dat deed Noach ook.

Gedrag verfijnen is beter dan met frisse tegenzin doen wat de leiding zegt. Niet G’ds maatregelen en regels, maar ons gedrag, dat van binnenuit wordt gemotiveerd, dat gaat ons redden. “Uiteindelijk zijn het niet de maatregelen die dit virus eronder gaan krijgen, wij doen dat. Ons gedrag, dat is wat het verschil gaat maken,” aldus De Jonge en Noach. Iemand die vanuit een diep verlangen om een beter mens te worden daar een lied over heeft geschreven, is David. Hij vertaalt de opdracht tot het brengen van slachtoffers in eigen gedrag: “De offers aan G’d zijn onze verbroken geest. Een hart dat gebroken en verbrijzeld is, is voor U niet waardeloos” (Psalm 51:19, Hbr; vers 17, NL).

De Eeuwige wil onze G’d zijn als jij en ik naar Zijn stem luisteren, zegt Jeremia 7:23. En dat is niet luisteren naar geboden en opdrachten, zoals wij die soms in onze gebeden aan G’d overbrengen. G’ds stem wil ons laten weten dat Hij ons liefheeft. Zo nu en dan een correctie, waar Hij een reactie van ons op verwacht. Maar veel bemoediging en troost en uitdaging. Hij verwacht liefde van ons, dat leert de profeet Hosea: “Want in liefde heb Ik behagen en niet in slachtoffer, in kennis van G’d en niet in brandoffers” (Hosea 6:6). Liefde naar elkaar, door eerlijk te zijn, maar nooit afbrekend. Door iets te verwachten, maar nooit door manipulatie. Een compliment te geven, maar nooit om er iets voor terug te krijgen.

“Als het gedrag altijd volmaakt zou zijn, hoef je helemaal geen maatregelen te treffen. Dan is het gewoon gedrag”, dat zei minister Hugo Mattheüs de Jonge, zoon van een predikant. Dat is inderdaad zo. Als we volmaakt waren, zag alles er anders uit. Maar de hele Bijbel is geschreven voor onvolmaakte mensen, bv. Noach. Met het doel ons niet onvolmaakt te laten, en ook niet hulpeloos, maar te groeien naar G’ds beeld. We struikelen, Hij helpt ons op te staan. We worden ziek en overlijden, Hij geneest en Hij is het die ons opwacht. Hij is het die ons vraagt of we naar Zijn stem luisteren.

Veel luisterplezier!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua oktober 2020

Zou de corona-pandemie een Jona-ervaring zijn? Voor de hele mensheid dan? We hebben als mensheid de opdracht de wereld te verbeteren. Maar we zijn niet bij onszelf begonnen. Als mensheid. Jona had zijn Jom Kippoer ervaring, in die vis. Hij vastte en hij verootmoedigde zich als nooit tevoren. Na zijn ommekeer en daarop volgend succes in Nineve, bouwde hij een hut (zie Jona 4:5). Maar veel plezier op zijn Loofhuttenfeest was er niet bij! Op vrijdagavond 2 oktober begint ons Loofhuttenfeest. We mogen terugkijken op een jaarcyclus van feesten, die we heel jammer genoeg thuis hebben moeten doorbrengen. We missen elkaar echt! Hopelijk komt daar spoedig verandering in, als erg besmette regio’s als Amsterdam dat toelaten. Nu weer terug naar Loofhuttenfeest. Waar ligt het begin?

Het begin van Soekot ligt in Noord-Afrika. Israël heeft, na honderden jaren in Egypte als slaven te hebben gevangen gezeten, de terugtocht weten te beginnen. Weg van onderdrukking en uitroeiing. Het eerste overnachtingsstation was Raämses, in de enclave Gosjen, waar de Israëlieten slavenwerk moesten doen, zoals de Oeigoeren nu in China. Die stad heeft haar naam van de grote farao Ramses II. Zijn naam is op ruïnes in Gosjen aangetroffen. Daarna Soekot city.

Een ander Soekot was in het land Kanaän zelf, in de buurt van het Meer van Galilea. Jozua verdeelde het land onder de stammen en de stam Gad was onder meer deze stad toebedeeld. Soekot als feest kijkt terug en kijkt vooruit op de tijdlijn van Israël. Vanuit Egypte betekende Soekot de welverdiende rust van een grote groep politieke vluchtelingen, op weg naar hun bestemming. De Eeuwige leidde hen vanuit Zijn commandocentrum. En Zijn Engel op aarde liep voorop en leidde de hele bevolking.

Beleef die rust na het verlaten van jouw Egypte, of het terugkijken op je vertrek. Ervaar G’ds leiding en de ondersteuning van Zijn engel, boodschapper, Messias Yeshua. Soekot kijkt ook terug naar de invulling van het nieuwe, na het bereiken van de bestemming. Gebruik de Noord-Afrikaanse toepassing van de soeka (loofhut) voor deze heilzame rust.

En geniet van je Galileese deel van je soeka, door weer opnieuw stil te staan bij het feit dat je in je nieuwe levensfase bent beland. En Jona, hoe liep dat af? Uiteindelijk, in de laatste zin van zijn profetie, zie je hoe de Eeuwige hem uitlegt, dat Hij mensen wil sparen, ook in Nineve. Zo moest ook Petrus leren dat niet-Joden ook de G’d van Israël mogen aanhangen (Handelingen 10:28).
Samen op de Weg!

Goede momenten in je loofhut! En gefeliciteerd met het 29-jarig bestaan van Beth Yeshua!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua september 2020

Aanbidding heeft in het Jodendom altijd twee manieren van uitoefenen gekend: individueel en gezamenlijk. Beide hebben hun noodzaak, namelijk het in harmonie en vrede komen met jezelf, met andere mensen en met de Eeuwige. Individueel is de concentratie groter, doordat de afleiding minder is. Maar je moet de discipline opbrengen om dat zelf in je eentje te doen.

Gezamenlijk is de vreugde groter, omdat je die deelt. En de mogelijkheden om opbouwend gecorrigeerd te worden, zijn groter. Aanbidding alleen is niet een gemeenschappelijke dienst en kent niet de uiterlijkheden die horen bij een dienst. In de geschiedenis van Israël waren het hele Tempels die verwoest werden, waardoor die kostbare uiterlijkheden verloren gingen.

Mensen moesten leren zonder te kunnen. In deze coronatijd is hetzelfde het geval. Als je niet in diensten kunt aanbidden, dan ben je aangewezen op aanbidding ‘in geest en waarheid’. ‘In geest’ betekent: niet tastbaar met driedimensionale afmetingen. Vergelijk het met de term virtueel. Gemeenschappelijke diensten hebben ook dat geestelijke element, maar de drukte kan ervoor zorgen, dat je aandacht daarvan wordt afgeleid.

‘In geest’ betekent ook: niet aan ruimte en tijd gebonden. Daar waar dromen, muziek, gebeden en de Eeuwige hun bestaan hebben. In waarheid is soms ook gemakkelijker te beleven in je eentje dan in gezelschap. Het is het terrein van eerlijk naar jezelf kijken, zonder de invloed en vermenging van oneerlijkheid. Eerlijk naar jezelf kijken is het enige middel om tot tesjoewa te komen.

Alleen eerlijkheid naar jezelf helpt bij introspectie (zelfonderzoek). Zonder die eerlijkheid kun je jezelf niet corrigeren en ben je niet aanspreekbaar op fouten en tekortkomingen. Waardoor je contact met de Eeuwige niets waard is. Als wij zeggen, dat wij ons niet kunnen vergissen, dan misleiden wij onszelf en dan is de waarheid niet in ons. Het Nieuwe Testament erkent dit ook, zie  1 Johannes 1:8.

We kunnen zeggen dat ‘in geest’ een mens op het pad buiten ruimte en tijd brengt. Vervolgens helpt ‘in waarheid’ een mens geestelijk te groeien, waardoor deze het verder brengt dan de eerste hemel waar
geluidsoverlast heerst. De houding van ‘in geest’ is te bereiken, door met ogen dicht een bekende melodie te neuriën, zachter en zachter. Het Nieuwe Testament noemt dit: ‘geestelijk lied’, zie Efeze 5:19 en Kol.3:16.

Je kunt ook een aansprekende bijbeltekst uit je hoofd leren, die je herhaalt en van alle kanten bekijkt, zoals je een slokje wijn proeft. Jozua noemt dit ‘meditatie’, zie Jozua 1:8. Het Hebreeuwse werkwoord is: הגה (hagá), dat mompelen, overdenken en mediteren betekent. Jozua belooft ons succes!

Goed en zoet en gezond Nieuwjaar voor 5781!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua juli-augustus 2020

Wat zou het geweldig zijn als we in deze twee zomermaanden de Coronacrisis zouden zien wegtrekken! Er is al meer bewegingsvrijheid. Hopelijk klopt het bericht, dat het virus een genetische mutatie heeft ondergaan, die minder schade veroorzaakt. En wat doen wij in de tussentijd? Elkaar bellen, appen, kaartjes sturen, bezoeken in de huisgroepen die weer langzaam op gang komen. We zorgen voor elkaar en denken om elkaars welzijn. Dat is goede gemeentezorg.

Jetro de schoonvader van Mozes, zorgde ervoor, dat de mensen onder leiding van Mozes en de stamhoofden van Israël meer persoonlijk gerichte aandacht kregen. Hij onderwees zijn schoonzoon Mosjee te delegeren. Niet taken afschuiven, maar maar zorgen dat de mensen meer persoonlijk gerichte aandacht kregen. Juridische aandacht dan. Voor elkaar zorgen in tijden van ziekte en van blijdschap, van honger en van overvloed, dat is altijd een ‘naaste’ model geweest. Een goede buurvrouw en buurman zijn.

Wat is ook weer het idee van je naaste helpen? Wie is dan je naaste? Het antwoord van madriech en moré Yeshua (gids en leraar) is: zorg dat je weet voor wie jij zelf naaste bent. Met andere woorden: wacht niet af tot iemand zich over jou bekommert, maar wees de eerste om een ander te helpen. Klaag niet als je niets hoort van je naaste, maar wees een naaste voor je naaste. Moet de ander, een leraar, een parnas (oudste) daarin een voorbeeld zijn?

In de eerste Joodse Messiasbelijdende gemeente waren de twaalf leerlingen van Yeshua de eerste leiders. Zij waaieren niet lang daarna uit om andere gemeenten te beginnen. Hun taak binnen de groep gelovigen in Jeruzalem was onderwijs en gebed. Voor de zorg jegens de groep gelovigen stelden zij zeven coördinatoren aan. En dan gaat de zaak succesvol verder.

Petrus voegt daaraan toe: “Kom tot Hem (de Messias Yeshua), de levende rots, door mensen verworpen, maar bij de Eeuwige uitverkoren en kostbaar. Laat jezelf als levende steen gebruiken voor de bouw van een geestelijke tempel, om heilig priesterschap te vormen, dat geestelijke offers brengt, die aangenaam zijn voor de Eeuwige in samenhang met Yeshua de Messias” (1 Petrus 2:4-5). Het idee om er te zijn voor elkaar vind je vaak in de Bijbel.

Hier nog enkele nieuwtestamentische voorbeelden. “Laat ieder van ons zich inzetten zijn naaste te behagen, ten goede en tot opbouw” “(Romeinen 15:2). “Verdraag elkaars moeilijkheden. Zo ben je bezig het principe van de Messias te vervullen” (Galaten 6:2). “Verdraag elkaar uit liefde” (Efeze 4:2). “Bemoedig elkaar” (1 Tessalonicenzen 4:18). “Wees vriendelijk en met ontferming
jegens elkaar. Vergeef elkaar, zoals de Eeuwige je door Yeshua de Messias vergeving geschonken heeft” (Efeze 4:32).

Het is een kwestie van je zeepbel van comfort en gemak voortdurend doorprikken, om zorg biedend te zijn voor een ander, zoals we dat zelf zo graag ontvangen. Het geval wil, dat dit in onze kostbare gemeente regel is. Van diverse kanten horen we hoe er voor elkaar wordt gezorgd. We laten ons niet beperken door de omstandigheden. En kijk uit voor de complottheorieën! Nu nog weer de diensten erbij zien te regelen!

Geniet van de zomer!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua juni 2020

Er is een tijd van zaaien en een tijd van oogsten. Een tijd van krapte en van overvloed. Een tijd van hopen en een tijd van ontvangen. Een tijd van geduld en een tijd van beloond geduld. Psalm 126 leert je, dat als je de tijd van zaaien krapte, hopen en geduld volhoudt, je op een aanvaardbare manier de tijd van oogsten, overvloed, van ontvangen en van beloning zult beleven. ”Zij die zaaien met tranen, zullen met blij gezang maaien” (Psalm 126:5). Mensen zongen deze psalm, toen ze uit de Babylonische ballingschap terugkeerden naar Israël.

Er zijn tijden in een mensenleven, dat we het gevoel zouden kunnen toelaten dat G’d ons in de steek heeft gelaten. Al naar gelang wat je mag van je geloof, vertel je dat eerlijk aan de Eeuwige, of je glimlacht alleen naar Hem. Andere tijden geven een ander beeld, namelijk dat van G’ds gegarandeerde zorg voor ons. Het zou goed zijn altijd eerlijk naar de Eeuwige te zijn. Hem oprecht te vertellen wat er omgaat in onze ziel. Dat is een deel van genezing en maakt open voor troost. Psalm 13 is een psalm die zou passen bij het gevoel in de steek te zijn gelaten.

“Voor de dirigent. Een lied van David. Hoe lang zult U me verlaten. Voor altijd. Hoe lang zult U Uw gelaat voor mij verhullen? Hoe lang zal ik in mijn geest allerlei mogelijkheden en onmogelijkheden bedenken? Melancholisch zijn in mijn hart? Hoe lang laat ik mijn vijand over mij overwinnen? Kijk dan! Antwoord mij, Eeuwige mijn G’d.”

Lees hem en wijs op jezelf, wanneer je ‘ik’ en ‘mij’ en ‘mijn’ zegt. Aan de andere kant staat Psalm 23, die de zekerheid uitdrukt van G’ds nabijheid. Als je dat voelt, is het goed deze woorden te lezen, als uitdrukking van die zekerheid.

“Een lied van David. De Eeuwige is mijn herder. Ik heb aan niets tekort. In sappig weiden legt Hij mij neer. Langs rustig water leidt Hij mij. Hij herstelt mijn ziel. Hij leidt mij op paden van gerechtigheid om Zijn naam. Ofschoon ik in het dal wandel dat wordt overschaduwd door dood, vrees ik niets slechts, want U bent bij mij. Uw stok en Uw staf troosten mij. U zet een tafel voor mij klaar in het volle zicht van de mensen die mij kwellen. U heeft mijn hoofd gezalfd met olie, mijn beker stroomt over. Dat alleen het goede en het liefdevolle mij volgen alle dagen van mijn leven. En ik zal leven in het Huis van de Eeuwige voor lange jaren.”

Het kan zijn dat sommige situaties meer die van Psalm 23 zijn en andere meer van Psalm 13. Lees ze allebei. Herken de aanwezigheid en de invloed van je Papa in de hemel, zoals in Psalm 23. Maar herken Hem ook zoals in Psalm 13, waar Hij aan de zijkant lijkt te staan. David geeft eerlijk uiting aan dat gevoel van in de steek te worden gelaten. Hij laat weten, dat hij op dat soort momenten niet begrijpt wat daar goed aan is. Hij ziet niet waardoor G’d dan zo ver weg lijkt.

Geniet van de mooie momenten!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua mei 2020

Op het eind van de maand mei vieren we Sjawoeot. Het is het feest van de hernieuwde ontmoeting van mens en Schepper. Bij Pesach herdenken we hoe de Eeuwige als een strijder door de straten van Egypte loopt, dood en verderf brengend waar Hij deuren vindt, waarop geen bloed is gesmeerd. Hij loopt daar niet alleen: “De Eeuwige zal Egypte doortrekken om het te slaan. Wanneer Hij het bloed aan de bovendorpel en aan de beide deurposten ziet, dan zal de Eeuwige die deur voorbijgaan en de verderver niet toelaten in jullie huizen te komen om te slaan” (Exodus 12:23).

Dit was nodig om Israël te bevrijden en om direct daarna te midden van Zijn volk te staan om de Grondwet van Zijn Koninkrijk, de Leer van de Boom des Levens, aan te bieden. En dat vieren we met Sjawoeot. Het directe contact, zoals dat er was in het lustpark Eden, was daarmee hersteld. Eden is nog steeds niet ons thuis. Maar de terugkeer is mogelijk gemaakt door de Messias die de weg baant. Israël zou veel lijden, Hij zou veel lijden. Israël zou momenten van sterven en opstaan hebben, de Messias maakte opstanding uit de dood mogelijk.

Deze Leer van de Boom helpt ons de burgers te worden die slagen voor het toelatingsexamen om in het nieuwe Jeruzalem te leven. En de leer helpt ook om de Ooit Vermorzelde Kop van de slang, Hoofd van de afdeling Grensoverschrijding, het hoofd te kunnen bieden. Zijn ondergang staat vast, wanneer de Nakomeling van onze Moeder Chawa, de Vrouw in Eden, die eindstrijd aangaat en wint. Het is boeiend te zien hoe de Messias tijdens Zijn eerste komst een voorproef geeft van de strijd tegen de Ooit Vermorzelde Kop.

Als wapen gebruikt Hij de Tora! In Matteüs 4:1-10 lees je daarover. In vers 4 citeert Yeshua Deuteronomium 8:3 (niet van brood alleen). In vers 7 noemt Hij Deut.6:16. En in vers 10 gebruikt Yeshua een combinatie van Deut.6:13 en 10:20, met 2 Koningen 19:15 en Psalm 83:19. Die Woordstrijd kun je begrijpen, doordat het Wekenfeest het moment is geweest, waarop Israël en geloofsgenoten de Tora (Wet) hebben ontvangen.

En om het licht niet onder de korenmaat te zetten, hebben 120 volgelingen van Yeshua in een bovenzaal hemels licht ontvangen op hun hoofden. Ook ontvingen ze een hemelse ‘vertaalmachine’ die hun spreken simultaan omzette in de talen van de Joden die vanuit het buitenland naar Jeruzalem waren gekomen om Wekenfeest te vieren. En wie zich liet aanraken, werd veranderd. Vier dit jaar een heel persoonlijk Wekenfeest. En laat je aanraken door de Eeuwige en Zijn Engel des Levens.

Ga voor een kracht gevend Wekenfeest,
Lion S. Erwteman

BLOG Beth Yeshua april 2020

De Pesach staat voor de deur. Zuurdesem de deur uit! Want dat helpt ons te herinneren, dat zuur en bitter ons systeem moet verlaten. Verzuurd en verbitterd leidt tot problemen. Verzuurde spieren leiden tot pijn bij bewegen en vooruitgang wordt onmogelijk. Bitterheid doet aan gal denken en zwartgalligheid leidt tot depressie. Israël en elk ander volk leeft buiten Lustpark Eden. De hele wereld leeft in ballingschap.

Met het Coronavirus voel je dat nog meer. Israël ervoer, dat opnieuw tijdens haar verblijf in het Egypte van de farao’s. De Boom die Leven voedt, was meer dan ooit uit het zicht en buiten bereik. De leer van de Verboden Kennis, die van goed-en-kwaad, tierde en tiert welig. Met de Uittocht uit Egypte is de terugkeer naar het Paradijs ingezet. Van Sinaï naar Sion.

Israël is er met vallen en altijd weer opstaan in geslaagd de leer van de Boom des Levens te volgen. Ook in al haar ballingschappen. Met elke Pesach zeggen we: volgend jaar in Jeruzalem, omdat we beseffen dat die plek ons dichter dan ooit bij de poort van Lusthof Eden, het Paradijs, brengt. Ondertussen is de Ooit Vermorzelde Kop van de slang, Hoofd van de afdeling Grensoverschrijding, nog steeds niet uitgeschakeld.

Maar de Nakomeling van onze Moeder Chawa, de Vrouw in Eden, heeft zich inmiddels gemeld. Eerst als de Sterke, door zich vrijwillig te laten doden aan een Romeins martelhout. Voorzegd door onze profeten (Jesaja, Daniël en Zacharia, Sanhedrin 98A). Hij zal terugkeren als de Onoverwinnelijke. Ook dat is voorzegd (Sanhedrin 98B; Zacharia 14). Om onszelf goed voor te bereiden op het opnieuw betreden van Eden, is het belangrijk jaarlijks die Uittocht – en dus dat begin van de terugkeer naar het Paradijs – te beleven. Compleet met zonder zuurdesem.

Dat klinkt gek: met zonder! Maar als we eerlijk zijn, weten we dat iedereen die zuurdesem uitbant met Pesach, toch altijd ergens zuurdesem heeft. Corona van buiten, zuur en bitter van binnen. We moeten zorgen dat de Ooit Vermorzelde Kop van de slang, Hoofd van de afd. Grensoverschrijding, steeds minder vat heeft op ons. Dat we dus steeds minder grenzen overschrijden, van mensen (ziel) en van de Eeuwige (Tora).

Het melden van de Nakomeling van onze moeder Chawa, zoals genoemd in Genesis 3, vers 15, vond plaats 2000 jaar geleden, met zijn letterlijke hoogtepunt tijdens de Pesach indertijd. Pesach herdenkt dat ook. De Talmoed zegt in Sanhedrin 98A over Jesaja 53, dat de Messias al gekomen is, maar was melaats en niet herkend. In Soeka 52A zegt de Talmoed over Zacharia 12:10 dat Messias, de zoon van Jozef, is gedood. Noodzakelijk onderdeel van de Terugkeer. Hoor erbij! Beleef Pesach opnieuw! En geniet ervan!

Pesach kasjer,
Lion S. Erwteman

P.S. In verband met de Coronacrisis

  
 

BLOG Beth Yeshua maart 2020

We zijn het lustpark uitgegooid. Eden (het Paradijs) is niet meer ons thuis. In dit blog schreef ik in februari al hierover. De Boom die Leven voedt, is uit het zicht. Israël is er met vallen en altijd weer opstaan in geslaagd de leer van de Boom te volgen. De leer van de Verboden Kennis, die van goed-en-kwaad, staat duidelijk voor ogen als verkeerd en doodlopend.

Maar daarmee is de Ooit Vermorzelde Kop van de slang, Hoofd van de afdeling Grensoverschrijding, niet uitgeschakeld. Helemaal niet. Dat kan alleen de Nakomeling van onze Moeder Chawa (Eva), de Vrouw in Eden. Israël leert een goede hechting te hebben en te houden aan deze Boom, onze Bron des Levens. Tot zover goed nieuws, behalve dat de Ooit Vermorzelde Kop nog vrij rondloopt.

En daar zit een groot probleem. Want je kunt zelf met vallen en altijd weer opstaan nog zo je best doen. Maar desondanks lopen we groot gevaar. Zoals Israël dat in Perzië leefde.  Het was na de periode van koning Darius de Grote, dat diens zoon Xerxes de Grote regeerde, van 519 tot 465 voor de gangbare jaartelling.

Waarschijnlijk is het deze Xerxes geweest, die de naam Achasjveròsj in de Bijbel draagt (klemtoon op de laatste lettergreep). De zeventig jaar ballingschap waren zo goed als voorbij. Maar Israëlieten voelden zich indertijd comfortabel in Perzië. Totdat een volger van de Ooit Vermorzelde Kop, genaamd Haman (klemtoon op de laatste lettergreep), Israël in zijn geheel bedreigde met uitroeiing.

Dan komt het gevaar niet uit jezelf, maar van buitenaf. En niemand wordt gespaard, zeker ook niet de rechtvaardigen. In een unieke samenwerking tussen de nieuwe koningin Ester en haar oom en beschermer, tevens geheim agent, Mordechai geheten, is deze genocide voorkomen.

Je hoort mensen soms zeggen dat de Joden zo wreed waren om zoveel Perzen te vermoorden: minstens 75 duizend. Besef dat de Israëlieten met totale uitroeiing werden bedreigd, door een wet van Meden en Perzen die niet herroepen kon worden. De koning was in de val gelopen door deze Haman die via list en bedrog aan de macht was gekomen.

De koning had spijt en stond Israël toe zich te verdedigen. En dan vallen er slachtoffers. Geen enkele reden tot vergeving jegens wrede aanvallers die meedogenloos en zonder enige spijt hun wapens lieten spreken. Als mensen schuldigen willen aanspreken, dan de echte daders, niet de slachtoffers die zich gelukkig niet willoos lieten afslachten.

Interessant is de scheidslijn tussen de mensen die dom meedoen en de mensen die kiezen tegen het kwaad. Achasjverosj werd net op tijd wakker. De zonen van Haman kozen voor de Ooit Vermorzelde Kop. Moraal van deze geschiedenis: kies actief voor het goede, het zwakke en het rechtvaardige. Dat is Poeriem!

Vrolijk Poeriem!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua februari 2020

Midden in het park staat De Boom. Niet speciaal aantrekkelijk. Geen aandachtstrekker. Niet een boom waar je naar toe getrokken wordt. Hij heeft ook niets eetbaars te bieden, bv. geen zoete takken, waar je zoethout van zou kunnen maken. Geen bladeren die in gemalen of geperste vorm genezing brengen. Geen vruchten zoals dadels, mango, bananen, appels of citroenen, om maar iets te noemen.

Het park heeft de naam Gan Eden, het Heerlijke Park. Het is zeer uitgebreid met rivieren rondom die voor voldoende water zorgen. De Eufraat en Tigris stromen in het oosten en de Gichon met haar bron in wat later Jeruzalem is en verder stromend tot in Ethiopië. Stoffen als goud, hars en chrysopraas komen er voor, die als geschenk aan de Hemelse Koning op Aarde zijn aangeboden.

En allerlei bomen staan in dat park, die aantrekkelijk zijn en uitstekend eetbaar. Een van deze boomsoorten valt op. Het is de Boom van de Verboden Kennis, de kennis van goed-en-kwaad. Die combinatie is wel interessant, maar wie heeft de kracht om daar goed mee om te gaan! De Eeuwige alleen, zoals de Lenige Verleider, de Slang, terecht opmerkt. Maar vereenzelvig je niet met de Eeuwige.

Deze kennisboom heeft grote aantrekkingskracht. Hij is goed om van te eten. Bovendien is hij een lust voor de ogen en begeerlijk vanwege de kennis die je door het eten downloadt. De Lenige Verleider en de Boom van de Kennis van goed-en-kwaad behoren tot de beruchte groep die onder leiding staat van de Ooit Vermorzelde Kop. In Genesis 3:15 wordt hij al even genoemd.

Deze Rosj, Hoofd van de afdeling Grensoverschrijding, beheert het gebied van: mensen onComfortabel maken. Hij is door de Eeuwige tot dat doel aangesteld. We komen hem tegen in het boek Job in hoofdstuk 1 en in de Bijbelboeken Exodus, Samuel en Kronieken als de Verderfengel. De Eeuwige wist wat Hij deed, door deze engel aan te stellen. Maar de gevolgen van het optreden van deze enge engel zijn lastig en soms verwoestend.

Wie zwicht voor zijn lokroep, krijgt met hem te maken. Maar ook zonder enige interesse in zijn koopwaar kan hij zijn rol spelen in je leven. Zijn lot is bezegeld, zoals zijn benaming Ooit Vermorzelde Kop al doet vermoeden. Hij zal eindigen in de Zee van Vuur. Terug naar De Boom. Niet al die aantrekkelijkheden dus. Geen eetbaar en zichtbaar genot (Eden), maar wel bijzondere vruchten: wij allemaal.

Wie zorgt voor een goede hechting aan deze Bron des Levens, heeft deel aan de Sapstroom. Wie zelf gaat lijken op De Boom en dus zelf leven gaat delen met anderen, draagt het Beeld van Eeuwige uit. Dat is het beste wapen tegen die enge engel. Dan heb je reden tot feestvieren, het Feest van de Bomen aan de Waterstromen (zie Psalm 1)!

Geniet van de boomvruchten!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua januari 2020

Op het moment dat de bokken en schapen weer bronstig waren in de kuddes van oom Laban, verscheen de Engel van de Eeuwige aan Jakob. Dat moet zo ongeveer in de periode van oktober tot en met december zijn geweest. Hij roept Jakob op om te vertrekken, terug naar huis. Laban is dan al vertrokken met zijn kuddes. Boeiend is het, dat de Engel zichzelf Eeuwige noemt, zie vers 13, “Ik ben de G’d van Betel, waar jij een opgerichte steen gezalfd hebt, waar gij Mij een gelofte gedaan hebt. Maak jezelf klaar om te vertrekken. Ga uit dit land weg en keer terug naar het land van je familie.” G’d die ook een Engel is, boodschapper, Messias!

Rachel en Lea zien de erfenis uit hun handen glippen en ze zeggen dat tegen Jakob. Onze vader heeft ons geld opgemaakt, klagen ze terecht (vers 15). Hun vader was dus al vertrokken en van die gelegenheid maakt Rachel gebruik om de familiebeeldjes,
afgodsbeeldjes, mee te nemen. Om het te verkopen, om iets van de gemiste erfenis terug te krijgen? Om haar te behoeden tegen zijn eigen afgoderij? Laban komt hen achterna, nadat hij het gemis heeft opgemerkt. En hij gaat zoeken. Rachel gaat snel haar eigen tent binnen.

Ze hoort haar man Jakob zeggen: “Bij wie jij jouw goden vindt, die blijft niet in leven!” Onwetend dat zijn eigen vrouw dit gedaan heeft. Clever als Rachel is, verstopt ze de beeldjes in het kamelenzadel, dat ze in haar tent heeft staan. Ze gaat er bovenop zitten en wacht af. Dan komt haar vader door de tentdeur naar binnen! Laban doorzoekt de hele tent, zonder de beeldjes te vinden. Hij heeft alleen het zadel nog niet onderzocht. Dan zegt zijn dochter beleefd, dat ze haar maandelijkse periode heeft. Laban heeft daar ontzag voor. Misschien om dezelfde reden als wat Leviticus 15:9 zegt. Later overlijdt Rachel vroegtijdig, zie Genesis 35:19.

Wie denkt dat dit gebeurt door de uitspraak van Jakob: “die blijft niet in leven”, moet beseffen wat Jakob precies zei. “Bij wie jij jouw goden vindt, die blijft niet in leven!” Hij zei niet: “Wie de beeldjes heeft, die blijft niet leven.” Als zo’n uitspraak al dodelijk kan zijn, dan weet je dat die nooit vervuld is. Maar laten we beseffen, dat mensen geen toverkracht hebben met hun uitspraken. Woorden kunnen krenken, maar niet doden.

Ga niet gebukt onder hatelijke uitspraken. Wie hatelijk doet, veroordeelt zichzelf en is onze aandacht niet waard. Wie opbouwend en vanuit genegenheid spreekt, ook als het correctie is, die verdient ons oor en ons hart. Terug naar de ontmoeting met de Engel die G’d is; en dus de Messias. Dit is dus waarom Yeshua later zegt, dat de engelen van G’d opstijgen en neerdalen op Hem. Hij is de verbinding die ons in Zijn Koninkrijk brengt. Een goed en gezond 2020!

Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua december 2019

Dan volgt nu het laatste feest in 2019: Chanoeka, herinwijding van de Tempel. Het feest van overwinning van licht tegenover duisternis. Het doet denken aan de dubbelheid, waar veel om te doen is in de Bijbel. Er bestaat goede dubbelheid en slechte dubbelheid. Voorbeelden van slechte dubbelheid zijn: goed en kwaad in dezelfde vrucht in het Paradijs, terwijl goed en kwaad gescheiden horen te zijn; het innerlijk verdeelde huis van koning David, waar zijn zoon Adonia de macht probeerde te grijpen; onze goede inborst terwijl we ook een slechte inborst en kwade neigingen in ons binnenste hebben. En niet te vergeten: duisternis en licht. Met Chanoeka vieren we dat het Licht overwinning heeft behaald over Duisternis.

Positieve dubbelheid heeft ook voorbeelden: de schepping is verdeeld in hemel en aarde.  G’d bestaat in de hemel en is tevens G’d op aarde volgens Genesis 19:24 en Jozua 2:11.  De Messias komt als lijdende dienaar, beeld van zoon van Jozef de zoon van Rachel. En opnieuw als koning en vredebrenger, de zoon van David (zoon van Juda en van Lea). Een bijzonder voorbeeld van goede dubbelheid is te vinden in de naam van de spelonk,  waar onze aartsvaders en -moeders zijn begraven, Adam en Eva, Avraham en Sara,  Jitschak en Rivka, Ja’akov en Lea, de Spelonk van Machpela, genoemd in de Toratekst van Chajee Sara op 23 november. In al die dubbelheid past, zoals gezegd, de strijd tegen de duisternis die het licht haat.

Het Licht werd geroepen op de eerste dag. Het is in het Hebreeuws het 25^ste woord in Genesis. Het was op 25 Kislev in het jaar 160 voor de gangbare jaartelling, dat de Kandelaar in de Tempel weer licht uitstraalde, na de wrede en dodelijke oorlog van de
Syrische soldaten tegen aanvankelijk weerloze Joden die zelfs vonden dat ze de Sjabbat moesten eren door op die dag niet te vechten. Dat herinneren we ons. En we vieren feest dat het Tempellicht overwon. En dat het Licht der wereld overwon. Over de duisternis. De slechte dubbelheid duisternis en licht veranderde in eenheid: Licht.

Maar daarmee was het kwaad niet de wereld uit. Elk mens heeft de opdracht het stukje privéduisternis aan te pakken en te bestrijden. Zodat je aan de Joodse smeekbede dat je G’d aanbidt met je hele hart, kunt voldoen. En zodat je je naaste kunt liefhebben als jezelf, met je hele hart, in plaats van met een stukje privéduisternis. Misschien kun je 8 kwalijke zaken van jezelf bedenken. En op elke dag van Chanoeka, wanneer je een licht aansteekt, noem je en later: herhaal je, deze 8. En laat het licht schijnen. En overwinnen! Geniet van je privé overwinning en van Chanoeka! ííííİìììì

Lion Erwteman

 

BLOG Beth Yeshua november 2019

De maand november dient zich aan. Onze gemeente Beth Yeshua is inmiddels in haar 29^ste jaar. Alsnog gefeliciteerd en blijf meedenken en meebouwen! De maand is bijzonder rustig wat betreft feesten, gedenkdagen en herdenkingen van
bevrijdingen van concentratiekampen. Een welkome rust na alle drukte van de afgelopen twee maanden! Maar zo rustig is november voor Israël niet geweest in de geschiedenis.

De Hebreeuwse naam van deze maand – die rondom onze maand november ligt – wordt genoemd in de Tenach. In het boek Koningen wordt de bouw van de Tempel, die plaatsvindt onder de algehele leiding van koning Salomo, genoemd; en vlak daarop ook de voltooiing daarvan:

“In het vierde jaar werd het huis van de Eeuwige gegrondvest, in de maand Ziv. En in het elfde jaar, in de maand Boel (in het Hebreeuws: jerach Boel), dat is de achtste maand, was het huis in al zijn onderdelen en geheel volgens bestek voltooid. Hij bouwde het dus in zeven jaar” (1 Koningen 6:37-38). Die achtste maand (hachodesj hasjmini) komt na de zevende maand, die bekend is als Tisjri.

Die achtste maand Boel is de maand die na de ballingschap in Babylon Chesjwan werd genoemd. En dat is ongeveer parallel lopend met de Nederlandse maand november. In de Joodse Midrasj, een verzameling van rabbijnse gelijkenissen en bijbeluitleg die geschreven is in de periode van 400 tot 1200 van de gangbare jaarteling, is de naam Boel een verwijzing naar de tsoenami, Japans voor overstroming (津波), in de Bijbel genoemd: de zondvloed (Hebreeuws: מבול, maboel).

Volgens de Midrasj valt er meer regen in deze maand, omdat ooit in diezelfde maand de grote vloed in de tijd van Noach is begonnen. Dat was op 17 Chesjwan en dat stopte het jaar daarop, op 27 Chesjwan. Op 28 Chesjwan bracht Noach zijn offer aan de Eeuwige en G’d heeft toen beloofd nooit meer zo’n overstroming te laten plaatsvinden. Als teken van dat verbond heeft de Eeuwige de regenboog aan de hemel geplaatst.

Op de zevende dag van Chesjwan beginnen de inwoners van Israël om regen te vragen in het Sjmone Esre. In het Amida zeggen we na Sjmini Atserret en Simchat Tora niet meer: morid hatal (Hij die de dauw laat neerdalen), maar: masjiv haroeach oemorid hagesjem (Hij die de wind laat waaien en het laat regenen). Chesjwan is de enige maand zonder een feestdag of speciale geboden.

Joodse overlevering zegt, dat deze maand is gereserveerd voor de komst van de Messias die dan de Derde Tempel zal komen inwijden. De Hebreeuwse letter noen is met deze maand verbonden, de letter van de Messias die nu nog ontbreekt, vandaar geen noen in Psalm 145, na vers 13. In de tussentijd oefenen wij elke week op Sjabbat en op elk feest, zodat we klaar zijn, wanneer Yeshua zelf voorgaat in de dienst, en zingt en danst en spreekt. Geniet van november, de rust nu en het vooruitzicht!

Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua oktober 2019

De volheid van de drie najaarsfeesten is zich aan ons aan het presenteren. Zo is het met elke door de Eeuwige voorgeschreven tijdgebonden activiteit. Elke Sjabbat en elk van de feesten kent zijn eigen erev (vooravond) en viering op het lichtdeel van de betreffende dag of dagen. Ze komen en ze gaan. Het zijn gelegenheden, kansen, mogelijkheden die zich aanbieden.

Het zijn de openingstijden van de supersales van de Eeuwige, zoals elke dag zijn eigen voordeelaanbiedingen kent. En het is aan ons om die aanbiedingen te benutten. Alles op eigen kracht dus, want je moet je kansen grijpen. Maar we worden daarin ondersteund, als we G’ds ondersteuning wensen. What you see is what you get; and much more (wat je ziet is wat je krijgt; en veel meer)!

Feest van Bazuinen heeft als supersale dat we niet op onze eigen herinnering hoeven te steunen, maar G’ds wake-upcall kunnen benutten. Hij maakt ons wakker, wetend dat we graag ons zo noodzakelijke snoeiwerk uitstellen. De sjofar roept ons op te beseffen wat woorden en zwijgen, afkeuring en veroordeling bij onze naaste teweeg kunnen brengen.

Jom Kippoer heeft een 3halen–1betalen deal. Want niet alleen biedt de Eeuwige verzoening aan tussen jou en Hem, maar ook tussen jou en je naaste die jou negeert of die jij niet ziet zitten. Bovendien geeft Hij superpower om binnen in onszelf niet verzoende zaken en bittere herinneringen te verzachten en de betrekkelijkheid van het leven te beseffen.

En dan Loofhuttenfeest. Een ruime week vol voordeeltjes en aanbiedingen, te genieten in de comfortabele omgeving van een wankele en beslist niet waterdichte hut. Met een boeket van meer en meer verleppende takken in je hand, Het lijkt vreemd dat zoiets zoveel voordeel kan brengen.

Maar ergens op een bergtop in Israël zag Petros een supersale. Tweeduizend jaar geleden heeft ooit deze Joodse vishandelaar Petros het aanbod gedaan drie van dat soort hutten te bouwen. Om G’ds Koninkrijk te ervaren en de nieuwe wereld met al zijn vrede en veiligheid te ervaren. Lees zijn ervaring in het Nieuwe Testament.

Petros zei tegen Yeshua: “Rabbijn, het is goed dat wij hier zijn. Als U wilt, zal ik hier drie hutten bouwen, één voor U, één voor Mosjee en één voor Elia.” De Joodse Nieuw Testament auteur Matitjahoe (Matteüs) beschrijft dit, zie hoofdstuk 17 vers 4.

Loofhuttenfeest biedt de gelegenheid alle zeven grote feesten nog eens te overdenken en je te laten beseffen wat je G’dsbeeld inhoudt, hoe je mensbeeld eruit ziet en wat je levensverwachting is. Geniet van alle aanbiedingen. Laat geen voordeeltje aan je voorbijgaan. En vier de feesten en Sjabbatten niet alleen voor eigen voordeel, maar voor elkaar. Sjana tova en gmar chatima tova! Een goed nieuw jaar en volledige inschrijving in het Boek des Levens!

Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua september 2019

De zomer is zowat voorbij, de herfst kondigt zich aan. De zomer bracht ontspanning voor sommigen en ellende voor anderen. Dat is afhankelijk van waar je woont en of het vreedzaam is, of waar de dood loert. Israël heeft bloedige aanslagen ondergaan en ergere voorkomen. Met oude en nieuwe cyber legertechnieken. Kathedralen staan in brand en de wereld huilt en rijken betalen uit hun eigen vermogen. Het Amazonewoud staat voor een deel in brand, evenals wouden in noord-Siberië en projectontwikkelaars gnuiven.

Palestijnse kinderen raken verwond of komen om het leven, wanneer hun ouders en leiders hen naar de grens met Israël sturen en de media en de wereld huilen en schreeuwen. “Heldhaftige” moorden op onschuldige Joodse kinderen worden niet genoemd in sommige Nederlandse media. Palestijnen die arm zijn door het bloeddorstige beleid van hun leiders, worden door Qatar van veel geld voorzien. Studenten en onderdrukte vrouwen in Iran en India worden gevangengenomen, gemarteld en geëxecuteerd en de linkse pers zwijgt.

Er is niets nieuws onder de zon. Misschien behalve het klimaat, dat zo merkbaar verandert. Het warmt op in de wereld. Het niveau van het zeewater stijgt. Ondertussen tikt de klok door. Met een kalme en stabiele snelheid breekt het Koninkrijk van G’d door in deze wereld. Wat in 1991 in onze gemeente Beth Yeshua is begonnen aan herstel van betekenis en bedoeling van Bijbel en levenswandel vindt langzaam zijn weg in Nederland. De nu aanwezige Messiasbelijdende gemeenten – door sommigen Messiaanse gemeenten genoemd – beginnen mensen uit te wisselen. Met elke gemeente zijn eigen smaak en invulling.

Op 1 Tisjri, dit jaar is dat op 30 september, is het Israëlisch Nieuwjaar. Het is de Dag van de Schreeuw. Dat betekent Teroea. De schreeuw is vanwege alle onrecht, waarvan een klein deel hierboven is genoemd. Ook Yeshua schreeuwde, onder de last van alle overtredingen in deze wereld. Het is de schreeuw van elk dier dat, en mens die, onschuldig wordt onderdrukt en mishandeld. De schreeuw is ook de manier waarop de aartsengel zich zal uitdrukken, wanneer er op de grote Sjofar wordt geblazen.

Dat zal zijn bij de komst van de Messias die vrede brengt. Zijn naam is Yeshua. “Want de Messias zelf zal op een teken, bij de schreeuw van de aartsengel en bij de klanken van G’ds Sjofar, neerdalen vanuit de hemel. Zij, die met vertrouwen op de Messias zijn overleden, zullen het eerst opstaan uit de dood.” In deze zo mooie wereld, waar je misschien reden hebt om je minder veilig te voelen, is het goed dat voortschrijdende plan van de Eeuwige te volgen. Strijd de goede strijd, loop de goede loop, behoud je geloof.

Sjana tova en chatima tova!
Een goed en zoet nieuwjaar 5780!

Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua juli-augustus 2019

Het tot slaaf maken van mensen is een van de ergste misdaden tegen de menselijkheid. In alle tijden van de mensheid heeft het verschijnsel plaatsgevonden. Oude geschiedschrijvers laten ons weten over volken die door overheersers onder de voet worden gelopen. Vrouwen en kinderen worden in bezit genomen en tot slaaf gemaakt. Mannen worden vermoord of tot slaaf gemaakt.

Opkomen voor minderheden hoort deel uit te maken van elke gemeente van gelovigen. Als je beseft dat je een vreemdeling op aarde bent, behoor je zelf tot een minderheid. Jodenvervolging, Christenvervolging, het zijn bekende en gruwelijke verschijnselen. Leden van die groeperingen horen oog te hebben voor slavernij, slachtoffers van kolonisatie en van racisme, waaronder antisemitisme, in het verleden en nu.

Op 1 juli herdenken we jaarlijks de afschaffing van de slavernij in Suriname en de Nederlandse Antillen (Keti koti, 1 juli 1863). Dit vindt plaats bij het Slavernij monument, in het Oosterpark in Amsterdam, van 13:00 tot 14:30 uur. Daarna is er een bevrijdingsfeest. Nederland heeft zich schuldig gemaakt aan die slavernij en heeft financiële moeite om officiële excuses te maken voor de Nederlandse wandaden.

Op 2 augustus beleven we de Internationale Herdenking voor de Sinti en Roma Holocaust in Auschwitz. De Holocaustdag voor deze twee groepen van zigeuners is een onbehoorlijk onzichtbaar gehouden dag. Een nu nog steeds uitgestoten bevolkingsgroep. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden op 16 mei 1944 alle zigeuners en woonwagen-bewoners in Nederland opgepakt. Ongeveer een half miljoen zigeuners werd in de Tweede Wereldoorlog gedood door de nazi’s. De tweede generatie en de kinderen daarvan zijn bezig hun levens te herstellen.

En op 15 augustus is de jaarlijkse herdenking van de Japanse capitulatie en bevrijding van Nederlands-Indië in 1945. Hiermee kwam een officieel einde aan de Tweede Wereldoorlog voor Nederland. De Japanse bezetting van Nederlands-Indië was de tweede aanval op het Nederlandse bestuur aldaar. En betekende het begin van het einde van de Nederlandse koloniale heerschappij in Indonesië.

Kort na de Japanse capitulatie in augustus 1945 riep Soekarno de onafhankelijkheid uit. Daarna volgden wrede en bloeddorstige militaire, politionele acties, door Nederlandse militairen. In 1949 kwam er een einde aan 347 jaar, 1602 – 1949, van Nederlandse koloniale aanwezigheid in toenmalig Indië. Het is een must voor mensen die enig historisch besef hebben, om zich gevoelig en liefdevol, geïnteresseerd en blijvend attent op te stellen naar vertegenwoordigers van deze bevolkingsgroepen.

Geniet van de zomertijd!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua juni 2019

Na het tellen van de Omer nadert het Wekenfeest. Het moet een zeer onstuimige tijd zijn geweest voor de eerste Omertellers. Generaties lang in een land, dat Israël onderdrukte en met haar gezicht in de modder drukte. En dan ineens een grote ommekeer, de ogen hemelwaarts.

Contact met de Schepper hersteld en een reis die de ene geestelijke ervaring na de andere opleverde. Met als hoogtepunt: Wekenfeest, de kosmische ervaring van het ontvangen van een hemels document uit de handen van de Schepper van hemel en aarde. Het is de Tora, die het symbool is van dit feest. Zo is een Pesachbord het symbool van Pesach en een sjofar het symbool van Rosj HaSjana (Nieuwjaar).

Stilte is het symbool van Jom Kippoer (Grote Verzoendag) en een loofhut het symbool van Soekot. De Pesach viert bevrijding van slavernij en vastgeroest zitten aan oud zeer. Zijn we al weer wat verder bevrijd? Wekenfeest (Sjawoeot) viert Matan Tora, het geschenk van de Tora aan mensen die nieuwe normen en waarden moeten leren naleven. Hebben we onze lat van normen en waarden en edel gedrag al wat hoger weten te leggen? Nieuwjaar herdenkt de rechtszaak die tegen elk mens loopt. Wat is je verdediging tegen de Rechter: schuldig of onschuldig? Grote Verzoendag helpt ons onze voornemens vorm te geven. Hebben we eigenlijk al voornemens?

Loofhuttenfeest confronteert je met je breekbaarheid en sterfelijkheid. Leren we om breekbaarder en kwetsbaarder te zijn, of zijn we nog druk met schone schijn? Elk feest kent zijn eigen spiegel om ons onze breekbaarheid te laten zien. Tenzij we onze spiegel hebben gebroken, want dan zien onszelf met een barst. Dat is minder goed dan je breekbaarheid zien. Nog minder goed is het wanneer je je spiegel hebt afgeschaft, om maar niet steeds die breekbare persoon onder ogen te komen. Bij Wekenfeest herinneren we ons, hoe we zwaar onder de indruk waren, toen we rond de Berg Sinaï stonden.

Want de opdracht van Pesach vieren is, dat elke generatie viert alsof die persoonlijk aanwezig is geweest bij de prison break, de vlucht uit de gevangenis van Egypte. En daar hoort de Sinaï bij. We hebben het beven van de grond, de luide klanken van de sjofar en de moedige klautertocht van de lenige leider nodig, om vol ontzag af te wachten wat ons te wachten staat. Wie dat soort prachtige uiterlijkheden nodig heeft om in stille aanbidding of luid juichen terecht te komen, zou dat kunnen missen in diensten in onze tijd. Maar bedenk: waarachtig aanbidden van Adonai in de hemel doe je in geest en in waarheid; de Vader zoekt zulke aanbidders. Mooie diensten kunnen helpen, maar geïnspireerde motivatie houdt je gaande.

Geniet van de naderende zomer!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua mei 2019

We hebben het moment van de kosmische gebeurtenis herdacht, inclusief die gebeurtenis zelf, namelijk het ingrijpen van de Eeuwige in het leven op aarde. Een hemels wezen heeft de aarde bezocht en deed de mens na – in al ons goed en slecht -; met als doel, dat de mens het hemels wezen zou gaan nadoen. Het tijdstip is het Joodse Paasfeest, Pesach genaamd.

Dat is het jaarlijks terugkerende moment, dat gevierd wordt met als thema, dat de mens kan worden overgeslagen (Hebreeuws werkwoord: pasach), wanneer ellende uitbreekt. Wij mensen vinden het al bijzonder, wanneer we overgeslagen worden tijdens een griepepidemie. Of wanneer we deel uitmaken van een familie, waar een bepaalde ziekte erfelijk is en die ziekte slaat ons over.

Wie zich afvraagt of de Eeuwige liefdevol kan zijn, wanneer Hij straft, zou er goed aan doen zich af te vragen, waar die straf uit bestaat. Het idee bestaat, dat gezond zijn normaal zou moeten zijn. En we dreigen ons geloof te verliezen als het anders afloopt dan we willen. De Eeuwige hoort ons te beschermen, vindt men. Ook tegen verdriet, vijanden en dood.

Dat klinkt paradijselijk, maar juist het paradijs is voor mensen die hoog geestelijke niveau hebben, zodat ze daar kunnen zijn. Wie dat niveau niet heeft, ondergaat de ziekten van Egypte, zoals dat genoemd wordt in Deuteronomium 7:15. Er is dus geen verworven recht op gezondheid en op veiligheid zonder ellende, dat zich in uitzonderlijke situaties kan voordoen.

Oorlog, hongersnood, doodgeboren baby’s, dodelijke ziekten, echtscheidingen en alle andere soorten van ellende maken deel uit van het leven op aarde. Doden en gedood worden. Doden werken doen en ondergaan. Eten en gegeten worden, alleen al door bacteriën, maar net zo door mensen die vlees eten en deel uitmaken van de voedselcyclus.

Voor ogen houden dat ziekte, ellende en dood deel uitmaken van het leven op aarde, kan je helpen het veroordelen van mensen wie ellende overkomt, te voorkomen. Iemand is niet in ongenade gevallen, omdat de ziekte niet wegging, of omdat er een ernstig ongeluk heeft plaatsgevonden. Die dingen horen bij ons leven op aarde.

Kijk maar wat er op de agenda van de maand mei staat gepland: 2 mei – Jom HaSjoa, 8 mei – Jom HaZikaron (Herdenking slachtoffers Israël sinds 1948) en 9 mei – Jom HaAtsmaoet (Onafhankelijkheidsdag Israël, 71 jaar). De wrede realiteit van Israël, met zwaar bevochten overwinning, en van zovele volken, zoals Armeniërs, en gelovigen zoals in Sri Lanka, houdt je bij de tijd.

Het afwissen van onze tranen vindt pas later plaats. Tot die tijd blijven we onze feesten vieren en onze herdenkingen houden. Pesach 2019 ligt achter ons. Om het beeld voor ogen te houden van al het moois dat ons staat te wachten. Niet meer overgeslagen te hoeven worden!

Geniet van het voorjaar!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua april 2019

Dieet houden, zegt een arts tegen een patiënt die moet herstellen van een ziekte. Herstellen, dat is wat gelovigen doen, wanneer ze ontdekken dat ze tot de categorie mensen behoren, waar Yeshua het over heeft, de groep waar Hij voor gekomen is: “Zij die gezond zijn, hebben geen arts nodig, alleen de mensen die ziek zijn” (Lukas 5:31). Als je Yeshua erkent als je Messias en als G’d in mensengedaante op aarde, dan moet je erkennen dat je ziek bent. Dat wil zeggen: erkennen dat je een onherstelbare breuk hebt, een relatiebreuk. Alleen erkenning van je ziekteverschijnselen kan leiden tot genezing.

De mensheid kreeg al vanaf het begin een dieet opgelegd: niet mogen eten van de Boom van de Kennis van Goed en Slecht. Ook werd er niet vlees gegeten, totdat mensheid ‘versie 2.0’ op het nog drassige toneel verscheen, na de Grote Overstroming in de tijd van Noach. Vanaf die tijd werd er wel vlees gegeten. Vanaf de Tora werden de voedselwetten ingesteld en bestond er een uitgebreid, kosjer dieet. En met Pesach werd dat nog verder uitgebreid, door het chametsverbod, wat een extra dieet is, dat direct verbonden is met onze tijd van gevangenschap in Egypte en onze uiteindelijke daarop volgende bevrijding.

Er kwam een Uittocht, gepaard gaande met de meest wonderlijke en wonderbaarlijke verschijnselen: tien grote klappen, ook wel plagen genoemd. En net als in de tijd van Noach was die redding niet automatisch het begin van de nieuwe mens. Alleen kon die vernieuwing nooit plaatsvinden, als niet eerst die Uittocht plaats had gevonden. Net als bij elke gevangenisuitbraak, moest ook deze vluchtpoging goed worden voorbereid, om kans van slagen te hebben. Het bloed van een lam op elke deur, een speciale maaltijd, moed verzamelen om te vertrekken en inzien dat de bestaande situatie doodlopend was, dat hoorde bij de voorbereiding, de eerste stap van heel Israël.

En als tweede stap was haast noodzakelijk. Zoals Lot moest vluchten om het oordeel over Sodom en Gomorra te ontlopen, zo moest Israël met haast die laatste maaltijd in Egypte eten: “met haast moeten jullie het eten; het is Pesach voor Adonai” (Exodus 12:11). Het is misschien wel daarom, dat de twee zuilen van de Tempel, de namen voorbereiding, Jachien, en haast, Boaz, droegen. Dat betekende: altijd herinnerd worden aan de relatiebreuk en het nodige herstel. Zoals het Lam later altijd gezien zal worden “als geslacht”, zie Openbaring 5:6. Omdat de breuk van een relatie altijd op de loer ligt. De patiënt is dan wel volledig genezen, maar houdt altijd een zwakke plek. Ken je zwakke plekken. Waakzaam blijven.

Geniet van je Pesachdieet!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua maart 2019

Poeriem vieren we op de avond van 20 maart. Het is dan 14 Adar II. Poeriem vieren is bevrijding vieren. Op een diepere laag is Poeriem het moment in het jaar, waarop je als gemeente beseft, dat we maskers dragen. Niet op Poeriem, maar op elke andere dag.  In iedereen van ons schuilt een toneelspeler. En in iedereen schuilt een opportunist, die het meest gelooft in haar of zijn eigen opvattingen en doelstellingen en middelen om er te komen.

De verscholen opportunist heeft er via toneelspel veel voor over om die doelstellingen te halen. Of op te leggen. Met Poeriem vier je de geschiedenis van Ester en Mordechai en de burgers van Israël die niet mee waren teruggekeerd naar het eigen land, toen dat weer mogelijk werd. Ze zaten vast in het comfort, dat hen had weten te binden in Perzië. Hoeveel van ons zitten niet vast in het comfort van oude trucs.

Mordechai (lees boek Ester) boog niet voor de volksmenner en listig manipulerende Haman. Hoe makkelijk is het om in de val te lopen van iemand die listig maar oncontroleerbaar manipuleert en anderen laat buigen, de baas van je werk, een leraar van je klas, en andere voorbeelden. In feite kan Poeriem het feest worden, waarop je je eigen valstrikken doorprikt.

Het zou interessant zijn als een Poeriem Spiel dat zou kunnen uitbeelden. Adam en Eva moeten toneel hebben gespeeld tegen elkaar. Toen het doek viel en de Regisseur kwam vragen hoe het zat, gingen de maskers van Adam en Eva af en kwam de aap in hen uit de mouw. Het risico van geen masker meer gebruiken kan zijn, dat we elkaar dan ongezouten de waarheid gaan zeggen.

Met alle veroordeling en onderdrukking die daar bijkomt. Geen zoet toneelspel meer, met een politiek correct en prettig gezicht. Dus de volgende stap, na de ontdekking, dat je een masker draagt, is: uitvinden wat ons masker is, een aap, een papegaai, een struisvogel, een kwal? Een Ester of Mordechai?

We kunnen zo in ons masker gaan geloven en denken dat we dat zijn, dat we op Poeriem menen, dat we even toneel mogen spelen. Terwijl er juist het hele jaar een poppenkastspeler in ons zou kunnen schuilen. Geloof zou onder meer moeten zijn: het herontdekken van jezelf. En vervolgens verantwoordelijkheid dragen voor wie zich onder ons masker schuilhoudt. En dan bevrijd worden.

Ester droeg elke dag een masker. Ze deed zich anders voor dan wie ze was, namelijk een Joodse vrouw. Mordechai had zijn eigen masker. Hij was spion en kon zich in alle kringen van de Perzische samenleving
onverdacht bewegen. Hun masker was uit zelfbescherming en bescherming voor hun volk. Totdat ze het op hun eerste Poeriem konden afzetten. Zet op Poeriem je masker eens af!

Veel plezier met Poeriem!
Lion Erwteman (vanuit Jeruzalem)

BLOG Beth Yeshua februari 2019

Drie-Eenheid verworpen
In de speciaal ingelaste sessie waarin Joseph Shulam werd gevraagd zijn visie te geven op het onderwerp van Yeshua als Messias, heeft hij ons in een korte tijd veel antwoorden weten te geven. Yeshua is G’d, zij het dat Hij in hiërarchie onder de Vader staat. Het christelijke model van de Drie-Eenheid werd door Joseph verworpen, omdat je daardoor drie onafhankelijke eenheden krijgt die in feite zijn bedacht uit inspiratie van afgodische modellen.

Hoofd
De Eeuwige is Vader en als gezondene is Yeshua G’d, één met de Vader en niet twee of drie, één, maar op aarde onder de Vader gesteld. Dat verschil in niveau wordt ook door Paulus aangegeven: “Ik wil, dat jullie weten dat het hoofd van iedere man de Messias is, dat het hoofd van de vrouw de man is, en dat het hoofd van de Messias de Eeuwige is” (1 Korinte 11:3).

Niet laten bedienen
Nu denken vrouwen al snel: dat wil ik niet, de man als mijn hoofd! Maar dat komt doordat deze tekst al eeuwen is uitgelegd als: de man is de baas, de man wordt op zijn wenken bediend, de man beslist. En dat is beslist een niet bijbels beeld, lees maar: “De Mensenzoon is niet gekomen om Zich te laten dienen, maar om te dienen en zijn leven te geven als losprijs voor velen” (Markus 10:45).

Toevertrouwen
De man hoort te doen zoals Yeshua heeft gedaan: “Hij had de vorm van G’d, maar heeft het aan G’d gelijk zijn niet beschouwd als iets om aan vast te houden. Hij heeft zichzelf ontmanteld, heeft de gestalte van een dienaar aangenomen en is als een mens geworden. Uiterlijk een mens heeft Hij zich verlaagd en is gehoorzaam geworden tot de dood aan het martelhout” (Filippenzen 2:6-8). Een man zet zijn leven in voor zijn vrouw, bedient haar en hij staat niet boven haar, maar onder haar. Welke man kan zeggen dat hij dit volmaakt doet? Een dergelijke man is het hoofd van de vrouw! En aan zo’n man wil je je als vrouw wel “onderwerpen”, beter vertaald met: toevertrouwen.

Hoofdbedekking
Deze tekst is de inleiding voor het gebruik van hoofdbedekking bij de vrouwen. Ook die tekst is uit haar verband getrokken. Ten eerste was dit een opdracht voor de Korintische vrouwen. Bovendien kregen die vrouwen een uitbrander vanwege hun oneerbiedige gedrag tijdens de diensten in de diensten. Ze moesten zwijgen, omdat ze de dienst verstoorden. En ze moesten daarom een hoofddoek dragen, om niet de aandacht te trekken van de “engelen”, beter vertaald met: de gastsprekers. Iets dergelijks is in ‘t Jodendom net zo aanwezig!

Alleen G’d aanbidden en bezingen
Wie is kind en sterke G’d tegelijkertijd, koning en eeuwige Vader, Zoon en vredevorst, beschreven in Jesaja 9:5-6? Dat is de Messias, gekomen als Yeshua. Mogen we Yeshua aanbidden en in liederen bezingen? Alleen als Yeshua G’d is. En in de Bijbel in één adem bezongen met de Vader, onze Papa in de hemel. En dat lees je in Openbaring (dat ons de eindfase toont van de grote Profeten van Israël): “Zij zongen luid: Behoudenis is van onze G’d … en van het Lam!” (Openbaring 7:10, zie ook 5:13; en 14:12).

Volg Israël in haar wortels van geloof,
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua januari 2019

Binnenkort is het Toe Bisjwat
Dat is de Hebreeuwse naam voor: Nieuwjaarsfeest van de Bomen. ‘Bisjwat’ betekent: van Sjewat, de vierde maand na Israëlisch Nieuwjaar. En ‘Toe’ is de Hebreeuwse afkorting voor het getal 15. Je telt dan de letters ‘tet’ (9) en ‘wav’ (6) bij elkaar op. Niet 10 plus 5, omdat je dan een deel van de naam van de Eeuwige krijgt: JH. En dat zou te slordig zijn om daar zo mee om te gaan.

Talmoed
Bomenfeest als Nieuwjaar komt uit de Talmoed. Daar wordt deze datum genoemd, als het moment van waaruit het tiendenjaar van fruitbomen wordt berekend. Toe Bisjwat wordt gevierd door het planten van bomen. En het is gebruikelijk dat we eten en genieten van de vruchten van het land Israël met dat feest. Israël kent vier nieuwjaarsfeesten. Op 1 Niesan begint de maand, waarin we Pesach vieren. Het is de jaartelling van de regering van de koningen die Israël gehad heeft.

Meer nieuwjaarsvieringen
Een andere jaartelling begint op 1 Elloel, wanneer vroeger de dieren voor de offers in de Tempel als tiende van de veestapel werden geteld. Op 1 Tisjri begint het Nieuwe Jaar van het bijhouden van onze daden, die geoordeeld gaan worden, het Feest van de Bazuinen. En dan dus ook 15 Sjewat, het Nieuwjaar van de Bomen, waar ook een tiendenstelsel heeft gewerkt. Deze vier vieringen van nieuwjaar zijn momenten, waarop we stilstaan bij belangrijke dingen in ons leven.

Momenten om stil te staan
Zo is het jaar van de telling van regeringsjaren op 1 Niesan het moment om je bewust te zijn van jouw keuze, wie jouw koning is in je leven. Besef dat de Eeuwige in de hemel de koning van Zijn keuze op aarde heeft aangesteld. De profeet Ezechiël zegt dat G’d in de hemel dat doet, en tegelijkertijd zelf die koning is, lees hoofdstuk 34. In vers 15 wijdt G’d zelf zijn schapen en tegelijkertijd stelt Hij David aan als herder, zie vers 23!

Nieuwjaar van de Dieren
Op 1 Elloel, Nieuwjaar van de Dieren, denken we aan de dieren die het offer van de Messias hebben laten zien. Dat maakt je nederig en dankbaar. Het Nieuwjaar met de Bazuinen op 1 Tisjri helpt je om je bewust te zijn van wat je doet en zegt, van hoe je een ander behandelt en van hoe een ander zich voelt door wat jij zegt, doet en door wat je niet zegt, maar wel had moeten zeggen.

Toe Bisjwat
En met Toe Bisjwat vieren we Bomenfeest. En we beseffen dat we graag zelf een boom zijn, geplant aan water. Soms staan we al aan water, maar zijn we vergeten onze wortels door te laten groeien. Soms zijn we niet geplant aan water en vergeten een scheut uit onszelf te laten groeien, die vernieuwing en geestelijke groei kan brengen. In de meiboom voor ons huis, die elk jaar zo mooi rode bloesem voortbrengt, groeit klimop. Mooi beeld, een boom die aan een ander de ruimte biedt om op te klimmen.

Veel groei in het nieuwe jaar 2019!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua december 2018

Wonderbare vermenigvuldiging, van olie
Chanoeka. Lichtjes, lekker eten, vrolijkheid. Buiten koud, binnen lekker warm. Een van de vele oorlogen die Israël gewonnen heeft. Reden voor een feestje. Met de lichtjes verdrijven we de duisternis. En de acht lichtjes staan voor de acht dagen dat de lichten van de Menora in de Tempel als een wonder hebben geschenen. Na die oorlog tegen het verwoestende Syrische leger hadden priesters slechts één kruikje olie
teruggevonden, met reine olie en verzegeld.

Syriërs indertijd en Nazi’s kort geleden (zijn ze echt weg?)
Dat is het wonder van Chanoeka: acht dagen olie voor de prijs van één dag! Dat was het goede nieuws. Het slechte nieuws was het totale aantal mensen, dat slachtoffer was geworden van die gruwelijke oorlog die zeven jaar had geduurd, van 167 tot 160 voor de gangbare jaartelling. De Syriërs waren niet de enige vijanden van Israël. De nazi’s in de eerste en tweede wereldoorlog waren ook vijanden.

Rondzingend kwaad
Griezelig dat de president van Frankrijk, Emmanuel Macron zoveel lof heeft geuit voor de Franse oud-generaal Pétain, die in de eerste wereldoorlog heeft samengewerkt met de nazi’s. In Duitsland leeft het
gedachtengoed (goed?) van de neo-nazi’s helemaal weer op en heeft en werft veel aanhang. In Nederland leven 500 jihadisten, die Israël en veel meer volken als hun vijand beschouwen. Het kwaad is de wereld beslist niet uit. Het blijft rondzingen, als een zeer slecht afgesteld geluidssysteem.

Herdenk hen die gevochten hebben waardoor wij kunnen herdenken
Wat is het dan heerlijk om Chanoeka te vieren, al helpt dat niet tegen al dat duistere. De glinsterende lichtjes, die weerspiegelen in de ogen van jonge kinderen en volwassenen in Beth Yeshua en rond de hele wereld op Chanoeka, dat is een jaarlijks terugkerende gelegenheid om een behoorlijke portie licht te ervaren, naast de vele porties duisternis. Het is goed als ouders en onderwijzers hun kinderen leren, dat mensen gevochten hebben om ons die behoorlijke portie licht en vrijheid te hebben kunnen geven.

Lichtdieet
Zo vechten soldaten in Israël nu elke dag tegen raketaanvallen, brandende vliegers, tegen op auto’s schietende terroristen, messentrekkers en internethackers. Dat is in Israël, maar er gebeurt ook veel in de VS en Latijns-Amerika. Somber verhaal! Vandaar onze lichtjes, die dus niet alleen maar feestelijk zijn, maar ook ons middel om duisternis te verdrijven; om onszelf en elkaar een behoorlijke portie licht te bezorgen. Niet een licht dieet, maar ons jaarlijkse lichtdieet!

Messias van Israël zorgt voor eeuwig leven
Het was op Chanoeka, dat Yeshua, de Messias van Israël, zei: “Mijn schapen luisteren naar mijn stem en Ik ken ze en zij volgen Mij. Ik geef hen eeuwig leven en zij zullen beslist niet verloren gaan in eeuwigheid. En niemand zal hen uit mijn hand roven” (Johannes 10:22-30). Bedenk hoe kwetsbaar puur licht is en een goed functionerende gemeente dus ook. Goed met elkaar omgaan, extra geduld, je niet ergeren, niet boos worden, werktaken met plezier uitvoeren. Vele handen maken LICHT werk.

Vrolijk Chanoeka!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua november 2018

Wil je G’d ervaren? Zorg dan dat G’d jou ervaart
Door de gehoorzaamheid van één man is Israël ontstaan, met haar hele geschiedenis. Wat kan een beslissing op een bepaald moment en op een bepaalde plaats toch van grote invloed zijn op jouw leven en dat van anderen. Later weet je pas hoe dat precies is gegaan. Maar je beseft ook dat je leven een soort borduurwerk is, waarvan je aan deze kant van hemel alle losse draadjes en probeersels ziet, alle opgeefmomenten en herstarts. Later, aan de andere kant van de hemel, draait het borduurwerk om en zie je wat een 3Dbouwwerk het is geworden. En hoe de Eeuwige je geleid heeft, ook op de drukke momenten, waarop je minder oog had voor Zijn sturing.

Geen woorden maar daden
Abraham verliet zijn land en zijn familie; alleen zijn vader reisde met hem mee. Gehoorzaamheid en dienstbaarheid waren duidelijk bij hem aanwezig. Maar daar ging iets anders aan vooraf. G’d sprak tegen Abraham; en: Abraham hoorde G’ds stem; en hij zette wat hij hoorde, om in zichtbare daden. Daaraan kun je het verschil zien tussen mensen die beweren dat ze G’ds stem kunnen verstaan, maar waar geen geloofsdaden aan verbonden zijn; en mensen zoals Abraham.

Ongeloof in de vorm van geloof
Handelen vanuit geloof en vanuit het opvolgen van G’ds stem kost je je leven: je komt in dienst van de Allerhoogste te staan. Het kost je je vrijheid en het kost je vaak vriendschappen en relaties met familie. Geloof is namelijk vaak een systeem vanuit diepere menselijke emoties, dan dat pure geloof zoals Abraham dat had. Een van die emoties is: angst voor de dood. Dat is waarom bij rampen de kerken en synagogen altijd volstromen. Voor die mensen wordt geloof een troost en een houvast vanuit de krampachtigheid het leven niet te willen verlaten. In feite is dit ongeloof in de vorm van geloof, waar ook onverwerkt schuldgevoel in meespeelt.

Traditie en politiek
Traditie is een andere emotie. Daarom zitten met Kerst en Jom Kippoer de kerken en de synagogen vol. Vanuit een bepaalde plicht ga je naar de diensten en betaal je je synagogale of kerkbelasting. Politiek is weer een ander aspect. Gelovigen vormen dan met elkaar een machtsblok en kunnen zo niet alleen de stads- en landspolitiek beïnvloeden, maar ook binnen religieuze organisaties politiek correcte beslissingen nemen, vaak tot altijd ten koste van echt geloof en van eerlijkheid en correcte behandeling van individuen.

Ruimte voor fouten
Het lijkt er werkelijk op, dat deze valse factoren geen rol hebben gespeeld in het leven van Abraham. Hij hoort G’ds stem en hij vertrekt. Hij heeft nog steeds geen zoon op 99-jarige leeftijd. Hij maakt een fout, door niet op de Eeuwige te wachten – ook daar is ruimte voor! Een jaar later geeft de Eeuwige hem een zoon. En dan zijn bijzondere contact met Melchisedek, wellicht de Messias zelf. Wil je G’d ervaren? Zorg dan dat G’d jou ervaart!

Laten we Abraham volgen in ons echte geloof!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua oktober 2018

In onze gemeente is veel te leren. Je komt voor het eerst binnen en merkt dat naast je kennis en praktijk van Tora en geboden ook plaats is voor de Messias, met de naam Yeshua. Anderen kenden Yeshua al en leren dat de combinatie van Tora, geboden en Yeshua nooit hebben afgedaan. Vervolgens begint de ontdekkingsreis van het in praktijk brengen van deze bijbelse combinatie.

En daar stopt het niet. Want dat alles is opgedane kennis, die je met je verstand kunt opnemen en verwerken. Hoe meer IQ, des te meer opname en verwerking, zou je kunnen zeggen. Waar gaat het dan verder? Je ervaring bij dit alles, je gevoel, je verwarring dat deze combinatie zo lang buiten je gezichtsveld is gebleven.

Je waardering voor wat de Eeuwige je aanbiedt, je groeiende ervaring dat het doen van wat de Eeuwige in Zijn Woord gezegd heeft, door Hem wordt gezien als iets wat Hem behaagt, dat is een voortschrijdende ervaring. De liefde van de Eeuwige en Zijn genade, juist ook in de offers die onze plaats innemen en uitmonden en hun oorsprong vinden in het offer van de Messias (al van voor de schepping, zie Openbaring 13:8).

De moederlijke liefde van de Eeuwige, zoals uitgedrukt in teksten als: “besnijdenis van hart” en “G’d liefhebben met je hele hart”. En zoals Yeshua zegt, dat Hij Zijn volk zou willen samenbrengen, zoals een hen dat doet met haar kuikentjes. Zo bezien is er een meer mannelijk en een meer vrouwelijk aspect in ons leren, zoals we ook lezen in Spreuken 1:8, “Hoor, mijn zoon, de instructie van je vader (moesar avicha) en verwerp de onderwijzing van je moeder (torat imecha) niet.” Dat is de rijke combinatie.

Moesar is wat meer de linker hersenhelft aanspreekt, terwijl torat imecha zich meer op de rechterhelft richt. Dat laatste is niet de Tora, maar de manier, waarop een vrouw – en uiteindelijk de ‘vrouwelijke’ kant van de Eeuwige -, ons onderwijst. Beide zijn nodig. Dit aanvoelen en inleven is ook de achtergrond van de volgende tekst over vreemdelingschap, “Breng geen benauwenis over een vreemdeling; want jullie weten hoe het voelt (nefesj) om een vreemdeling te zijn” (Exodus 23:9). Dat vreemdelingschap zal nooit stoppen. Onder meer de Brief aan de Hebreeën leert dat. Emoties zijn het gevolg van situaties uit het nabije of verre verleden. Emoties spelen ook een rol in onze toekomst, namelijk bij het maken van beslissingen.

Je kunt dit plaatsen naast je IQ (intelligentie quotiënt) en het je EQ (emotioneel quotiënt) noemen, je emotionele vermogen. Je kunt het stilleggen, maar ook stimuleren. Maak je leven en je geloof rijker, door je gevoel in te schakelen. Zoals de Statenvertaling, ook Herzien, Efeze 4:15 vertalen: “door ons aan de waarheid te houden in liefde”, dat is de rijke combinatie. Dat drukken we uit met Simchat Tora: vreugde (simcha) beleven met G’ds onderwijzing (Tora). Dat is G’ds karakter: genade en waarheid (Exodus 34:6, St.Vert.)!

Geniet van de Tora!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua september 2018

Leven in de wereld
Het is goed je te beseffen, dat je in een wereld leeft met mensen van diverse geloven en mensen zonder, of zelfs anti geloof. Daar zijn mensen bij die anders denken over jouw geloof dan jij en daar minder vriendelijk over kunnen zijn dan je zou willen. En die wereld is dichterbij dan je denkt. En als je al vindt, dat je zelf moet weten hoe je er uitziet, besef dat je verantwoordelijkheid draagt wanneer je in gemeenteverband bent. Privé is anders dan groepsverband.

Wat draag je bij
Dit pas je bijvoorbeeld toe tijdens onze gemeenteweekenden. Daar geldt: hoofdbedekking alleen opzetten en dragen tijdens de diensten; niet wanneer je buiten loopt. Ook geen zichtbare Davidssterretjes buiten. Let hierbij ook op de kinderen. Want je wil geen negatieve reacties uitlokken, of meer dan dat. En je draagt niets bij aan een ander door een keppel of een Davidssterretje.

Bescherming tegen bemoeizuchtige buitenstaanders en andersdenkende geloofsgenoten
Dit thema van verantwoordelijkheid dragen voor de ander is onder meer een Joods thema. Je kunt dat toepassen uit bescherming tegen buitenstaanders die je niet je kostbare en kwetsbare zaken wilt laten zien en die dat tegen jou en de mensen van jouw groep kunnen gebruiken. En je kunt het ook toepassen in situaties met geloofsgenoten. In dat laatste geval gaat het om: marit ayin, dat is over hoe iets in ‘t oog verschijnt, hoe ’t overkomt.

Volgens Tora en toch verboden
Iets kan in het oog van een ander overkomen als een overtreding van de Tora. Bijvoorbeeld: het is verboden bloed te eten van een zoogdier (bijv. een rund). Maar technisch gesproken wel toegestaan van een ander kosjer dier, bijv. een kosjere vis. Maar omdat dit op iemand zou kunnen overkomen als bloed eten van een rund, is het toch verboden.

Respect en besef van verantwoordelijkheid
Let wel, het gaat hier niet om theologie, want we praten alleen over eten dat kosjer is volgens de Tora. Waar het om gaat is respect en besef van verantwoordelijkheid. Paulus behandelt marit ayin in Romeinen 14:20, “Breek niet ter wille van eten het werk van G’d af. Alles [wat je eet] is wel kosjer, maar het is verkeerd voor een mens, als hij door zijn eten tot aanstoot is.‭”

Marit ayin
En ook in 1 Korinte 8:13, “Daarom, als wat ik eet aanstoot geeft aan mijn geloofsgenoot, wil ik in eeuwigheid geen vlees meer eten, om mijn geloofsgenoot geen aanstoot te geven.‭” Het zou een mooi voornemen kunnen zijn met deze Rosj HaSjana, wanneer we ons bewust worden van hoe we in het oog van de ander overkomen, marit ayin (klemtoon op laatste lettergreep van ‘t 1e woord en dan op de 1e lettergreep van het 2e woord).

Respect is het wachtwoord voor relatie
Dat is een hoger niveau dan het doen van geboden. De profeten zeggen dat ook, op een wat andere manier, bijvoorbeeld: “Want in liefde heb Ik behagen en niet in slachtoffer, in kennis van G’d en niet in brandoffers” (Hosea 6:6). Geboden zijn de basis, het minste. Respect en verantwoordelijkheid tonen, kost veel meer. Respect is het wachtwoord voor relatie!

Lesjana tova tikatevoe,
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua juli-augustus 2018

Zing een nieuw lied

Zing een nieuw lied voor de Eeuwige, zingt Psalm 149:1-4. Maar wat is vernieuwing? Is banden wisselen op je fiets vernieuwen? Is een kunstknie vanwege een versleten kniegewricht vernieuwing? Is het ontploffen van een ster en de opbouw van een nieuwe vernieuwing? We hebben tenslotte in onze eigen Melkweg alleen al, ongeveer 150 triljard (9 nullen) sterren.

Groei van nieuwe cellen

Is de groei van nieuwe cellen in ons lichaam vernieuwing? We hebben in een volwassen mensenlichaam ongeveer 100 maal een 10 met 12 nullen! Dat is 1000 meer dan de sterren in ons melkwegstelsel. En toch is dat allemaal niet de vernieuwing die we bedoelen.

Nieuwe manier van leven

De Bijbel spreekt namelijk over een ander soort vernieuwing, waar het volgende staat: “Omdat je je oude manier van leven met zijn maniertjes hebt afgelegd, en de nieuwe bent gaan toepassen, die vernieuwd wordt in volledig kennen, volgens het beeld van de Eeuwige die hem heeft geschapen”
(Kolossenzen 3:9-10).

Liefdevol, graag vergevend, geen zelfzuchtige trucs

Vernieuwing houdt in: rekening houden met de Eeuwige en je zo gedragen dat mensen denken dat ze G’d tegenover zich hebben. Liefdevol, graag vergevend, geen zelfzuchtige trucs. In die strijd tegen jezelf ben je, als je goed bezig bent, meer dan overwinnaar. Zie jezelf, je ziel, als een glas dat gebroken is. Je probeert jezelf tegenover de Eeuwige en andere mensen beter voor te doen dan je bent.

Ze zien je scherven

Maar ze zien je aan elkaar gelijmde scherven, ook al zou je ze zelf niet zien. Echte vernieuwing is als niet een paar nieuwe banden om je wielen leggen, niet een nieuwe ster bouwen, maar de ster die je bent, het glas dat je bent, in een oven, een broedmachine, overbakken. Het vuur van de Eeuwige doet twee dingen: het verbrandt wat niet in jou thuishoort en het loutert en zuivert wat er aan moois in je is.

Nieuw uit je strijd

Niet alleen overwin je een aantal nare eigenschappen in jezelf, maar, net als Jakob in gevecht met een man die G’d bleek te zijn, je wordt gezegend en komt frisser en nieuw uit je strijd. Dan zie je geen scherfnaden meer. Het oude mens in je gaat te gronde, als iemand die terecht veroordeeld is. Vraag is of je: 1. trouw bent en blijft aan je oude ik en solidair mee te gronde gaat.

Hé ouwe, stoppen met je trucs

Of: 2. dat je de nieuwe mens, de nieuwe jou, aan doet en terecht verraad pleegt jegens je oude ik. Want de nieuwe mens zal wonen in de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. De oude voelt zich thuis bij het oude vertrouwde. Af en toe moeten we tegen onze oude mens zeggen: “Hé ouwe, stoppen met je trucs. Je
langste tijd zit erop. Je lijkt in de verste verte niet op het beeld van de Eeuwige die mij
geschapen heeft.” Zoals de Fransen zeggen: afscheid nemen is een beetje sterven. Fijne zomertijd.
Lion  Erwteman

BLOG Beth Yeshua juni 2018

Bamidbar
Veel in Bamidbar (Numeri) gaat over de Misjkan, het woestijnheiligdom. Dat later de Tempel wordt en later de synagoge. Allemaal als vervanging van de unieke ontmoeting op de berg Sinaï. Om geen moment te missen in Israëls verlangen de Eeuwige te aanbidden. De naam Bamidbar zelf zegt waar dat allemaal is begonnen: in de woestijn. Geen succesplek, maar een plaats waar je leven op het spel staat. Om later altijd te beseffen, dat je nooit lager kon zakken, maar alleen hoger en beter kon bereiken.

De Eeuwige centraal
Wij zijn G’ds Tempel, als gemeente (1 Korinte 3:16) en ook persoonlijk (1 Korinte 6:19). En als je leest over de onderdelen van de Tent van Samenkomst die door mensen meegedragen werden, lees dat dan als je gemeente, waar heel wat mensen bijdragen aan jouw groei. En jij aan de groei van anderen. De Tent stond centraal en de stammen werden er omheen gegroepeerd. Als je G’d centraal maakt in je leven, als je
energiecentrale en je plaats om te schuilen, dan groeit je verbondenheid met Hem en elkaar en andere bindingen beginnen te verdwijnen.

Eerlijkheid op zijn best
De wildernis vertegenwoordigt de afwezigheid van materialisme. Het is de plaats van natuurlijke zuiverheid en nederigheid. Je bent daar helemaal afhankelijk van de natuur en van de Eeuwige in je overleven. Survival luistert nauw. Een misstap en je kunt de dood in de ogen zien. De woestijn geeft mensen de mogelijkheid te luisteren naar hun innerlijke stem, naar hun ware gevoelens. Je leert er eerlijkheid op zijn best.

Groeien of niet groeien
En het geeft ook de mogelijkheid om open en ontvankelijk te zijn, voor wat er van G’ds liefde en correctie doorfiltert in je ziel. Je kijkt naar de oneindige vlakten van de wildernis. Het is je thuis, 40 jaar lang. Zo kan een periode in ons leven aanvoelen, als een droge en dorre tijd, waar maar geen einde aan lijkt te komen. Deze kenmerken vormen de basis voor een perfecte acceptatie van wat je in andere mensen stoort, maar ook van de Tora. Door drukte en te weinig tijd ontstaat ons gedrag van trots en eigendunk en gebrek aan reflectie zorgt dat we niet groeien.

Tora geeft onderwijs in liefhebben
Maar de woestijn leert je bewust te worden van elk moment en daar het beste van te maken. We hebben daar G’ds Woord, de Tora ontvangen. Die leert je dat er gevolgen zijn voor elke actie. En voor elke keer dat je geen actie ondernam, terwijl je dat wel moest doen. De Tora leert je lief te hebben: G’d en jezelf en je naaste. En leert je De Tora is er om de Messias te leren kennen.

Rijke periode
Yeshua zegt dat de Tora van Hem getuigt, volgens Lukas 24:27, “Hij begon bij Mozes en bij alle profeten en legde de twee mannen op weg naar Chamat (letterlijk: Warme Bron, Emmaus) uit, wat in alle Schriften op Hem betrekking had.” Woestijntijd, rijke periode. Van warme bron naar oase!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua mei 2018

Zware survival tocht
Binnenkort is het Sjawoeot, Wekenfeest en enigszins verwant met Pinksteren. De reis van Mosjee, die gehouden kon worden door de bevrijding die de Eeuwige had geboden, werd onderbroken. De horizontale beweging van Egypte naar het beloofde Land werd omgezet in een verticale beweging, van de voet van de berg Sinaï, naar de top. Alleen op die manier kon de Tora worden gedicteerd, niet, zoals later met Yeshua op aarde, met een groep volgelingen om zich heen. De zware survival tocht in de hete, dodelijke woestijn, leverde het prachtige resultaat op van de Tora, die de hele wereld nu op schoot heeft liggen.

Zicht belemmerd
Het tot je nemen van de inhoud van die hemelse, geestelijke tekst is een hele opgave. We kunnen behoorlijk wat blokkades inbouwen, waardoor ons begrip versluierd wordt. Pijn en wrok, teleurstelling en (faal-, doods-)angst, dat en meer kan ons zicht belemmeren. Op de afgelopen studiedag van Shofar HaMashiach hebben we middelen ontdekt om tegen zulke blokkades te vechten. Want het zijn echt blokkades, die onze eigen verticale lijn behoorlijk kunnen belemmeren. Er waren 80 gasten en 15 Beth Yeshua werkers.

Verticale beweging
Daardoor hadden we een volle zaal, daar in de aula van De Heemlanden in Houten. Martha Voet had haar team uitstekend aan het werk weten te zetten, waardoor we zowel effectief als gezellig met elkaar bezig waren. Dat werkt mee aan je verticale beweging. De datum van de volgende studiedag is al bekend gemaakt en staat ook al op onze website, namelijk: 14 oktober. Het thema is een mondvol: De Tora beschrijft twee werelden op aarde. Hoe leren we te kiezen?

Ballast in kaart brengen
Een van die werelden helpt ons in onze verticale beweging. Het is de wereld van Abel, van David, van Jakob, de wereld van het graan in het boek Ruth en in Matteüs 13:24, en de wereld van Yeshua. De andere wereld houdt ons vast en verankert ons op aarde. En die is voorlopig onuitroeibaar, zoals Yeshua zegt vers 29. Daarom vieren we Sjawoeot, om de ballast die ons belemmert in onze verticale beweging, in kaart te brengen en onze voorkeur zeer nadrukkelijk bekend te maken: wij willen deel uitmaken van haolam haba, de komende wereld.

Opwaartse kracht
We moeten onszelf beveiligen tegen zaken die onze ziel kunnen infecteren. Dat hebben we ook gedaan met onze 4 websites. Ze zijn nu alle vier beveiligd en beginnen om die reden met: https, met de letter “s” van ”secure”, veilig. Dat Sjawoeot dit jaar meer beveiliging zal brengen; en opwaartse kracht. Vrolijk en opwaarts Sjawoeot!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua april 2018

De blog van afgelopen maart eindigde met de woorden: “Maar met wat extra inzet en een grondige Pesachschoonmaak komen we een eind.” Inmiddels is de Pesach aangebroken. Een week zonder chamets (zuurdeeg), in je huis en in je hart. Een traditioneel gebed bij het begin van de Pesach zegt, dat jij verklaart dat je alle chamets hebt verwijderd. En wat er toch nog aan chamets aanwezig is, wordt vervolgens als niet bestaand verklaard. Was het maar zo makkelijk met de chamets die van binnen zit!

Pesach viert jouw uittocht uit het verkeerde land en jouw bevrijding van verkeerde aantrekkingskracht
Israël liep die estafette de eerste keer en heeft haar lichamelijke en geestelijke nakomelingen vervolgens laten meeliften. Want elk jaar dat we Pesach vieren, reizen we mee, lijden we mee en genieten we mee. We gruwelen van de Egyptische wet die infanticide eiste op de Joodse kindertjes. We staan uitgeput door hitte en droogte, stenen van Egyptische klei te bakken.

We krijgen ontzag voor de G’d van Israël
Via kosmisch geleide plagen weet Hij onze onderdrukkers op hun knieën te krijgen. We zien de magie van Mosjee, wanneer hij van zijn staf een krokodil maakt.  We voelen zijn boosheid, wanneer hij een wrede Egyptische opzichter doodslaat, die een volksgenoot van Mosjee had bedreigd. We zitten in benauwde, kleine Egyptische huiskamertjes, te wachten op het signaal om te vertrekken en de voettocht naar het Land der Belofte aan te vangen.

We zien de reden van de haast en van de ongezuurde broden
We zien in, waarom de haast en de ongezuurde broden, die geen tijd hadden om te rijzen, voor de jaarlijkse viering, zijn omgezet in schoonmaak en chamets verwijderen. Want daar gaat het allemaal om: vijand of geen vijand, in Egypte of op eigen bodem, zuurdesem in onze hartjes moet worden opgespoord. En niet worden weg verklaard, maar verwijderd. Een opdracht voor het
leven.

De beste Tent van Samenkomst, dat ben je zelf
Dan kan de Eeuwige gerust jouw tent binnengaan (zie Job 4:19 en 2 Korinte 5:1 en 4). Want besef dit: de beste Tent van Samenkomst, dat ben je zelf. Dat wil zeggen, op ons menselijke niveau. Daar spreekt de stem van de Eeuwige.

Uiteindelijk zien we de Tempel in Nieuw Jeruzalem opengaan
Uiteindelijk komt het moment, waarop we de Tempel van de tent der getuigenis in Nieuw Jeruzalem (de hemel) zien opengaan, zie Exodus 25:21 en Openbaring 15:5. Dan is alle ellende, alle moeite, alle veroudering voorbij; dan begint de vrede, de chametsvrije omgang, de moeiteloze toewijding, de voortdurende vernieuwing.

Een schone en blijde Pesach!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua maart 2018

Op 1 en 2 maart is het Poeriem
Op 2 maart is dat alleen voor Jeruzalem. Poeriem is een oorlogsherdenking, met bevrijding als prachtig hoogtepunt. Oorlog betekent: onderduiken, je verbergen, je voordoen als iemand anders dan je in werkelijkheid bent. Hadassa in het oude Perzië had haar vermomming al klaar. Toen moest de levensgevaarlijke burgeroorlog daar nog beginnen. Ze deed zich voor als een Perzische niet-Joodse vrouw, met de mooie naam. Ester is een Perzische naam voor meisjes, nu nog steeds. De betekenis is: ‘Als een ster’ en ook: ’liefde’.

Hadassa is een Hebreeuwse naam
Het betekent: ‘Mirte, ‘de naam voor een bepaalde struik. De meeste Joden in het oude Perzië van koning Achasjverosj (klemtoon op de laatste lettergreep) hadden zich ook vermomd, doordat ze bogen voor mensen als Haman, om niet opgepakt te worden door de Perzische politie. Als we zo naar vermomming en verbergen kijken kun je zeggen, dat Poeriem al veel ouder is. Telkens wanner mensen zich anders voordoen dan degene die ze werkelijk zijn, valt hun vermomming onder de regels van Poeriem. Je zou dan kunnen zeggen, dat Poeriem stamt vanaf het Paradijs.

Daar hebben Adam en Eva zich verborgen
Dat deden ze voor de Eeuwige, nadat ze zich niet aan de door Hem gegeven opdracht hadden gehouden, door toch te eten van de boom van de verboden vrucht. Bovendien verborgen ze zich ook voor elkaar, door zich te bedekken met vijgenbladeren. De oorlog, waarin ze verwikkeld waren geraakt was de oorlog tegen zichzelf, tegen hun verkeerde neigingen: het weigeren van de opdracht van een meerdere en het niet willen inzien van eigen fouten en de daarbij behorende verantwoordelijkheid.

Door hun bedekking werd ook hart meer bedekt
Daardoor was het, dat vanaf die tijd alleen de Eeuwige hun hart kende. Want we kennen ons eigen hart niet eens, wat bevestigd wordt in bijbelteksten als Psalm 19:12, “Wie kan zijn eigen afdwalingen doorzien? Reinigt U mij van verborgen fouten.” En Jeremia 17:9, “Arglistig is het hart, meer dan wat ook. Het is zelfs verderfelijk. Wie kan het kennen?” En ook 1 Samuël 16:7, “… de mens ziet slechts wat hem voor ogen komt, maar de Eeuwige ziet het hart.” Helemaal stoppen met dit al veel oudere Poeriem is nu niet mogelijk.

De volledige bevrijding komt pas, wanneer de Messias, Yeshua, vrede komt brengen
In de tussentijd is het belangrijk in te zien, dat we gehandicapt zijn, doordat we niet de volledige beschikking hebben over al onze geestelijke vermogens. We missen een belangrijk onderdeel: zelfreflectie, een soort achteruitkijkspiegel. Maar met wat extra inzet en een grondige Pesachschoonmaak komen we een eind.

Vrolijk Poeriem, en vergeet niet vooruit te kijken!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua februari 2018

Wat doe je als de pest uitbreekt?
Druk bezig om te overleven? Verhuizen naar een schoon gebied? Van de 14e tot en met de 19e eeuw heeft de pest huisgehouden in Europa. Joden bleven wonderbaarlijk genoeg gespaard voor de Zwarte Dood, zoals de bijnaam voor deze dodelijke ziekte luidt. Die ziekte kostte in een reeks epidemieën over een periode van 600 jaar aan circa 25 miljoen Europeanen het leven. Dat was ongeveer de helft van de toenmalige bevolking van het hele continent!

Men heeft altijd gedacht, dat de pest werd verspreid door ratten
Bij ratten kun je nog denken aan uitwendige omstandigheden en achterstallig onderhoud door de stadsbesturen. Maar kort geleden is het idee opgekomen, bekend gemaakt door onder meer professor Nils Stenseth van de Universiteit van Oslo en de Britse bioloog David Attenborough, dat het niet ratten zijn geweest, maar vlooien en luizen, die razendsnel de ziekte konden doorgeven aan medemensen.

Dus wat doe je als de pest uitbreekt?
Leven zoals de Joodse bevolkingsgroepen dat hebben gedaan. Zij hadden hun reinigingswetten en hun aandacht voor rein voedsel, zowel geestelijk als fysiek. De Joodse levensstijl was en is: schoon en rein te leven. Bij hen hadden de vlooien en luizen geen kans, niet alleen door eigen reinheid, maar ook door bewuste keuze in contacten met anderen. Daarom dachten mensen dat “de Joden” de ziekte hadden verspreid.

Wat leren we hieruit?
Dat we klaar moeten zijn wanneer onheil zich aandient. We kunnen niet op zo’n moment ook nog eens moeten bedenken, hoe je dat het hoofd moet bieden. We moeten er een levensstijl van maken te schuilen bij de Eeuwige. Lees eens Psalm 91. Het is een bijzondere psalm die gaat over schuilen bij de Eeuwige. En over die dodelijke ziekte, de pest (dèwwer). Het is een uitdaging om de woorden in vers 9 jouw woorden te maken: Want U, Eeuwige, bent mijn schuilplaats.

Dat moet je je eigen leren maken
Dat zouden we elke dag één keer moeten kunnen zeggen; en menen. Dan wordt het steeds echter. Goed om daarbij te bedenken tegen welke narigheid en rampen Hij jouw schuilplaats is, in het Hebreeuws: ’machasè, dat, naast ‘schuilplaats’ ook: ‘hoop’ en ‘vertrouwen’ betekent. Zorg dat je steeds zelfs de mogelijkheid van vlooien en luizen uitbant. Noem het je elke-dag-reiniging. “Want Hij zal Zijn engelen voor jou het bevel geven, dat zij jou bewaren in alle situaties van je leven. Zijn engelen zullen jou op de handen dragen, om te zorgen dat jij je voet aan geen steen stoot.” In onze benauwdheid is de Eeuwige bij ons (vs.15)
Lion Erwteman

Beth Yeshua januari 2018

Wat doet een mikwe met je?
Een doop, waarbij je onder water gaat, waar is dat voor? Wij mensen voeren een strijd tegen onszelf, een worsteling, waarin we het opnemen tegen twijfel, tegen het verlangen om erkend te worden en tegen de neiging om verkeerde dingen te zeggen, te denken en te doen. We hebben de wil om eeuwig leven te ontvangen, maar ook daar kan twijfel toeslaan. Hoe ga je daarmee om?

Het Joodse rituele bad is een uitvinding van de Eeuwige
Ooit voorgeschreven voor onze priesters, maar net zo voor alle vrouwen en mannen in bepaalde situaties. Het is bedoeld om de wereld weg te wassen. De wereld, het duistere in je, trekt je naar meer duister, en heeft verbinding met al die twijfel, gebrek aan erkenning en met onze verkeerde neigingen.

Herinnering voor je ziel
Het rituele water is een beeld dat onze ziel herinnert aan vroeger, aan de wateren van Gan Eden, het Paradijs. Dat was de heilige plaats waar vrij contact met de Eeuwige plaats kon vinden, streng bewaakt door engelen. Het mikwe herinnert aan je geboortewater, je vruchtwater, waar je in terechtkwam, nadat je ziel, je geest, de hemel had verlaten. Zoals Prediker leert, dat onze geest daar ook weer naar terugkeert: “… de geest terugkeert tot G’d, die hem geschonken heeft” (Prediker 12:7).

Opnieuw geboren worden
Paradijs betekende leven, voor eeuwig, wanneer je bleef eten van de Boom des Levens. Toen dat misging, werd ons dat voedsel afgepakt en de dood trad in. Mikwe is: herstel naar leven. En: afscheid van je oude neigingen, twijfel en gevoeld gebrek aan erkenning. Mikwe is: opnieuw geboren worden in Eden en die geboortegrond niet meer loslaten.

Mikwe als graf en poort naar eeuwig leven
Mikwe als vruchtwater voor degene die opnieuw geboren wordt; en als graf en poort naar eeuwig leven. Mikwe is ook herstel van het oorspronkelijke priesterschap, zoals de Farizeeën dat weer hebben ingesteld na de verwoesting van de Tempel in het jaar 70: elk huis zijn eigen priester, in mannelijke en vrouwelijke vorm.

Wat doe jij met je mikwe?
Dus, wat doet een mikwe met je? Stel de vraag ook andersom: wat doe jij met je mikwe? Als je dat al hebt ondergaan, beleef dan wat je ziel herkende. En als je nog bibbert aan de kant, stel jezelf de vraag wat je tegenhoudt. Reken af met de onheilige onzekerheden, twijfels, verlangens om erkend te worden; en reken af met de sluipende dood die loert in de duisternis. Leef mee met je Messias, die stierf en opstond, voor jou.
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua december 2017

De herfst is in volle gang
En de winter klopt al zachtjes aan de deur, hier in Nederland. Veel regen en kou, prachtige herfsttinten, bijzondere luchten met wolken en soms een regenboog, sterven kan zo mooi zijn. Want dat doet de natuur in Nederland, sterven en zich opmaken voor opstanding in het vroege voorjaar. De kiemen van nieuw leven zijn nu al aanwezig en wachten op de aanraking van licht, temperatuur, voeding en lucht. Zo heeft de Eeuwige het bedacht en zo werkt het. Ook met ons.

Ook in ons zijn de kiemen voor nieuw leven al aanwezig
Wie gezond is en wie ziek is, voor ons allemaal geldt lente, zomer, herfst, winter, sterven en opstanding. Soms komt die winter veel te vroeg. Maar voor wie de Bron van het Leven kent en relatie met Hem heeft, geldt dat de kiemen voor eeuwig leven al in je aanwezig zijn.

De Geest van de Eeuwige is het stukje onvergankelijkheid, waarmee we de eeuwigheid in stappen
Dat stukje eeuwigheid is niet genoeg om niet te hoeven sterven, maar voldoende om uiteindelijk eeuwig te leven. “Zo is het ook met de opstanding van de doden: er wordt gezaaid in vergankelijkheid, en opgewekt in onvergankelijkheid” zegt de Bijbel (1 Korinte 15:42). We dragen een kostbaar stukje levenskiem in ons, dat we zelf niet kunnen produceren.

Maar het vraagt wel onze aanraking van licht (zorg voor anderen) en temperatuur (niet koud of lauw zijn)
Ook vraagt dat om voeding (G’ds Woord) en lucht (G’ds Geest), waarmee we ons eigen groeiproces gunstig kunnen laten plaatsvinden. Met Chanoeka in de maand december worden we er opnieuw aan herinnerd hoe belangrijk licht is. Want niet alleen zijn de dagen zoveel korter dan in de andere tijden van het jaar; daardoor verlangen we, naast de huiselijke gezelligheid, toch ook naar de langere dagen.

Maar ook kun je het tekort aan licht benutten als een herinnering
aan je zorg dat G’d Licht in jezelf “aan de praat wordt gehouden”. Dat moeten wij zelf doen. Het Licht van buiten, indertijd in de Kandelaar van de Tempel, is door een wonder weer teruggekomen. Vandaar de acht lichten met Chanoeka. Maar ons Licht van binnen vullen we aan door te schuilen bij onze Papa in ruwe tijden.

Ook door te leren los te laten
wanneer we beheerst worden door een tekort of een voldongen pijnlijk feit en door dienstbaar te leren zijn met name in onze gemeente. En ook door G’ds gaven en zegeningen te tellen en te koesteren. Dan wordt Chanoeka nog stralender. Dat deze Chanoeka schitterend zal zijn!
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua november 2017

We hebben de Eeuwige terecht weinig rust gegund de afgelopen tijd
De bijbelse feesten zijn nu eenmaal drukke tijden met veel extra gebeden. De diensten in de hemelse Tempel worden geïllustreerd met onze liederen, lofzangen en gebeden. In de maand november zien we hoe in die hemelse Tempel de plannen moeten zijn gesmeed, die we zien vervuld worden in de opvolgende teksten in de Tora.

Het is een bijzonder druk actiecentrum, die Tempel in de hemel
In Wajera bezoekt de Eeuwige Awraham, die Hij op pad heeft gestuurd, weg van de mensenmaatschappij met haar georganiseerde leven. Awraham werd eruit weggeroepen, zoals we hebben gelezen in de weektekst net hiervoor. Dat hemelse bezoek had onder meer tot doel de geboorte van de zoon van Abraham en Sara aan te kondigen.

Dat was een precieze planning
Compleet met wonderbaar ingrijpen in de vruchtbaarheid van twee mensen die al langer daarvoor was gestopt. Dat moet topoverleg zijn geweest, want de toekomst van Israël als volk had er mee te maken en de lijn van David werd ook al een beetje meer zichtbaar, alleen al in de binding van Jitschak, de Akedat Jitschak.

De tekst van de week daarna is Chajee Sara
Daarin wordt een vrouw gezocht voor de zoon van het bejaarde echtpaar. Opnieuw precisie planning, met een nauwkeurige sturing van het hoofd huishouding van Awraham, Elazar, naar de juiste plaats met de juiste personen. Het vinden van het juiste graf in Hebron, de Machpela, is ook weer zo exact geleid, met 100% score.

Dan in Toldot wordt Rebekka, de vrouw van Jitschak, zwanger
Dat lukte eerst niet. Drukke communicatie daar in de hemelse Tempel zorgt voor de oplossing, die begeleid wordt door het gebed van Jitschak. En dan ontstaat hemelse crisis, wanneer men het de Eeuwige lastig maakt met het zegenen van de troonopvolger van Jitschak. Wordt het Jakob of Esau? Wie gaat het worden en wie grijpt in als het bijna mis gaat; dat speelt daar.

Nooit een saai moment, daar in de hemel
Zoals dat nu nog steeds het geval zal zijn. Op de laatste Sjabbat van de maand november lezen we in Wajetsé hoe Ja’akov droomt en in die droom de ladder ziet, die de Eeuwige als een meester glazenwasser heeft opgesteld tussen hemel en aarde. Althans, Ja’akov is werkelijk in staat helder en duidelijk vanuit zijn plaats op aarde te zien, hoe de Eeuwige daar aan de top van de ladder aanwezig is.

Engelen dalen af, terwijl hun collega’s net opstijgen langs die ladder
We kijken mee en zien hoe de uitvoering van de beraamde plannen in dat hemelse actiecentrum plaatsvindt. En we worden ons bewust dat daar in die hoog verheven Tempel, die in de – voor ons nog komende – wereld staat, hard gewerkt wordt, om ons eeuwige leven meer en meer vorm te geven. Dat moeten we blijkbaar
weten. Dat geeft ons moed en troost en reden om daaraan mee te werken. Hef je hoofd omhoog!
Lion Erwteman (vanuit Jeruzalem)

BLOG Beth Yeshua oktober 2017

Wat voor een soort godsdienst beoefenen wij? Deel 2
Dat was de vraag in de BLOG van september. Laten we nog een keer met die vraag bezig zijn. De boodschap die de Bijbel trompettert is bedoeld om ons te leren om te gaan met heilige tijden; om daardoor iets van de eeuwigheid te leren beleven. Rosj HaSjana is het feest van de bazuinen. De bazuin is het instrument van de aartsengel die de komst van de Messias Koning aankondigt. Het instrument klonk ook, toen de Eeuwige landde op de berg Sinaï.

Dus mochten we de tijdmachine binnenstappen met Rosj HaSjana, naar het verleden, om het kampement rond de berg Sinaï, buiten Israël, te betreden. Dan stappen we als reisgezelschap weer in, om meegevoerd te worden naar Jeruzalem, in Israël. We staan dan bij de Olijfberg, waar we getuige zijn van de op handen zijnde landing van de Messias. Wie er zeker bij zullen zijn, in die nabije toekomst, dat zijn Mozes en Elia.

Samen met alle andere heiligen, zoals er staat geschreven: “En de Eeuwige, mijn G’d, zal komen; alle heiligen met Hem” (Zacharia 14:5). Let op, letterlijk staat er in het Hebreeuws: “en alle heiligen met jou”. Want in welke tijd we ook leven, we zullen daarbij staan. En dat hebben we nu al met Rosj HaSjana beleefd. Tien dagen later is het Jom Kippoer. Opnieuw stappen we de tijdmachine binnen.

Deze keer om op de ‘Dag des Heren’, de Oordeelsdag, voor Zijn troon te staan. En te ervaren dat de Verzoening door Hem geregeld is. Het kleed der gerechtigheid ligt klaar om aan te trekken. Het past je, als zoveel afvalt, dat alle overtollige ballast van stommiteiten van onszelf en anderen weg is.

Het derde najaarsfeest is Loofhuttenfeest. De tijdmachine brengt ons naar het Paradijs, waar Adam en zijn vrouw – die hem een rib uit zijn lijf kostte – zich hebben verstopt in de struiken. Ze zijn ongemakkelijk, want het hooggeëerde gezelschap van de Eeuwige is ook tijdens dit feest indringend aanwezig. Ze worden vergeven voor hun dwaling, behouden hun leven en hun recht op eeuwig leven.

Ook bij de Uittocht staan we even stil, in de nederzetting Soekot (Exodus 12:37), waar een menigte aan volgelingen uit de volken Mozes volgt. Dan gaat de reis naar Jeruzalem, waar de vruchtbomen aan weerszijden van de Tempelrivier staan. Het is de tijd, waarover ook Yeshua en Nikodemus spraken (zie Johannes 4) en waarbij zij over de profeten Joël (2:23) en Hosea (2:19-23) spreken.

Israël met de menigte gelovigen uit de volken is G’ds bruid. En wie wederom geboren is (Johannes 3:3) en dus G’ds koestering en ontferming leert te ervaren, die kan het Koninkrijk zien. Dat is pas feestvieren. Neem tijd voor de tijdmachine. Geniet van elkaars gezelschap en G’ds aanwezigheid.
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua september 2017

Wat voor een soort godsdienst beoefenen wij? Deel 1
Op reis naar Israël kom je mensen tegen met koffers. In de trein, op de luchthaven, in het vliegtuig: koffers, handbagage, verwachting. Je stapt in Israël het vliegtuig uit. Drommen mensen gaan naar hun huis, hun hotel, hun reisbestemming. Jeruzalem is nu vol toeristen, op zoek naar heilige locaties. Maar is dat de essentie van het Jodendom, locaties, de Muur, synagogen, heilige heuvels, geheimzinnige grotten ? Ken je de godsdienst van Israël wanneer je alle heilige, bijbelse plaatsen hebt bezocht?

De godsdienst van Israël is niet gebaseerd op heilige plaatsen, maar op heilige tijden. De Tempel was heilig, maar stopte met diensten en zelfs met bestaan. De heiligheid hield haar niet staande. Maar de heilige tijden, de feesten en de wekelijkse Sjabbat, zijn nooit gestopt, zelfs niet midden in de bizarre tijden van ballingschap. We gaan ons gebouw in Amsterdam binnen op Sjabbat en de diensten maken het gebouw tijdelijk een heilige plaats. Maar we gaan de Sjabbat binnen, omdat die weer aanbreekt en ons uitnodigt om die tijdloze gelegenheid te betreden.

Wie als toerist niet wordt aangeraakt om ook de door de Eeuwige uitgeroepen Sjabbat te vieren, heeft wel de wereld van Israël geproefd, maar niet de heilige tijden van de G’d van Israël. Op Sjabbat staat de tijd stil, als voorproef van de eeuwigheid, waar geen tijd is om oud en versleten te raken. Vandaar dat elke dag van de scheppingsweek eindigt met de woorden: het was avond en het was morgen, één dag, of: de tweede dag en zo voort; behalve op de zevende dag.

Eigenlijk stopt die nooit. Je ziel stijgt op in de Sjabbat, waar de tijd stil staat. En komt slechts weer terug, om aan de nog na te komen verplichtingen op de volgende zes dagen te voldoen. De Sjabbat hoort bij de voorafschaduwing van de komende wereld, zie Kolossenzen 2:16-17. Tijden zijn dus belangrijker dan ruimten. Zo is de Oordeelsdag, de ‘Dag des Heren’, belangrijker dan het ‘Huis des Heren’, de Tempel. Op die Dag zal de Messiaanse Eeuw een begin maken met het herstel van wat de Toren van Babel (ruimte) heeft stukgemaakt. In de Tien Geboden wordt niet gesproken over ruimten, wel over de tijd, namelijk de Sjabbat.

De Sjabbat is een teken tussen de Eeuwige en Zijn vierders. Op de Sjabbat wordt onze ziel hersteld, zoals er staat geschreven, “in zes dagen heeft de Eeuwige de hemel en de aarde gemaakt. Op de zevende dag heeft Hij gerust en zich verkwikt (letterlijk: Zijn ziel hersteld; en dus de onze).” Dat herstel gaat over de Messias, het menselijke deel in de Eeuwige. Binnenkort komen de Tijden van de Feesten van het najaar weer langs. Ze belichten specifieke onderdelen van ons herstel om tot eeuwigheid te komen, zoals de Sjabbat dat wekelijks doet. Beleef ze als gelegenheden om de eeuwigheid te proeven. Lesjana tova, dat 5778 een goed jaar mag zijn.
Lion Erwteman

BLOG Beth Yeshua juli-augustus 2017

Is Yeshua de Messias?
De Messias zou toch vrede brengen? De Messias is een mens, niet G’d. Deze drie opmerkingen maken deel uit van de struikelblokken die 2000 jaar Christendom hebben veroorzaakt. Andere zijn: de wet (Tora) zou zijn afgeschaft (vervuld is het excuus), het al dan niet bestaande verschil tussen de historische en de in de Bijbel voorkomende persoon van Yeshua en de verwerping van het volk Israël door de Eeuwige, of Zijn eeuwigdurende uitverkiezing van Zijn volk.

Over Zijn rol als Messias, de Joodse Flavius Josephus, geschiedschrijver, publiceerde in 93 van de gangbare jaartelling onder meer ‘De Joodse Oudheden’. Daarin vind je in hoofdstuk 18, paragrafen 63 en 64, dat Yeshua de kruisdood had ondergaan, maar dat Hij op de derde dag daarna uit de dood was opgestaan. Alle profetieën in de Bijbel komen bij Hem uit, zoals Zijn geboorteplaats, Zijn dood in de tijd van de verwoesting van de Tempel, zijn afkomst uit de stam Juda, Psalm 22, 110 en 118, en veel meer.

Hij zou opstaan uit de dood, zie Psalm 16:10 en 49:15 en aan G’ds rechterhand zijn, zie Psalm 68:18 en 110:1. Dat kun je helemaal niet zeggen van de wijze rabbijn Shneerson die door zoveel Chabad Joden als de Messias wordt beschouwd. Dat de Messias vrede komt brengen staat vast, zie bijvoorbeeld Jesaja 2:1-4 en 9:4-7; ook Zacharia 9:9-10. In Jesaja 65:17-25 staat veel over de Messiaanse vrede, compleet met de wolf die bij het lam zal liggen. Maar de Messias zou ook komen om te lijden. En in het Jodendom is dat goed bekend. In Jesaja 53:5 staat dat de Messias zou worden doorboord.

Rashi die rond 1100 gangbare jaartelling (gj.) leefde, de tijd van kruistochten, maakte van dit slachtoffer het volk Israël. Maar rabbijn Jonathan ben Uziël, die in de tweede eeuw gj. leefde, ziet dit slachtoffer als de Messias. Zo ook de Talmoed, in Sanhedrin 98B, die over Jesaja 53 zegt dat het om de Messias gaat, de “melaatse leraar”. Rabbijn Joshua ben Levi zegt in de Talmoed Sanhedrin 98A ook dat de Messias melaats was en daardoor niet herkend. We weten niet of Yeshua melaats was, maar het feit dat rabbijn Jonathan ben Uziël en de Talmoed zeggen dat de Messias al gekomen is, maakt de beweringen van sommigen, dat de Messias nog niet zou zijn gekomen, waardeloos. Er is blijkbaar nu al 2000 jaar voorbij en de Messias die vrede zal brengen, moet nog komen.

Ook Talmoed Soeka 52A heeft het over de Messias als zoon van Jozef, die doorstoken werd, een uitleg van Zacharia 12:10, waar staat dat de Messias doorstoken zal worden. Er staat specifiek bij: Ze zullen Mij (Messias) zien die zij doorstoken hebben. En dat is ook het antwoord op de vraag of de Messias G’d zelf is. Want degene die van zichzelf zegt: “Mij die ze doorstoken hebben” is G’d zelf die het vers ervoor zegt, dat Hij alle volken zal verdelgen, die tegen Jeruzalem oprukken.

Zacharia 2:11 (vers 15 in het Hebreeuws) zegt dat de Eeuwige bij Israël zal wonen. En vervolgt: “En dan zullen jullie beseffen dat G’d Mij gezonden heeft.” Wonderlijk maar heel mooi! Gebruik deze antwoorden in hoopvolle gesprekken! En geniet van de zomer!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua juni 2017

Wat heeft intuïtie en je geweten te maken met de Bijbel?
Kun jij G’ds stem verstaan zoals de Bijbel van je vraagt, of lijkt dat onbereikbaar? Lees verder voor enkele antwoorden hierop! Sjawoeot is de afsluiting van de periode in het voorjaar met twee hoge feesten met Pesach als eerste. Wie zijn of haar bevrijding bewust beleeft kan meer en meer onbelemmerd in contact staan met haar of zijn Schepper.

Israël en haar zielsverwanten werden eerst bevrijd en tot volk gevormd, in plaats van alleen losse stammen. Daarna waren ze klaar om de Tora te ontvangen. Dat soort klaar zijn is een innerlijke houding, die je alleen kunt aanleren als wilt leren naar je intuïtie te luisteren en naar je geweten. Wat ook de verschillen waren tussen de stammen en tussen mensen onderling, de Tora bracht de overeenkomsten; en daarbij de maatregelen voor wie de verschillen in stand wilde houden en zichzelf daardoor wilde bevoordelen.

De Tora, de Wet, is een geestelijk document, zie Romeinen 7:14. Dat betekent dat je zelf geestelijk moet worden om de Tora op zijn waarde te kunnen schatten, zie 1 Korinte 2:14. Je moet er geestelijk voor openstaan door je intuïtie te scherpen, zodat je G’ds stem leert te verstaan. Maar daar blijft het niet bij. Wie de geboden doet, zal leven. Dus de geboden kunnen nooit lichaamsvreemde of geestdodende geboden zijn. Geboden zijn bouwstenen, zoals vitaminen. Ze helpen ons in te bouwen en te bevestigen, wat we bij onze schepping al wisten. Geboden herinneren ons aan ons begin, toen we geweven werden in de moederschoot en werden omringd met gezonde zaken als zuurstof, voedsel, met G’ds stem die ons Zijn wil onderwees.

Dus je leest een gebod en iets in je ziel zegt, ik wist dit al. Ik was het even kwijt. Zo geef een gebod ons de kans onze intuïtie positief te sturen, waardoor ons geweten getraind wordt. Net zoals je bij stress bepaalde stoffen kunt kwijtraken, die je als vitaminen weer inneemt; en je lichaam zegt: ik ken die stof, maar ik was dat even kwijt. En wanneer ‘je geweten spreekt’ hoor je G’ds stem die je liefdevol corrigeert. En je leert die stem te onderscheiden van je eigen stemmen die je vals aanklagen of je op een voetstuk zetten.

Op die manier bekeken zijn de geboden de basis voor je ziel. Als je er maar net zo wijs mee omgaat als met vitaminen: regelmatig innemen, maar niet overdrijven wat betreft de hoeveelheid. Dus alles met mate. Er zijn veel voorbeelden van intuïtie en G’ds stem horen, zoals de dochters van Slofchad (Numeri 27), zoals David die wist dat hij slechts een paar steentjes nodig had (1 Samuel 17:40) en Israël dat eenparig zei dat het alles wat de Eeuwige had gezegd, zou doen en er naar zou luisteren (Numeri 24:7), de rechtvaardige Josia (2 Koningen 22) met zijn moordlustige vader en grootvader; de talentvolle Besalel. Allemaal bereikbaar voor ons!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua mei 2017

Israël kent drie opgangsfeesten
Dat zijn: Pesach, Sjawoeot (Wekenfeest) en Soekot (Loofhuttenfeest). Vroeger reisden Joden en Jodengenoten – Grieken genoemd – naar Jeruzalem om daar, met de inwoners, die feesten te vieren. En ze zongen de speciale psalmen die we de Opgangspsalmen noemen. Het zijn er 15 in het totaal, namelijk Psalm 120 tot en met 134. In het Hebreeuws heet elk van deze psalmen: ‘sjier hama’alot’, Lied van Opgang.

Dat opgaan heeft te maken met het beklimmen van de ongeveer 800 meter hoge berghellingen die je in en rondom Jeruzalem vindt. Kwam je uit de buurt, dan viel het mee met de klim, maar vanuit de vlakte eiste het een behoorlijke inspanning om je doel te bereiken. In Jeruzalem vond je langs de route gelegenheden, waar je je kon baden en waar voedsel, water en wijn ingekocht konden worden. Psalm 121 begint zo: “Een lied van opgang. Ik hef mijn ogen op naar de bergen. Waar zal mijn hulp vandaan komen?”

En Psalm 122: “Een lied van opgang van David. Ik was verheugd, toen men tegen mij zei, ‘Laten wij naar het huis van de Eeuwige gaan’.” En ook Psalm 125: “Een lied van opgang. Wie op de Eeuwige vertrouwen, zijn als de berg Sion, die niet wankelt, maar voor altijd blijft.” Je ziet de omgeving voor je, waarin deze gelovigen te voet op reis zijn. De stad is altijd bruisend en overvol met al die gelovigen. Je leest daar bijvoorbeeld over in de Bijbel in Handelingen hoofdstuk 2 en bij de geschiedschrijver Josephus.

Door het vurige verlangen van deze reizigers naar de diensten in de Tempel op deze feesten vonden er ook speciale wonderen plaats, zoals de vlammen op de hoofden van Yeshua’s leerlingen. Hoe vuriger ook wij verlangen naar onze diensten met elkaar, des te meer je kunt verwachten van het optreden van onze Papa in de hemel. Altijd heeft Israël met Pesach beleefd, hoe Messiaanse bevrijding van het oude en hemelse sturing naar het land Israël jaarlijks actueel was.

En na Pesach komt Sjawoeot, Wekenfeest (Pinksteren) als het logische vervolg, namelijk de hemelse bevestiging van ieders priesterschap en het stilstaan bij wat G’d had geschonken, namelijk Zijn hemelse grondwet. Bij elk feest begeleidde G’ds Geest de vierders. Bij Pesach: weer meer opruiming van oude zaken in mensenlevens.

En bij Sjawoeot: je nog beter leren richten op mensen om je heen en je zorgzaamheid en respectvolle interesse tonen in woord en daad. Nog een psalm, 113 deze keer: “Een lied van opgang van David. Kijk eens hoe goed en hoe aangenaam het is wanneer geloofsgenoten met elkaar in eenheid kunnen zijn (Hinee ma tov oema na’iem).” Eenheid, in combinatie met zorgzaamheid en respectvolle interesse, verdraagt verschillen van mening. Want je laat elkaar altijd intact. Op naar Sjawoeot!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua april 2017

Deze maand is het weer Pesach
Vervulling van de belofte van verlossing is waar de mensheid naar uitkijkt. De jaarlijkse viering van Pesach helpt te oefenen voor die vervulling, met terugblik op onderdrukking en vooruitzien naar volledige bevrijding. Pesach helpt ons onszelf te resettenhet spoor op te pakken dat dwars door hoge golven loopt.

Veel van onze problemen, misschien wel allemaal, hebben te maken met een gebrek aan geborgenheid en de schade die daaruit voortkomt. Schade die we zelf aanrichten en schade die ons werd aangedaan. We kregen problemen met vertrouwen van anderen, vertrouwen in onszelf. Plekjes afsterving zijn zich gaan vertonen, in denken en in onze emoties.

De Bijbel spreekt over verontreiniging, dood en het aanraken van dode mensen. Mensen zonder hoop, mensen die zijn afgedwaald, mensen die zijn meegesleept door anderen. Pesach is om ons te laten reinigen, om ons onaantastbaar te maken tegen dit soort afsterven. Pesach is om ons verder te ontwikkelen in ons priesterschap. Priesters behoren tot het rijk van het leven.

We moeten kleine stukjes dood in onszelf opsporen en verwijderen. En Pesach is daar bij uitstek de gelegenheid voor. De massamoord op de Joodse jongetjes veroorzaakte diep verdriet en stukjes afsterven, wat genezing nodig had. Dood is ook besmettelijk. Doden zijn ook die mensen, die elkaar begraven, Maar Yeshua zei tegen hem, “Volg Mij en laat de doden hun doden begraven” (Matteüs 8:22).

Mensen die door andere doden zijn besmet, krijgen van Adonai een nieuwe kans. Mensen die uit families met puinhopen afstammen hebben een bijzondere toekomst, “Zij zullen de overoude puinhopen herbouwen, het verwoeste uit vroeger tijd doen herrijzen en de steden vernieuwen, die in puin liggen, die verwoest hebben gelegen van geslacht op geslacht” (Jesaja 61:4).

Het is heel belangrijk ons te reinigen van de dood die graag aan ons wil kleven. Dat overkomt iedereen. Laten we erkennen dat we zo gemakkelijk de dood kiezen. We hebben G’ds vergeving en genezing nodig. Onbeleden dood en fouten behoren tot het rijk van de dood. We kunnen niet meer bitterheid in de schoenen van een ander schuiven.

Uiteindelijk kunnen we de ander niet meer de schuld geven van onze onlustgevoelens. Elke doodskeuze moeten we belijden. En dan zal Adonai ons reinigen. Dan wordt alle puin geruimd en wordt er weer gebouwd. Onze Uittocht leidt ons tot steeds meer afstand van dreigende dood. En hoe meer afkeer van afsterven, des te meer verlangen om te leven.

Laten we in onze voorbereidende schoonmaak voor Pesach streven naar reiniging van alle dood, in lichaam, ziel en geest. Laten we ook bidden om doodsmachten te verbreken. Leer verantwoordelijkheid te nemen voor je leven. Pesach haalt je uit je comfortzone, heb vrede met die onvrede. Oefen in het uitdragen van priesterschap dat leven verspreidt. Geniet van de schoonheid en het leven van de lente. Beleef je bevrijding met Pesach!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua maart 2017

Poeriem hoort niet in de Bijbel, zeggen sommige ijveraars
Want G’d, de Eeuwige, komt er niet in voor. Alleen een toespeling dat er van andere zijde redding en uitkomst zal opdagen; verkwikking en verlossing uit een andere plaats. Maar Israël besloot dat de Brief van Ester wel in de Bijbel, in de Tenach, thuishoort. Wat heeft Israël ertoe bewogen deze brief toe te laten in de Tenach?

Ester en Mordechai leefden in een vijandig land. Hun leven liep voortdurend gevaar. Vandaar de burgeroorlog, met 75.000 Perzische slachtoffers. Ze moesten om die reden hun identiteit verbergen. De hele geschiedenis van Ester is doordrenkt van dit verbergen. Ester en Mordechai waren ondergedoken. Ze wisten hoe ze incognito onder de mensen konden zijn.

Om die reden is de geschiedenis niet openlijk beschreven en is elke vermelding van de Eeuwige weggelaten. We zien het zich aanpassen aan de lezers ook in het boek Daniël, waar delen in het Hebreeuws zijn geschreven, voor het Joodse publiek, en delen in het Aramees, om de niet-Joodse lezers in die tijd direct aan te spreken.

Een tweede reden dat G’d niet wordt genoemd in de brief van Ester is, dat de Eeuwige zich heeft verborgen in die periode. Niet op de manier dat Hij afwezig is, maar dat Hij minder bereikbaar en minder ervaarbaar is. Er zijn perioden in ons leven, dat de Eeuwige minder bereikbaar is en minder ervaarbaar. Niemand kan zeggen waar dat aan ligt. Een van de redenen kan zijn dat het aan ons zelf ligt. Maar ook kan de Eeuwige redenen hebben om ons zelf te laten worstelen, waarbij er niets verkeerds van onze kant is.

De derde reden is dat ons leven nu eenmaal geestelijke momenten kent en ook praktische. Je kunt heel geestelijk lijken als je overal voor bidt, letterlijk overal als je sommige mensen moet geloven. Maar de Eeuwige heeft ons ook verstand gegeven om zaken zelf aan te pakken. Bovendien moeten we bij een ziekte of de aankoop van iets ook vertrouwen op de kennis en expertise van een arts en een financieel expert.

Mordechai heeft, samen met Ester, heel praktisch hun volksgenoten voorzien van wapens en militaire training, om zo de Perzische troepen te kunnen verslaan. Het zegenen van de wapens hoorde daar niet bij. Dus is Ester een geweldig verslag, van onderdrukt worden en toch overwinnen, van Israël dat gevangen zit in een vijandige omgeving en zelfs iemand van Israël op de troon heeft zitten, zoals indertijd in Egypte.

Ester waarschuwt om wijs om te gaan met het uitkomen van wat je gelooft. Niet Joodse liedjes zingen bij een treinstation en dan onze gemeente onveilig maken door daar vervolgens naar toe te lopen. Besef dat G’d zich soms verbergt; wees praktisch en wordt niet overgeestelijk. En besef dat de Eeuwige alles voor ons overheeft. Geniet van Poeriem!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua februari 2017

Wat is belangrijker, woorden of daden?
Rotterdammers weten het antwoord daarop. Woorden kunnen een mooier beeld geven, dan de realiteit. Aan de vruchten kent men de boom, niet aan het klappen van de boom. Ook wanneer we tot voorbeeld voor een ander zijn, spreken daden luider dan woorden. Kinderen zijn goed in staat het verschil te zien tussen onze, soms zo geestelijke woorden en onze, soms niet zo geestelijke daden.

Maar er is meer dat ons tot een goed mens maakt. Het leven van mensen met een baan is druk en bestaat voor een behoorlijk deel uit presteren, uit daden. Het nadeel van dat drukke bestaan is, dat aandacht in de verdrukking komt. Aandacht voor de mensen direct om je heen. Aandacht voor jezelf. De dingen die je vindt, waarom vond je die ook al weer?

En er is nog meer. Want bij aandacht hoort ook goed communiceren. De stijl is geworden: korte oppervlakkige facebook zinnetjes, een vraag stellen via de mail en nadat je antwoord hebt gekregen, niet even laten horen dat je dankbaar bent met het antwoord, of in ieder geval dankbaar dat er geantwoord werd.

Wat je soms hoort is dat mensen hun kerkelijke gemeente verlaten, maar niet communiceren dat ze dat besluit aan het nemen zijn of hebben genomen, ook niet, wanneer daar nog eens naar wordt gevraagd. De achterblijvende mensen in die gemeenten die aandacht en verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid tonen, hebben verdriet dat ze niets horen.

Inderdaad behoren verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid ook bij de eigenschappen van een goed mens, van de nieuwe mens. Al deze eigenschappen: daden, aandacht, communiceren, verantwoordelijkheidsgevoel en betrokkenheid vinden we terug in het karakter van Yeshua. Het zijn eigenschappen die zich ontwikkelen, als we Tora beoefenen, niet alleen Sjabbat, maar ook schade vereffenen, niet mogen lasteren, en zo meer.

Het zijn de eigenschappen die je terugvindt in onze gemeente, waardoor we de warmte uitstralen, waarover je hoort spreken door onze gasten. Deze eigenschappen vind je niet in een geloofsbelijdenis. En er zijn meer eigenschappen, zoals iemand niet veroordelen. Wees geïnteresseerd in de ander die zaken anders ziet dan jij. Je zou iets over het hoofd hebben kunnen zien.

Nog een eigenschap: niet een ander dwingen te vergeven, maar de dader ertoe brengen zijn of haar fout toe te geven. Zeker op momenten van onzekerheid komen geloof en al deze eigenschappen erop aan. Hoe kleiner de cirkel en hoe krampachtiger we vasthouden aan eigen invullingen van de Bijbel, des teis het, wanneer G’d op de deur van die kleine cirkel klopt, zie Openbaring 3:20. Maar wie zijn cirkel zo groot maakt dat de Eeuwige er ook in past, zal Zijn bescherming ervaren. Op naar de nieuwe mens.
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua januari 2017

De gangbare jaartelling geeft aan dat er weer een nieuw jaar is begonnen
Deze jaartelling, ook wel de christelijke jaartelling genoemd, is ingesteld door Dionysius Exiguus, een monnik die een paastabel met data wilde maken. Dit was rond 525 van de gangbare jaartelling. Hij koos daarbij een nieuwe jaartelling, waarbij hij wilde dat het begin daarvan de geboorte van Yeshua moest zijn.

Daarbij vergiste hij zich, want die heeft ongeveer in het jaar 4 voor zijn gekozen begin plaatsgevonden. De monnik maakte een jaartabel die ongeveer vier jaar achterloopt. We kunnen er wel zeker van zijn welke dag van de week het is en welke maand, maar niet welk jaar. De Eeuwige trekt zich daar niets van aan. Een Hebreeuwse of Christelijke kalender, Chinese of Ethiopische, Islamitische of Japanse, het plan van G’d loopt en gaat door tot zijn voltooiing en vervulling! G’ds wegen zijn hoger dan onze wegen.

We kunnen ons afvragen waarom Jozef, de zoon van Jakob, zo veel moest lijden, voordat hij de onderkoning van Egypte werd. Maar het is beter te beseffen dat het normaal is dat we lijden, wanneer we, net als Jozef, onze principes hoog houden en niet weglopen voor wat we, net als hij, ervaren als dreigend gevaar. Lijden hoort bij geestelijk succes, zoals dood hoort bij het leven, ook bij eeuwig leven. G’ds wegen zijn hoger dan de onze. Ook het feit dat de vreemde geschiedenis van Tamar met Jehoeda het lopende, bijbelse verslag onderbreekt, laat dat zien.

En vreemd is die geschiedenis inderdaad. Tamar werd gedwongen door Jehoeda, haar schoonvader, weduwe te blijven, totdat de baby jongetjes de huwbare leeftijd hadden bereikt. Dat duurde haar te lang en als prostituee verkleed lokte ze Jehoeda in een affaire die haar zwanger deed worden. Een van de zonen die daaruit geboren werd, Perez, werd de voorvader van de Messias. Daarom hoort die geschiedenis juist wel midden in de lopende bijbelse rapportage. De lijn van de Messias moet duidelijk zijn. Wat een gebrokenheid op aarde, maar wat een hogere, hemelse wijsheid die laat zien dat G’ds wegen hoger zijn dan de onze.

Zo heeft Yeshua – de Messias die in de Talmoed genoemd is naar Jozef: Messias zoon van Jozef – een moment dicht bij twijfel geleefd, toen Hij zei, Laat deze beker, deze opdracht, aan mij voorbijgaan. Een engel uit de hemel moest Hem op het rechte spoor houden, terwijl Yeshua van het naderende vijandelijke gevaar wilde weglopen. Gelukkig gaf Hij het juiste voorbeeld en liep Hij niet weg, maar volbracht Hij Zijn opdracht. Ook daarin was G’ds weg hoger dan die van de mens Yeshua. Hij bleek een doorzetter te zijn, gelukkig maar! Veel doorzettingsvermogen gewenst in 2017!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua december 2016
De najaarsstormen zijn begonnen

Al op zondag 20 november diende de eerste echte storm zich aan. Windstoten van 90 in het binnenland tot 110 km. per uur aan de kust. Het lijkt net alsof alle adem die mensen hebben gebruikt voor hun gesprekken uiteindelijk weer terugwaait. Wij als mensheid produceren heel wat wind, we verplaatsen heel wat lucht.

Maar de vraag is: wat produceren we, niet: hoeveel. En omdat de levensadem door de Eeuwige wordt ingeblazen komt er nog een vraag bij: wat doen we met onze adem als G’ds geschenk, hoe gaan we om met wat we van de Eeuwige hebben ontvangen.

Het was precies het verkeerde luchtgebruik dat de verwoesting van onze Tempels veroorzaakte. Tweedracht in het volk Israël heeft, lees de teksten maar na, nooit iets goeds gebracht. Geef een kachel te weinig lucht en je krijgt slechte verbranding. maar geef een kachel teveel lucht en je krijgt een te groot vuur met kans op brand.

Het is de balans in lucht en hoe die lucht gebruikt wordt, die zorgt voor iets moois – een vuur dat heerlijk verwarmt – of juist iets heel lelijks – een uitslaande brand. Zo werd in de tijd van het eerste Chanoeka de Tempel van Israël verwoest door innerlijke verdeeldheid. Een vijand ruikt verdeeldheid, zoals een hond ruikt wanneer iemand bang is.

Tot zover niets bijzonders. Het is pas bijzonder dat op 25 Kislev in het jaar 160 voor de gangbare jaartelling de verwoesting door de vijand (Syrische militaire troepen) stopte en de moordpartijen tot een halt kwamen en olie die slechts voor één dag licht kon zorgen werd door de Eeuwige wonderbaarlijk vermenigvuldigd tot acht dagen.

De mens gebruikt zijn adem niet altijd goed en de najaarsstormen lijken weer evenwicht te moeten brengen. Maar de Eeuwige zorgt ervoor dat de kwalijke gevolgen van al die valse lucht worden opgeheven. Natuurlijk niet automatisch. We zullen moeten zorgen in de gaten te krijgen hoe we goed leren omgaan met onze lucht.

De najaarsstormen zullen niet stoppen, want het aantal mensen dat niets doet aan lasjon hara, jetzer hara en roeach hara blijft altijd groter dan het aantal mensen dat aan zichzelf werkt. Maar we zijn het aan elkaar en aan de Gever van onze adem verplicht goed om te gaan met onze adem.

Daniël zei ooit tegen de slechte Babylonische koning Belsjazzar, “De G’d in wiens hand uw adem is en die al uw paden beschikt, Hem hebt u niet verheerlijkt.” Rake opmerking. Dat de lichten van Chanoeka symbool mogen zijn van ons voornemen de Eeuwige te verheerlijken met onze daden. Dat onze eigen olie nooit op zal raken! En is er toch storm, laat ‘t dan alleen in een glas water zijn. Vrolijk en stralend Chanoeka!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua november 2016
Vijfentwintig jaar bestaat Beth Yeshua nu

En de viering op de Sjabbat van 22 oktober liet merken hoe dicht we naar elkaar zijn toegegroeid als gemeente. De zo persoonlijke manier waarop we schreven in het boekwerk onder leiding van Yvon sprak boekdelen. En wat we hebben toevertrouwd aan ons jubileumboek sprak van vertrouwen en respect, van betrokkenheid en de wil om verder te bouwen. Wat een kwaliteit aan presentaties op het feest. Met alle ballonnen en dansen en liederen en muziek.

En nu zijn we begonnen aan de tweede periode van 25 jaar. Wat zal die tijd ons allemaal brengen? Welke vernieuwing? Zijn we in staat mensen naar Beth Yeshua toe te trekken, vanwege onze aantrekkelijkheid? Worden die taken, die nu voor een behoorlijk door ouderen worden gedaan, overgenomen door de jongeren? Zodat continuïteit wordt gewaarborgd. Zullen we nog veel meer nieuwe informatie vinden in de Bijbel? En zullen er genoeg schrijvers en sprekers zijn die zich tot onze ziel richten?

Hoe gaat de economie ons beïnvloeden? Hoe vindingrijk zullen we zijn om onze gemeente voortbestaan te bieden, ook financieel? En hoe vindingrijk zullen we zijn in oplossen van al onze onenigheden? Komen er nieuwe liederen, nieuwe dansen, nieuwe gebeden, nieuwe verdieping? Komt er vernieuwing, zoals David zingt in zijn psalm 51, “Schep mij een rein hart, Eeuwige. Vernieuw in mijn binnenste een vaste geest.”

Zal onze jeugd zich vernieuwen? Niet de jonge mensen, maar de jeugd binnen in elk mens. Want bij wie de jeugd zich niet vernieuwt, wie niet jeugdig blijft, die verzuurt, die wordt oud door stil te staan, die is niet meer creatief, die kan niet meer spelen en vrolijk zijn. Het is de Eeuwige die onze ziel verzadigt met het goede, zodat onze jeugd zich vernieuwt als die van een arend, zegt Psalm 103. Dus laten we de Eeuwige toe, zodat Hij ons kan verzadigen?

Er zal ook een opvolging in de komende 25 jaar komen in leiderschap van de gemeente, verwachten we we; alhoewel, als je jeugd zich steeds maar blijft vernieuwen, dan weet je maar nooit! Zorgen we met elkaar dat we de gemeente zo goed laten functioneren, dat het aantrekkelijk is om daar leiding aan te geven en daar verantwoordelijk voor te kunnen zijn? Niet steeds meer werk voor steeds minder mensen. We houden ons aan de lijst waarop onze naam prijkt. Onze naam prijkt, want elk corvee bouwt mee.

Nou, dit lijstje met huiswerk is genoeg om de volgende 25 jaren mee te vullen. Laten we bij dit alles veranderd mogen worden  door de vernieuwing van ons denken, waar plaats is voor Yeshua en voor de Tora. Op naar de volgende 25 jaar!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua oktober 2016
Vijfentwintig jaar als familie

Vijfentwintig jaar bruidsgedrag oefenen, vijfentwintig jaar koffie en thee drinken, vijfentwintig jaar Bijbelstudie, vijfentwintig jaar preken aanhoren, vijfentwintig jaar geboortes, vijfentwintig jaar lekkers voor na de dienst, vijfentwintig jaar pepermuntjes tijdens de dienst, vijfentwintig jaarreizen naar Israël.

Vijfentwintig jaar Melach HaArets uitgeven en lezen, vijfentwintig jaar baby’s bewaken in Sjmiera, vijfentwintig jaar zonden belijden met Jom Kippoer, vijfentwintig jaar reizen naar Amsterdam, vijfentwintig jaar tienden betalen, vijfentwintig jaar voor Israël bidden en helpen met geld, vijfentwintig jaar jaarvergaderingen, vijfentwintig jaar conflictjes oplossen.

Vijfentwintig jaar dansen als David, vijfentwintig jaar danken in het Amida dat de Eeuwige de doden laat opstaan, vijfentwintig jaar boekenaanbod van HaOr, vijfentwintig jaar Galoei Bagaloet, vijfentwintig jaar een geestelijk thuis bieden, vijfentwintig jaar dopen op grond van levend geloof, vijfentwintig jaar huwelijken, vijfentwintig jaar aan herinneringen.

Hoe kan dat, Joden en gelovigen uit de volken in dezelfde gemeente? De Tora ook voor de gelovigen uit de volken? Yeshua als Messias ook voor de Joden? Waar staat dat? In de Tora en de Profeten staan teksten over eenzelfde wet voor Joden en niet-Joden:
Exodus 12:49, het vieren van Pesach en besnijdenis;
Leviticus 16:26-31, Grote Verzoendag, het zondeoffer en de volkomen Sjabbat;
Leviticus 17:14-16, geen bloed eten;
Leviticus 24:22, rechtspraak en doodstraf;
Numeri 9:14, Pesach vieren en besnijdenis; Numeri 9:15 en 16, over de gemeente
Numeri 15:16, het brengen van een vuuroffer
Numeri 15:27-29, zonde en verzoening,
Jesaja 56:6-7, de Tempel en het vieren van Sjabbat en het eerste verbond houden en het brengen van brand- en slachtoffers in de Tempel.

Dus geloof en Wet kunnen samen? “Stellen wij dan door het geloof de Wet buiten werking? Beslist niet. Met geloof bevestig je juist de Wet” (Romeinen 3:31). Maar wie in Yeshua gelooft is toch bevrijd van de Wet, wordt wel gezegd. Wat zegt Yeshua, “Ik ben niet gekomen om de Wet en de Profeten af te schaffen. Ik ben gekomen om die te vervullen” (Matteüs 5:17).

Dus Hij heeft de Wet voor ons vervuld? Nee! Hij zegt: “Wie één van de kleinste geboden afschaft en dat onderwijst is in het Koninkrijk van de hemel niets waard.” Hij geeft ons huiswerk. Dus de Wet en Yeshua garandeert een gemeente als Beth Yeshua? Beslist niet, want zonder wederzijds respect kom je er niet. “Als ik de liefde niet had” (1 Kor. 13). Dat alles maakt wie we zijn. Bijzonder toch!
Lion Erwteman

Blog Beth Yeshua juli-augustus 2016
Hoe blij moet je zijn met de Tora?

Zijn we nou vrij, of gebonden? Je wilt de geboden goed doen, maar hoe goed; en hoe goed is goed? Over opstanding uit de dood en eeuwig leven lees je in Tora, profeten, psalmen en Nieuw Testament; maar hoe goed moet je als mens zijn om daar aanspraak op te kunnen maken? We zijn G’ds schepselen en we behoren tot Zijn schepping. G’d is volmaakt, is Zijn schepping dan niet ook volmaakt? Dus dan zou je als mens automatisch goed moeten kunnen zijn. Maar we weten dat dit niet zo is.

De vraag is dan ook: wat is volmaakt in G’ds ogen. We mogen niet volmaakt beschrijven zoals in de tijd van wrede onderdrukkers, die alles wat ziek, anders, minder aangepast en ander uiterlijk zien als onvolmaakt. De Eeuwige weet hoe breekbaar, sterfelijk, vatbaar voor ziekten, emotioneel niet stabiel en snel afgeleid de mens is. En Hij heeft daar een tijdloos hulpmiddel voor ter beschikking gesteld: de Messias die vrede brengt en onze relaties met elkaar en met de Eeuwige herstelt; door Zijn offer dat sedert de schepping is gebracht.

Paulus beschrijft hoe hij gevangen zit in de wet van het doen van verboden handelingen en het niet doen van te verrichten handelingen, “Want wat ik doe heb ik niet in de hand. Ik doe namelijk niet wat ik zou willen doen; maar ik doe waar ik een afkeer van heb” (Romeinen 7:15; zie ook vers 19). In 8:1 zegt hij, dat daar geen veroordeling voor zal zijn. En dus zegt hij daarmee, dat hij niet uit die gevangenis van die wet komt. Rabbijnen als Shimon ben Pazzi (3^e eeuw g.j.) spreken al net zo.

Zijn we verloren als gelovigen? Juist niet, want de Eeuwige heeft een – in Zijn ogen – volmaakt product gemaakt. Met een vrije wil en een stenen hart. Die wil van ons buigt langzaam Zijn kant op. En ons hart van steen zal alleen door een hart van vlees worden vervangen, wanneer de Eeuwige die ingreep doet (Eze.11:19).

Wat te doen met geboden, waar de invulling daarvan niet is aangegeven (zoals het houden van Sjabbat)? En met geboden en andere teksten in de Tora en andere plaatsen, wanneer die op meerdere manieren kunnen worden uitgelegd; hoe kun je daar dan op vertrouwen dat je het goed doet? Ook daarvoor geldt, dat de Eeuwige met opzet dit soort opdrachten geeft. Wij moeten de details en de invulling zelf zien te vinden, door onderlinge afspraken, mensenwerk en teamwerk dat op die manier wordt gestimuleerd vanuit de hemel.

We kunnen vragen: kijkt de Eeuwige wel of niet naar ons gedrag. Kijk naar Zijn naam, wanneer Mosjee daarnaar vraagt, “Ik ben, die Ik ben” (Exodus 3:14). Dus niet: Ik ben door wat ik presteer. In de ogen van de Eeuwige worden we gewaardeerd door wie we zijn. Het is als het boeketje veldbloemen dat ik vroeger plukte voor mijn moeder en waarmee ik thuiskwam, toen de bloemen al verdord waren. Wat was ze blij met de bloemen, niet door de prestatie, maar door wie ik was. G’d is goed! Hij houdt van ons. Laten we genieten van onze G’d!
Lion Erwteman

juni 2016
Binnenkort is het Sjawoeot, Wekenfeest. In Israël zijn er mensen in kibboetsen die op dat feest met hun eerstelingen pronken. Dat kunnen zijn: hun jonge kinderen en ook hun vruchten van het land. Men gelooft dat met Sjawoeot nieuwe kracht vanuit de hemel komt, om alles aan te kunnen, om te groeien in geloof en vertrouwen in de Eeuwige, om leven uit te dragen aan anderen.

Dit is wat Yeshua aan Zijn discipelen beloofde, “Ik zorg dat de belofte van mijn Vader op jullie komt. Maar jullie moeten in de stad blijven, totdat jullie bekleed worden met kracht vanuit de hemel.” De belofte van de Vader, wat is dat? Christelijke theologie zegt: de Geest. Maar een dergelijke belofte vind je nergens in de Tenach in verband met Sjawoeot (wel dat G’ds Geest zal komen, zie Jesaja 44:3 en Joël 2:28). Dit is G’ds belofte: een afstammeling van koning David op de troon – de Messias (Zijn offer en vrede); landbelofte; mensen terugbrengen naar Israël; een nieuw hart. En Yeshua zorgt ervoor; Hij zendt kracht tot vernieuwing aan Zijn eerstelingen, de Trooster.

Dus Wekenfeest is vieren, dat we deze beloften), genoemd in de Tora, ontvangen. Wekenfeest viert de ontvangst van de Tora, waarin die combinatie van beloften staat geschreven. Die belofte is hard nodig, om ons bestaan van worstelen verdraaglijk te maken. Psalm 145, de psalm die deel uitmaakt van onze wekelijkse diensten, beschrijft dit heel goed: aan de ene kant de Eeuwige en aan de andere kant wij in onze worsteling.

Tot en met vers 13 jubelt David over G’ds heerlijkheid. En dan in vers 14 zie je opeens mensen die vallen, gebogen zijn, honger hebben en die de Eeuwige roepen in hun nood. Wat opvalt is, dat de beginletters van de psalm het Hebreeuwse alfabet vormen. Maar de beginletter noen (getalswaarde 50!) ontbreekt. Alsof deze psalm de verborgen boodschap heeft, dat je kracht nodig hebt door G’ds Geest, om te worstelen en ook nog te kunnen genieten.

Niet uniek voor het Nieuwe Testament, want koning David had G’ds Geest, lees Markus 12:36, die dat had gelezen in 2 Samuël 23:2. En wat te denken van Jakob die G’d zag aan de top van een ladder! En heel Israël dat eenparig reageert, zie Exodus 19:8. Daar is Wekenfeest voor, het feest dat we 50 dagen na Pesach vieren: nieuwe kracht ontvangen en weer voelen dat je een eersteling bent, een originele gelovige die bewust gekozen heeft voor de G’d van Israël en voor Yeshua, de Messias die ons eeuwig leven geeft.

De discipelen, die al lang door G’ds Geest bestuurd werden, moesten wachten op die extra levenskracht, voor motivatie, voor nog meer vertrouwen, voor de uitleg van Yeshua als Messias vanuit de Tora, de Profeten en Geschriften. Wij mogen dat ook verwachten, speciaal op Sjawoeot, dit jaar op 12 juni.

Lag BaOmer 2016
De afgelopen week werd in heel Israël vreugdevuren aangestoken. De oogst van zes weken brandhout zoeken werd op Lag BaOmer benut om gezellig bij het vuur te zitten, te BBQ-en en te dansen. De traditie zegt dat er twee redenen zijn voor het vieren van Lag BaOmer.

Eén daarvan is het stoppen van een dodelijke plaag onder de leerlingen van rabbijn Akiva (40-137 gangbare jaartelling), op de 33^ste (lag; de getalswaarde van deze Hebreeuwse letters: lamed = 30 en gimel = 3) dag van de telling van Omer. Die plaag was ontstaan, doordat zij niet respectvol met elkaar waren omgegaan. En leerlingen van zo’n belangrijke leermeester zouden het voorbeeld moeten geven.

De tweede reden is de Jahrzeit (jaarlijkse herdenking van het overlijden van) rabbijn Sjimon bar Jochai (ook 2^e eeuw g.j.). Hij was de eerste rabbijn die openlijk lesgaf over de geest van de Tora, de mystieke dimensies (kabbala) van de Tora. Hij heeft de Zohar geschreven.

De geest van de Tora is een term die we ook tegenkomen bij Paulus in 2 Korinte 3:6, “[G’d] die ons in staat heeft gesteld om dienaren te zijn van een nieuw verbond niet van de letter, maar van de Geest, want de letter doodt, maar de Geest maakt levend.” Paulus zegt dat het nieuwe verbond van de Geest is. Welke Geest? De Geest van de Tora, want het nieuwe verbond zelf is: de Tora in je hart, volgens Jeremia 31:33.

Paulus zegt wel dat de letter doodt. Maar dat is te vergelijken met de verkeerswet die “doodt”, wanneer we de waarschuwing – wachten bij een rood stoplicht – negeren. Paulus zegt namelijk in Romeinen 8:2, “Want de wet van de Geest van het leven met Yeshua de Messias heeft jullie vrijgezet van de wet van zonde en dood.” De wet van de Geest? Ja, de Geest van de Tora. De kabbala heeft dat veel verder uitgewerkt, met het risico, dat mensen minder afhankelijk worden van G’ds ontferming en meer uit eigen eer gaan doen.

De uitleg van de Tora is mensenwerk, met alle vooroordelen die onveranderd kunnen blijven! Maar de inhoud van de Tora is geestelijk, die vraagt om letterlijk en geestelijk inzicht, geleid daarbij door de Geest van de Eeuwige. Tot diep in de nacht hebben de vuren gebrand. Tegelijkertijd kwam de maan mooi op en op een gegeven moment stond de maan precies boven het vreugdevuur bij ons in de buurt, zie de foto.

mei 2016
Pesach ligt achter ons. De jaarlijkse reis is opnieuw begonnen. De woorden van Mosjee klinken nog na, “Blijf je deze dag herinneren, waarop jullie uit Egypte, het slavenhuis, zijn weggetrokken. Dat de Eeuwige jullie met een machtige hand hier vandaan heeft weggeleid. Daarom mogen jullie geen chamets eten. Vandaag zijn jullie weggetrokken, in de maand van de lente. Herinneren, dat hebben we gedaan, op de avond, die ook die eerste nacht het mysterieuze moment van bevrijding is geweest.

Bloed van lammetjes was het teken om de eerstgeborenen van Israël niet te laten sterven. De volgende ochtend werd, 1500 jaar later, Yeshua aan een executiepaal geslagen. Zijn bloed – offer – redt heel Israël en soulmates. Om steeds weer opnieuw weg te kunnen trekken. Israël en de menigte van andere volken mochten niet chamets gebruiken. “Daarom”, dat staat er! Omdat zij waren weggetrokken, geen chamets. Wat heeft zuurdesem nou te maken met bevrijding? Misschien niets, als je onschuldig gevangen zit.

Maar de redding die de Eeuwige biedt, is voor mensen die beseffen dat ze niet onschuldig zijn. Chamets heeft te maken met voedingswaren die kunnen rijzen, toenemen in volume. En het is dit toenemen in volume dat in de ziel van een mens zorgt voor afname van besef van eigen verantwoordelijkheid. En zorgt voor blindheid voor eigen fouten. En voor aangenaam verrast worden door snaren in je ziel die zijn gaan meetrillen met verkeerde zaken. Zoals een glas dat gaat meetrillen met een bepaalde toon en dan breekt.

De Eeuwige heeft Israël weggeleid uit Egypte. Dus mag je geen chamets gebruiken. Want chamets doet voedingswaren toenemen in volume. En dat is iets wat in onze ziel snaren laat meetrillen, die iets kostbaars in ons laten breken. Terwijl de trilling zelf bedrieglijk goed voelt. Bij de Seider op Pesach hebben we bitter en zoet gegeten. Onze tong is getraind om het onderscheid tussen bitter en zoet te proeven.

Pesach helpt ons om bitter en zoet in onze ziel te leren proeven. En dan niet bitter gauw te veroordelen en weg te moffelen, maar realistisch te bekijken en te leren herkennen. Dan pas kunnen we er achter komen wat ons bitter maakt en de Eeuwige vragen ons daarvan te bevrijden. Zo moeten we ook de snaren leren herkennen die niet meer moet meetrillen.

Verootmoediging is het proces, waarin we leren om toename in volume te herkennen en daar bevrijding voor te vragen. Vraag aan de Eeuwige om nieuwe snaren, die meetrillen met Zijn opdrachten en Zijn bemoedigingen. En vraag om herkenning van bitter en zoet; en van een nieuw muzikaal gehoor, voor de juiste stemming van de snaren in je ziel. Om weg te trekken, wanneer G’d je wegroept.

Hoor Israël & soulmates, G’d stemt je snaren,
Lion Erwteman

april 2016
Op 9 april a.s. is het 1 Niesan, de eerste maand van de maanden die samen het jaar vormen. Zoals Tisjri de eerste maand van elk jaar is (het begin van het geheel), zo is Niesan de eerste maand van alle maanden (het begin van de onderdelen). Regeringsjaren van de koningen van Israël werden altijd per 1 Niesan geteld. Sjmieta (zevende jaar) en Jubeljaar (50^ste jaar werden en worden altijd per 1 Tisjri geteld. Bovendien is de maand Niesan de maand waarin Pesach werd en wordt gevierd.

Het was in de maand Niesan, ooit Aviv geheten,  dat de Uittocht heeft plaatsgevonden, zie Exodus 13:4. In dat woord Aviv zit de oorspronkelijke betekenis van: tederheid. Dat doet denken aan wat Yeshua heeft gezegd over de vijgenboom, “Leer van de vijgenboom deze les: Wanneer zijn hout weer week aan het worden is en zorgt dat de bladeren gaan uitlopen, weet je, dat de zomer nabij is. Zo moet jullie ook beseffen, wanneer je beseft wat er allemaal is gezegd, dat het nabij is en voor de deur staat (Matteüs 24:32-33)” Dat voor de deur staande het is volgens het Goede Nieuws van Lukas het Koninkrijk, zie 21:29-31.

Er is niets magisch met de vijgenboom, zoals er niets magisch is aan bloedrode manen. Maar net als die bloedrode manen herinnert de vijgenboom in de maand van het teder worden van de bomen, ons eraan, dat G’ds Koninkrijk nabij is. Door de gebeurtenissen. Leuke gebeurtenissen? Helemaal niet. Gruwel van verwoesting, valse Messiassen, grote verdrukking, daarover lees je in Matteüs 24. Op het dieptepunt komt “het teken van de Ben Adam, de Mensenzoon”. Dat is beschreven in het boek Daniël, zie 7:13, Daniël 7:13, “Ik bleef kijken in de nachtelijke visioenen. Iemand als een mens kwam met de wolken in de lucht. Hij ging naar Oude van dagen en men leidde hem voor de Oude.” Daniël beschrijft hier de Twee-Eenheid van de ene G’d van Israël.

Zo bezien is Pesach vieren, naast Uittocht herdenken en verlossing en uitwerken, ook stilstaan bij het Koninkrijk. De menselijke Koning zal uit Zijn rijk, dat niet van deze wereld is, uiteindelijk Zijn engelen uitzenden om alle uitverkorenen te verzamelen. En Pesach samen vieren is: aan elkaar en aan de Eeuwige laten zien dat je uitverkorene wilt zijn. Joden samen met niet-Joden, soulmates die samen de G’d van Israël en Zijn menselijke Koning aanbidden.

Ondanks de kletspraatjes van sommige tegenwoordige leraren, weet niemand wanneer het tijdstip aanbreekt dat G’ds Koninkrijk op aarde begint. Dat is de betekenis van Yeshua’s woorden, “Daarom moeten jullie er voor klaar zijn. Want op een uur, dat je het niet verwacht, komt de Ben Adam, de Mensenzoon (Matteüs 22:44).” Om klaar te zijn voor de vredige en veilige toekomst helpt het om het jachtige en bittere verleden te gedenken. Want ergens tussen dat verleden en die toekomst leven wij nu. En we hebben die jaarlijkse Pesach daarvoor nodig. Om teder te worden en te blijven. Kosjer en vrolijk Pesach!

maart 2016
Poeriem is altijd op 14 Adar, in Jeruzalem op 15 Adar. Dit jaar is dat bij ons op 24 maart. Het is een vrolijk feest, maar laten we niet vergeten dat het uit bittere nood geboren is. Er was een incident met een Joodse man die niet wilde buigen voor Haman, de eerste minister in het Perzische rijk 500 jaar voor de gangbare jaartelling. Dat maakte van deze keurige politicus een Jodenhater die de hele Joodse bevolkingsgroep in het toenmalige Perzië wilde vermoorden.

Kwam het door dat incident? Natuurlijk niet. Dat gaf hem een ingang bij de koning om een in zijn DNA vastgelegde haat te kunnen omzetten in genocide. Zoals een grote crisis en maatschappelijke onrust bij zijn collega Hitler dezelfde gevolgen heeft gehad. Het zou prettig zijn als we zouden kunnen zeggen dat dit soort DNA is uitgestorven na de laatste executies van oorlogsmisdadigers van de 2^e wereldoorlog. Maar er lopen nazaten rond met getatoeëerde hakenkruizen op hun kale hoofd.

De grootmoefti van Jeruzalem was destijds een grote vriend van Hitler. En ook hij heeft nazaten. Niet alleen in beruchte militaire groepen. Maar ook op scholen. Margalith Kleijwegt, een Joodse journaliste, rapporteert erover, in opdracht van minister Jet Bussemaker. Zij schrijft in haar rapport “Twee werelden, twee realiteiten” in hoofdstuk 10: Intolerant gedrag (te downloaden via deze link), onder meer het volgende.

“Een docente burgerschap van een mbo in Amsterdam was amper met de les over discriminatie begonnen toen een leerlinge met een Marokkaanse achtergrond opstond, deed of ze een wapen vasthield, in de rondte begon te schieten en op luide toon riep: ‘Als ik een kalasjnikov had, schoot ik alle joden dood.’ De docente schrok, ze wilde meteen een eind maken aan dit gescheld. Ze probeerde het meisje erop te wijzen dat joden en allochtonen veel met elkaar gemeen hebben. Dat deze tirade niemand verder zou helpen. 

‘Maar ik drong niet door. Ik vroeg haar zich in te leven in een denkbeeldig joods meisje van vijf jaar dat hier woont. Wat heeft zo’n kind met de politiek van Israël te maken? Er was helaas geen plaats voor empathie. Dat kleine meisje interesseerde haar niet, ze had maar één boodschap: de joden moesten dood. De studente kreeg meer klasgenoten mee in haar tirade, ook Turkse leerlingen en niet­moslima’s vielen haar bij. ‘O, wat was dat heftig. De Surinaamse leerlingen hielden hun mond, geen idee waarom.”

De luidruchtige leerlinge had, zo rapporteert Margalith Kleijwegt, nog een nawoord voor haar lerares: “Aan het eind van de les werd ik door de boze studente apart genomen. Ze was inmiddels rustig en hoopte dat ik op het goede pad zou komen. “Dat gun ik u”, zei ze welgemeend.” DNA kan lastig zijn. Poeriem anno 2016 is zo reeël als maar kan. Reden om juist vrolijk te zijn. Want er zal “van andere zijde redding en uitkomst opdagen.” Vrolijk Poeriem!

februari 2016
Een mens zou af en toe de gelegenheid moeten nemen om na te denken over G’ds schepping en over de liefde en creativiteit, waarmee Hij Zijn werk heeft verricht. Geen kleur en ontwerp was Hem teveel. Aantallen, geen probleem. Mosjee besteedt er niet veel tijd en beschrijving aan. Maar koning David des te meer, zo vindt de Midrasj in Sjemot Rabba 15:22. David doet dat bijvoorbeeld in Psalm 104. In de eerste 5 verzen worden de hemel, het water, de wolken, de wind, het vuur en de aarde erg beeldend beschreven, naar hun scheppingsdagen.

Water heeft zijn grenzen opgelegd gekregen en moet zich beperken tot rivieren en beken, als bron van leven. Gras voor het vee en brood voor de mens komen uit de aarde voort. G’ds engelen worden genoemd in vers 4, zowel zij die lijken op de wind (roeach), als de engelen die vurig zijn (esj). De bomen met de nestelende vogels, hoge bergen met wilde geiten, ze dartelen in deze psalm. De psalm wordt sjier sjel jom genoemd, het Lied van de Dag. Want in vers 19 noemt David de maan met zijn feesten, het hemellichaam dat op de vierde dag werd geschapen. En de maan die klein is en groot wordt, geeft de Rosj Chodesj aan, de Dag waarmee de maanden worden geteld.

Leeuwen vinden hun voedsel van de Eeuwige en David noemt ze, omdat hij afstamt van Juda. Uiteindelijk wordt de mens genoemd, geschapen op de zesde dag. En David prijst G’d voor die zesdaagse scheppingsactie. De Eeuwige kan zegenen met Zijn geopende hand. En Hij kan Zijn gezicht verbergen, wat levensbedreigend kan zijn, of minstens lijken. In het boek Ester is dat zo, G’d onzichtbaar. Ergens midden in deze zesdaagse psalm weidt David uit over één van de vele soorten vruchten, die de Eeuwige laat voortkomen uit Zijn geschapen weelde aan gewassen. David zegt daar, “en wijn, die het hart van de mens verheugt, het gezicht laat glinsteren van olie; en brood, dat het hart van de mens versterkt” (vers 15).

Waarom zo uitweiden over wijn? Omdat wijn de basis vormt van de heilige momenten die we met de Eeuwige beleven. Deze heerlijke gefermenteerde vloeistof, die lang houdbaar is in het Midden-Oosten, werd gebruikt door de priesters in de Tempeldiensten als een offer, dat gedronken moest worden, zie Exodus 29:40. En wij gebruiken de wijn om de Sjabbat mee te openen en te sluiten. Het is dezelfde vloeistof (jajin in het Hebreeuws), die Noach dronken maakte, maar die priesters gebruikten om de Eeuwige mee te verhogen en te eren. Zoals de olie de kandelaar glinsterend laat branden. Het verheugende karakter van de wijn zorgt ervoor, dat er geen ware vreugde kan zijn zonder wijn, volgens Talmoed Pesachiem 109a. En met grote vreugde besluit David met: Barchie nafsjie et Adonai, prijs G’d mijn ziel.

januari 2016
Het Goede Nieuws is intuïtief te begrijpen. Dat is de reden dat een kind het kan vatten. Ons kaartje naar de hemel, kunnen we claimen, wanneer we begrijpen wat ooit Rachab heeft verkondigd, toen ze in gesprek was met twee geheime agenten in dienst van Jozua. Ze zei, “Toen wij dat hoorden, versmolt ons hart en vanwege jullie bleef er bij niemand meer enige moed over. Want de Eeuwige is jullie G’d. Hij is G’d in de hemel boven en op de aarde beneden” (Jozua 2:11). Ze toonde het inzicht dat de Eeuwige van Israël op die twee niveaus werkzaam is. En het aardse is bemand door G’d als de Messias. Wie dat erkent kan een ticket to heaven claimen, kinderen en volwassenen.

Het is iets anders, wanneer we een poging doen de bijbelteksten, waarop we onder meer ons geloof baseren, te begrijpen. In de Tora staat een aantal verzen, waarover onduidelijkheid bestaat. Een zo’n tekst is te vinden in de uitspraken die Jakob heeft gedaan over zijn zonen. In Genesis 49:6-7 staat over Sjim’on en Levi, dat hun toorn vervloekt dient te worden. Althans, dat is de Nederlandse vertaling. De Groot Nieuws Bijbel maakt er zelfs van, dat die twee mannen zelf vervloekt zijn.

De Hebreeuwse tekst is niet zo gemakkelijk te begrijpen. Want je kunt de tekst lezen in de zin, dat hun toorn vervloekt dient te worden. Maar net zo goed staat er letterlijk, “Wanneer ze boos zijn vellen zij mannen. En wanneer ze er behagen in scheppen verminken zij de pezen van ossen die vervloekt zijn.” Dat is dan vers 6. En vers 7 vervolgt, “Hun toorn is hevig en hun grimmigheid is hard… etc”. Met die vertaling zijn ze helemaal niet vervloekt, zelfs niet hun toorn. Dat maakt een groot verschil, voor hen die de hele Bijbel van kaft tot kaft als G’ds woord en dus belangrijk beschouwen.

We kunnen de vraag stellen waarom de Tora dergelijke onduidelijkheden vertoont. En let wel, de Bijbel maakt hier geen fout. De onduidelijkheid ligt bij ons, de lezers die de waarheid van de Bijbel in zijn geheel willen begrijpen. En daar komt het antwoord al: het ligt aan de lezer wat de vertaling wordt, waardoor de vertaling meer zegt over de vertaler dan over de tekst. G’ds woord is de waarheid, maar elke lezer heeft zijn of haar eigen versie van de waarheid. Aan onze keuzes meet de Eeuwige ons, ook in onze vertalingen.

Wat we dan moeten doen met deze vraagtekentjes: zeggen dat de tekst ons niet geheel duidelijk is. Dat mag. Dat moet, als je eerlijk wilt zijn over de waarheid. Vervolgens kunnen we nederig zijn over ons vermogen de Bijbel te begrijpen. Een andere opvatting over dat deel van de waarheid, daar in Genesis, kan net zo goed. Al is het beeld van Sjim’on en Levi veel milder, als ze niet vervloekt worden door vader Jakob, zelfs niet hun toorn. Uitroepteken! G’d is onmetelijk en wijzer dan wij kunnen bevatten. Zijn woord blijkt dat ook te zijn! Een goed en gezond 2016 toegewenst!

december 2015
Ik heb ooit een goochelaar een truc zien doen met kaarsen. Hij vroeg iemand uit het publiek om naar voren te komen. Het moest iemand zijn die hard kon blazen. Iemand kwam. De goochelaar stak een kaars aan en vroeg de persoon de vlam van de kaars uit te blazen. Die deed dat. Maar een halve seconde later brandde de kaars weer. Steeds opnieuw blies de vrijwilliger en steeds ging de kaars uit, om ook steeds weer aan te gaan en verder te gaan met branden. Het was een truc.

Ooit heeft de Eeuwige – die in het licht is en die zich hult in het licht (Psalm 104:2) – het Licht geroepen. Toen was er licht. We lezen dat in Beresjiet (Genesis, het eerste boek van de Tora). Als je goed telt zie je dat het woord licht (or) het 25^ste Hebreeuwse woord is. De datum van Chanoeka valt precies op 25 Kislev. Het licht van de Eeuwige is zo belangrijk dat het bij de eerste scheppingsdaden staat genoemd. Dat licht moest zichtbaar blijven, toen Israël de Tent en de Tempel had. De Kandelaar (Menora) had de eer dat licht te dragen.

In het begin van de schepping van de wereld was er licht. En in het begin van de tijd na de Makkabeeën Oorlog tussen Israël en de Syrische legertroepen was er opnieuw licht. G’ds lichten priemen door de duisternis van de wereld en zullen nooit worden uitgedoofd. Misschien dat daarom dat vernieuwde licht van Chanoeka weer op 25 Kislev ging branden, als een voortzetting van het allereerste licht. De Syrische troepen hadden de heilige olie verontreinigd. Net als het altaar. Alles wat ze niet begrepen mocht niet bestaan.

Waarin verschilt heilige en pure olie in het kruikje, dat de verwoestende soldaten was ontgaan in hun zoektocht, met andere pure olie? Wetenschappelijk: niets. Heilige olie ziet er net zo uit als gewone pure olie en ruikt ook net zo. Het heilige is alleen te ontdekken door mensen die de Geest van de Eeuwige hebben ontvangen. Zoals de hele Bijbel geestelijk is en alleen te waarderen door geestelijke mensen (1 Korinte 2:14).

De G’d van de Bijbel gebruikt deze geestelijke rijkdommen om te laten zien, dat Hij het Licht nooit zal laten uitdoven. De goochelaar gebruikte een truc om mij onder de indruk te brengen. Maar zoveel meer ben ik onder de indruk gekomen van wat de Eeuwige allemaal doet om Zijn Licht te laten blijven bestaan. Wie in dat Licht gelooft is een kind van het Licht. Die begrijpt dat er onzichtbare zaken bestaan, zoals pure heilige olie, die anders is dan gewone pure olie.

Het verschil: degene die gelooft en weet dat de geestelijke waarheid in de Chanoeka tradities G’ds Licht zichtbaar maken. Alle geboden van de Bijbel hebben deze geestelijke, onzichtbare kant. Je doet ze, omdat je gelovig weet, dat in elk gebod G’ds licht zichtbaar wordt gemaakt. Bij elk lichtje van Chanoeka groeien we in dat geloof. Kinderen van het Licht zijn niet uit te doven! Stralend Chanoeka!

november 2015
De maand Tisjri is achter ons. Het is de maand waarin drie bijbelse feesten voorkomen. Voor ons allen was het een drukke tijd, met veel extra diensten. Het was en is altijd een tijd van veel spiritualiteit. Met als hoogtepunt het dansen met de Tora, waarmee we onze blijdschap uiten over de band die we met onze Papa in de hemel hebben. Mannen en vrouwen hebben met de sefer Tora gedanst, blik op oneindig en eeuwig; een moment van intieme relatie met de Eeuwige via Zijn Woord.

Nu is inmiddels de maand Chesjwan aangebroken. Het is niet de bedoeling dat we van feest tot feest leven, waarbij de gewone dagen er tussenin onbelangrijk zijn en slechts opstapjes tot de bijbelse feesten. De Joodse levenskunst is onder meer het beleven en praktisch invullen van de gewone dagen. En de feesten zijn bedoeld als opstapjes voor die gewone, praktische dagen.

Als de Eeuwige de hoge, spirituele dagen van de feesten als belangrijker had gezien, dan is het de vraag of Hij ooit de aarde als voetenbank had geschapen. De Eeuwige wilde juist een woonplaats in het aardse, zeggen de rabbijnen. Dat moet een doel van Zijn schepping zijn geweest. Dat verheft het aardse en het relativeert het geestelijke.

Al onze praktische, fysieke, van lekker eten en drinken genietende, hard werkende, rommel makende, worstelende, zorg hebbende, angst uitstaande, mislukkingen incasserende ervaringen horen bij ons geloof en ons geestelijk leven. Waarbij de Eeuwige niet een boeman is die alles ziet en straffen heeft klaarstaan. Maar waarbij Hij ons en onze levens erkent als belangrijk, door de relatie die we met Hem hebben.

De aardse plaats waar de Eeuwige graag verblijft, is de Tempel en is ons binnenste. Het mag duidelijk zijn dat de tweede Tempel in Jeruzalem indertijd op een plaats stond, die van zondag tot vrijdagmiddag was omgeven door de drukte van verkeer, schreeuwende kinderen, roepende marktkooplui en Romeinse soldaten.

Die plek had de Eeuwige bewust uitgekozen. Zoals hij ook ons binnenste uitkiest, met alle drukte van onze levens. En de momenten van rust, die we dan ook bewust moeten koesteren. Joden in Israël die zich in deze tijd beveiligen met pepperspray of een pistool kunnen zich verzekerd weten van de aanwezigheid van de Eeuwige die sluimert noch slaapt.

Kislev is de maand die zich hult in donkerte. Zoals de nacht de omgeving is, waarin het natuurlijk is om te slapen, zo is Kislev de maand, waarin de natuur haar winterslaap ingaat. Donkerte hoort bij het leven, zoals licht dat doet. Het was in de donkerte van de negende plaag in Egypte, dat Israël begon te beseffen dat zij niet bestonden uit individuen, maar uit volksgenoten. Het was in de donkerte van Kislev, dat het licht van de Tempelkandelaar weer ging branden. Dat vieren we pas weer in de maand december.

oktober 2015
Beth Yeshua bestaat nu 24 jaar. Vanaf het moment dat Elze en ik de gemeente hebben opgericht, hebben we drie basispunten voor ogen gehad, die het fundament vormen van onze gemeente. Het eerste punt is respect. Niets theologisch aan, maar veel moeilijker toe te passen, want het heeft te maken met gedragskwaliteit. Het liefhebben van de Eeuwige  en van je naaste is niet een theologisch gebod, maar een menselijk gedragspunt. Vanaf het begin is dit punt op de agenda geweest.

Sommige mensen vinden het punt vanzelfsprekend. Anderen vinden dat wie over respect spreekt mensen onderdrukt. Beide reacties zeggen veel over de degenen die ze hanteren. Respect tonen wanneer alles nieuw is, is niet moeilijk. Respect wanneer je iets wilt ontvangen is een makkelijk betaalmiddel. Respect in alle omstandigheden is een levenskunst.

Het tweede punt is de Tora. Het is een moeilijk punt, niet alleen voor mensen die altijd hebben gehoord dat de Wet vervuld-dus-afgedaan zou zijn, maar ook voor Joden die de onderdrukking van Joodse orthodoxie hebben verwisseld voor het opdoeken van de Tora. Vanaf de stichting van Beth Yeshua hebben we beseft, dat Tora niet zaligmakend is, maar wel een sleutel vormt tot het eeuwige leven, lees Matteüs 19 vers 16.

Misschien verwarrend. Maar begrijp dat die toegang pas kan ontstaan na de erkenning van het offer van de Messias, het derde punt. In onze gemeente is dit tweede punt altijd volledig aanwezig geweest. Maar de toepassing ervan hebben we geleidelijk laten indalen. Elke keer wanneer we iets te snel gingen, waren er mensen die meegroeiden en enkelen die afhaakten, wat begrijpelijk was en is. Dus is inderdaad het derde punt Yeshua.

Hem erkennen als de Messias is misschien geen probleem, maar als degene die voor Israël is gekomen was niet altijd even licht verteerbaar. Hem zien als een man van Zijn omgeving en Zijn volk en als woordvoerder van rabbijnse gelijkenissen is een van de unieke taken binnen onze gemeente. De Messias is veel Joodser dan vaak weergegeven.

Het Nieuwe Testament met zijn 1050 geboden lijkt veel meer op “de Wet” dan gedacht. De Tora is veel eigentijdser dan mensen soms beseffen. Het bewaren van het evenwicht tussen deze drie punten en ze alle drie evenveel prioriteit geven, is een interessante uitdaging geweest in het bestaan van onze gemeente.

In de 22 jaar van Beth Yeshua vertrokken mensen die alleen wilden leren en niet wensten toe te passen, die entertainment begeerden, maar niet wilden drinken. Laat staan stromen van levend water uitdelen. Dit is sinds het bestaan van Israël de realiteit. Krijg er oog voor. En besef dat de leiders van Israël altijd in de eerste plaats de Eeuwige hebben gediend en van Hem complimenten ontvingen. Beth Yeshua wordt gebouwd door de Eeuwige.

september 2015
De maand september is druk bezet met alle drie de herfstfeesten van de Eeuwige. Rosj HaSjana, het Nieuwjaar van Israël, begint zelfs al in het laatste stukje zomer, op 13 september a.s. met zonsondergang. Praktisch gesproken komen deze feesten altijd op dezelfde manier, namelijk eerst Rosj HaSjana, tien dagen later Jom Kippoer (grote Verzoendag) en 5 dagen later Soekot (Loofhuttenfeest). En dit jaar vindt dat allemaal plaats in die ene maand september.

Met je verstand bedenk je welke betekenis elk feest ook weer heeft. Zeven feesten plus twee moeten toch allemaal iets specifieks te zeggen hebben. Ze verschillen van elkaar. En als ze niet een oud overblijfsel zijn uit een 3500 jarig verleden en een interessant folkloristisch verschijnsel, maar ook bedoeld zijn voor nu, dan komt de vraag op zielsniveau: hoe zorg ik ervoor dat deze feesten voor mij hun waarde en betekenis houden.

Op die vraag is een simpel antwoord te geven. Vergelijk het met een spaarrekening, die je afsluit voor een kind. Niet zo’n gekke vergelijking, als je bedenkt dat in de gelijkenissen van Yeshua ook over een schat wordt gesproken en over geld als talenten. Een spaarrekening houdt zijn waarde als je daar af en toe in investeert. Ook een inkomen houdt zijn waarde, als het met kleine percentages toeneemt, om gelijk te blijven met de prijsverhogingen van producten.

Als je niet alleen gelijk wilt blijven voor wat betreft geldbedrag – en dus alleen minimaal investeert -, maar dat wilt laten toenemen in waarde, dan moet je forser investeren. Anders gezegd, hoe meer je investeert in de spaarrekening van je kind, des te meer kan het kind uiteindelijk daaruit ontvangen. Hetzelfde principe geldt voor de feesten. Als je ze op dezelfde waarde wilt houden als toen je ze voor het eerst ontdekte, moet je je er elke jaar opnieuw in verdiepen.

Maar als je er meer wilt uithalen en datgene wilt ontvangen, wat deze feesten te bieden hebben, dan moet je veel forser investeren. Hoe investeer je in de feesten? Hier een aantal suggesties:
– Neem je voor je alleen positief uit te laten in die komende 15 dagen. Noem even geen zorg, geen probleem met iemand.
– Breek met je gewone patronen en doe iets anders, zoals:
1. dans je nooit, dans dan nu wel mee;
2. sta je nooit bij het zingen van liederen in je gemeente, ga staan; je lichaamshouding beïnvloedt je hart;
3. ga je nooit naar boven om met iemand te praten, ga dan naar boven, al was het alleen maar om met je te laten bidden;
4. geef meer geld dan je van plan was te geven op de najaarsfeesten;
5. neem je bij elke dienst voor te genieten en te ontvangen, voordat je je huis verlaat;
6. Geef na elke dienst drie personen een compliment dat gemeend is.
Dat je veel nieuwe ervaringen zult hebben!

augustus 2015
Heb je je ooit afgevraagd hoeveel culturen en volken er aanwezig zouden kunnen zijn in je voorgeslacht? En hoeveel volken er hebben geleefd op de plaats waar je nu leeft? De stad Jeruzalem had al een lange geschiedenis achter zich, voordat koning David zich er vestigde. De stad wordt voor het eerst genoemd in Egyptische teksten, die zijn geschreven in een tijd ergens tussen 1900 en 1800 voor de gangbare jaartelling, de Midden­-Bronstijd.­

Het­ land, dat nu Israël­ heet, had­ toen de naam ­Retenoe­. Later werd het­ Kna’an,­ Kana’an,­ genoemd.­ Onder­ de­ in­ die­ geschriften ­genoemde­ steden­ vind­ je­ de­ naam­ Roesjalimoem.­ Het­ was­ in­ die­ tijd­ een­ belangrijke­ stad­, die­ in­ heuvelland­ lag.­ De­ stad­ had­ indertijd­ twee­ leiders,­ die­ Jekaram­ en­ Sjasan­ heetten.­

Een­ andere­ stad­ in­ die­ tijd ­is­ Sjchem­ (Sjechem).­ In­ de­ Bijbel­ is­ de­ stad­ die­ nu­ Jeruzalem­ heet,­ voor­ het­ eerst­genoemd­ in­ de­ geschiedenis­ van­ koning­ Melchisedek,­ die­ toen­ over­ Jeruzalem­ heerste.­ De­ stad­ heette­ indertijd Sjalem.­ Het­ voorvoegsel­ jeroe­ betekent:­ fundament,­ of­ hoeksteen.­ Sjalem­ is­ de­ naam­ van­ een­ belangrijke Semitische­ god­ geweest­, waarvan­ het­ centrum­ van­ aanbidding­ in­ deze­ stad­ heeft­ gelegen.­

“Hoogste­ G’d,­ schepper­ van­ hemel­ en­ aarde”, ­zo­ luidde­ zijn­ volledige­ naam.­ Dat­ kwam­ over­een­ met­ wat­ de­ Hebreeërs­ geloofden.­ De­ nog­ steeds­ bestaande­ bron­ Gichon­ was­ ook­ in die tijd ­een­ belangrijk­ middel­ om­ in­ leven­ te­ blijven.­ Ook­ in­ de­ late­ Bronstijd­, de Amarna periode genoemd (1550-1200­ voor­ g.j.)­ werd­ de­ stad­ en­ het­ gebied­ erom­ heen­ geregeerd­ door­ Kana’anitische­ koningen,­ bij­voorbeeld­ Abdi-Heba,­ die­ correspondeerde­ met ­de­ Egyptische­ farao­ Amenhotep­ IV.­

Zo­ lezen­ we­ In­ Jozua­ 10, de verzen­ 1­ en­ 3,­ over­ de­ Amoritische ­Adonisedek­, die­ koning­ was­ over­ Jeruzalem­ en werd­ gedood­ door­ Jozua.­ De­ Jebusieten­ die­ er­ later­ leefden,­ werden­ in­ de­ oorlog­ met­ David­ overwonnen.­ Het­ is­ dan­ inmiddels­ de­ IJzertijd ­(1200-1000­ v.g.j.).­ In­ 2­ Samuël­ 5:6-9­ en­ 1­ Kronieken­ 11:4-7­ staat­ dat­ de­ stad inmiddels­ in­ belangrijkheid was toegenomen­.

Jeruzalem was toen inmiddels ­omgeven­ door­ stevige­ versterkingen.­ De­ Jebusieten hadden de Hethieten verslagen. En In Jeruzalem gingen beide culturen op in de Joodse samenleving, zoals je leest in Ezechiël 16:3. Koning David veranderde de stad in een echte Israëlische stad. Hij vestigde er wat nu bekend is als de Stad van David (2 Samuël 5:7-9). De Feniciërs bouwden er zijn paleis (2 Samuël 5:11).

Zoveel volken, zoveel mensen met hun vaste over­tuigingen, hun geloof en eigen visie hebben gewoond op de plaats die nu Jeruzalem heet. Ieder­een vond wat hij of zij deed belangrijk. Plezier en kunst, muziek en dans, ruzies en veldslagen, de dood van geliefden, het was er allemaal ooit. En dat zal in ons voorgeslacht niet anders zijn.

Dat betekent niet dat we allemaal onbelangrijk zijn in het grote geheel. Juist niet. Het betekent dat we allemaal zelf de verantwoordelijkheid dragen om van ons leven het mooist mogelijke te maken. Voor jezelf. En samen met elkaar. Samen bouwen aan het mooiste in ons leven en dat van de ander.

juli 2015
Dit blog is geschreven in G’ds mooie Jeruzalem. Israël is het land van uitersten. Er wonen weinig rijke mensen en veel te veel arme mensen. Veel hightech in de wereld komt uit Israël, door de vele uitvinders die creatief verbeteren op erg veel gebieden. Heel veel overlevenden van de Holocaust die hier zijn gaan wonen, leven onder de armoedegrens.

Een ingenieur die we kennen werkt in een hightech bedrijf. Hij verdient zo weinig, dat zijn schoonvader hem en zijn vrouw financieel moet bijspringen om de hoogst nodige zaken te kunnen betalen. Een vriend van ons werkt in het leger. Hij is beroepsmilitair met een hoge rang. Maar hij verdient zo weinig dat hij en zijn gezin schulden hebben, waar ze geen uitweg voor weten. Opa’s en oma’s zijn super nodig.

Israël heeft een van de sterkste legers ter wereld, maar gedraagt zich zo voorzichtig in de afgelopen oorlogen dat ze nauwelijks van goede verdediging kunnen spreken. Wie hier geboren is weet niet beter, maar zoekt af en toe rust en ontspanning in landen die veiliger zijn. De spanningen van allebei fulltime moeten werken om een beetje inkomen te hebben en de voortdurende berichten van aanslagen en raketten veroorzaken voortdurend spanningen, waar je maar tegen moet kunnen.

Immigranten komen, maar vertrekken vaak ook weer, door de tegenvallende lage inkomens, ook voor hoog opgeleiden. Wie hier op latere leeftijd komt leven moet naast idealen ook gewoon realistisch berekenen of hij en zij er wel tegen kan, hier in de smeltkroes van het Midden-Oosten te wonen, met een andere taal, maar vooral met ook het verschil in cultuur. Voor dromers is hier geen plaats. Wel voor harde werkers, die zes dagen per week fulltime kunnen werken; parttime is onmogelijk hier.

Uitersten vind je ook onder de vele Joodse groeperingen die elkaar beconcurreren. Bekering door de ene groep kan volledig genegeerd worden door de andere. Geloof in Yeshua vraagt om een Joodse Messiasbelijdende gemeente. Maar gemeenten zoals Beth Yeshua zijn hier nauwelijks. Praten over Yeshua in je buurt maakt je een vreemdeling. En aan de andere kant is Israël het Land van de Belofte.

De regering onder premier Netanyahu moet knokken om eenheid te bewaren. Sommige leden van het parlement heulen met de vijand. Ook de Verenigde Naties dragen bij aan de wereldwijde haat tegen Israël. Je moet het maar kunnen verdragen. Prachtige landschappen, boeiende archeologische plaatsen, droogte en drinkwaterschaarste, kortom een land van uitersten. Zolang de Messias nog niet terugkomt is Israël een gewoon land met ongewone uitdagingen. En met een hete zomer voor de boeg. Niet pessimisme, maar realisme wint het hier van romantiek.

juni 2015
G’ds manier van optreden is niet te volgen. Zowel Zijn tijdstippen als de manier waarop Hij ingrijpt. Jesaja leert ons dat, wanneer de Eeuwige hem laat zeggen, ‘Mijn gedachten zijn niet jullie gedachten en jullie wegen zijn niet Mijn wegen, zegt de Eeuwige. Want zoals de hemel hoger is dan de aarde, zo zijn Mijn wegen hoger dan jullie wegen en Mijn gedachten hoger dan jullie gedachten.’ Leer met dat vraagteken te leven, lijkt Jesaja te zeggen.

Dit feit helpt als je op een bepaald moment zou twijfelen of je Hem nog begrijpt. De woorden van Jesaja helpen ook, wanneer iemand je wel even zal vertellen wat de Eeuwige wil en hoe Hij dat aanpakt. Er lopen nu eenmaal buiksprekers rond, die G’d als een marionet dingen laten zeggen. Dat is makkelijker dan de hemelse vraagtekens te accepteren.

Zo een vraagteken laat zich zien bij deze Psalm van David, ‘Van David. Zegen de Eeuwige, mijn ziel, en alles wat in mij is, Zijn heilige naam. Zegen de Eeuwige, mijn ziel, en vergeet niet een van zijn liefdevolle daden. Hij, die al jouw ongerechtigheden vergeeft, die al jouw ziekten geneest, die jouw leven verlost van het graf, die jou kroont met goedheid en ontferming, die jouw ziel verzadigt met goedheid, zodat jouw jeugdigheid wordt vernieuwd als die van een arend’ (Psalm 103:1-5.

Het vraagteken staat bij de manier en het tijdstip van de genezing. Wanneer we daarmee kunnen leven staat die belofte recht overeind! De ziel wordt wel vaker aangesproken in de Psalmen, zie Psalmen 42, 57, 116 en 146. Maar de vijf keer in Psalm 103 (verzen 1, 2, 22) en doorlopend in 104 (zie 1, 35) horen daarin bij elkaar en vormen een eenheid.

Ze geven belangrijke momenten weer in ons leven, die ook weer overeenkomen met de vijf boeken van de Tora:

1. Genesis – geboorte van alle leven: onze geboorte, 2. Exodus – Uittocht van Israë en de vele niet-Jo0den die meegingen: onze bevrijding, 3. Leviticus – geestelijke voorschriften: onze geestelijke groei, 4. Numeri – oorlogen tegen Israël: onze geestelijke strijd; en 5. Deuteronomium – het uiteindelijke overlijden van Mosje: de tijd rond ons overlijden. De hint in deze verzen is, dat we onze ziel aanspreken.

Aandacht schenken aan je diepste zelf, daar gaat David ons in voor. En uiteindelijk wordt je ziel verzadigd met jeugdigheid, zie vers 5. Het woord voor ziel (adi) betekent ook: sieraad. Het wordt tijd dat we onze ziel zien als ons sieraad. En dat we dat sieraad verzadigen met jeugdigheid. Je gezicht zal er jonger uitzien. Je denken wordt meer out of the box, origineel en creatief.

In deze bij elkaar horende vijf ontmoetingen met zijn ziel spoort David zijn sieraad aan de Eeuwige te zegenen. David is een musicus van geestelijke liederen, dus bij hem komt dat min of meer vanzelf. En wanneer min de overhand heeft, spreekt hij zijn sieraad daarop aan. Geweldige tip van koning David! Ga goed om met je sieraad!

mei 2015
Binnenkort is het Wekenfeest. Pinksteren ook wel genaamd. Op 24 mei, dat is 6 Siewan, zijn we uitgeteld en sluiten we de periode af, die met Pesach was begonnen. Het is de periode van weggaan uit Egypte tijdens verdrukking, gesymboliseerd door de matses; van reizen door de woestijn en tellen naar Wekenfeest; en van staan rond de berg Sinaï met Joden en niet-Joden en de Tora ontvangen. De periode duurt 7 keer 7 dagen plus een dag, tellend vanaf de tweede dag Pesach, zoals de Tora het voorschrijft.

Dat zal niet voor niets lijken op de herstelperiode die de Eeuwige heeft aangekondigd aan de profeet Daniël. Via de engel Gabriël liet de Eeuwige weten dat er een periode zou aanbreken van zeventig keer zeven stappen: ‘Zeventig zevens zijn bepaald over jouw volk en jouw heilige stad, om de overtreding te voleindigen, de zonde af te sluiten, de ongerechtigheid te verzoenen, en om eeuwige gerechtigheid te brengen, visioen en profeet te bezegelen en de meest heilige te zalven’ (Daniël 9:24).

De tijd van de vijftig dagen was een periode van detoxen, ontgiftigen, zoals mensen dat in een kliniek meemaken, waar ze kunnen loskomen van bepaalde verslavende middelen. Egypte had vergif geplant. Geestelijk vergif. Dat ging er niet automatisch en ineens uit. Net zo goed in onze tijd zie je hoe tradities sterk kunnen blijven in de ziel van mensen, ook in gelovigen. Gelukkig zijn ion Beth Yeshua verreweg de meeste mensen ontgiftigd op het gebied van bijvoorbeeld de bijbelse positie van de vrouw en van de open Joodse manier van denken, in plaats van de gesloten manier van vroeger.

De mensen die het gouden kalf hadden laten maken waren er heilig van overtuigd dat ze goed bezig waren. Totdat ook voor hen de kracht van de Tora mocht gaan gelden, die op de vijftigste dag was gepubliceerd, wat om die reden Wekenfeest wordt genoemd. De inhoud van de Tora is geestelijk, lees het in Romeinen 7:14. Een ongeestelijk mens aanvaardt dat niet, lezen we in 1 Korinte 2:14. Wat is geestelijk? Je kunt beweren dat je de Geest hebt. Maar hoe bewijs je dat aan jezelf en aan anderen?

Een geestelijk mens is nederig en transparant. Een belangrijke beslissing (een relatie verbreken, je gemeente verlaten, etc.) zal dan altijd vanuit verootmoediging genomen worden en pas nadat de geestelijke mens daarover met een bestuur heeft gesproken. Een geestelijk mens is corrigeerbaar en altijd uit op oplossingen vinden en eenheid bevorderen. Dat waren de uitdagingen die Israël tegemoet kon zien bij het ontvangen van de Tora.

Dat bij het ontvangen van de Tora de Geest van de Eeuwige betrokken is, mag dus duidelijk zijn, maar dat is bij elk feest het geval en elke Sjabbat. En zo is ons aanstaande Wekenfeest opnieuw zo’n uitdaging. Ga verder met je detoxen. En als je slaagt wordt het een echt feest!

april 2015
Pesach is een feest dat zich tegenwoordig richt op schoonmaak en eten en drinken dat kosjer voor Pesach moet zijn. Maar de oorspronkelijke betekenis is bevrijding, die verliep door middel van klappen toebedeeld aan de vijand, van bloed aan deuren, van ongerezen brood met bittere kruiden en van gebraden lamsvlees, waarvan geen bot gebroken mocht worden. Als er één feest is, waarin het optreden van de lijdende Messias zichtbaar is gemaakt, dan is het Pesach. En dat moest ook. Want bevrijding zonder kennis van de Messias is niet volledig.

De beelden spreken voor zich, wanneer we die verbinden met de Messias, Yeshua. Binnen in mensen doen ze hun bevrijdend werk. Bijvoorbeeld als volgt. De klappen jegens de vijand leren ons dat de vijand van de G’d van Israël geen genade getoond wordt. Wanneer die vijand zich richt op Israël en haar soulmates is en voor genade en vergeving evenmin plaats. Dat is bijbels en draagt bij aan bevrijding.

Ongerezen brood leert dat we haast moeten hebben en dus een groot verlangen naar
vernieuwing en herstel. Na een tijd van gewenning aan de eigen gedachten gaat een mens lijken op de kikker die in steeds warmer water is en denkt dat alles nog steeds hetzelfde is en dan hij best goed bezig is. Bevrijding van je eigen beperkte gedachten is nodig, omdat we vaak niet in staat zijn zelf in te zien wat we niet goed doen.

Bittere kruiden is symbool van bitterheid en zaken die ons pijn hebben gedaan, maar die we zo hebben gelaten. We zijn slachtoffer geworden van ons gebrek aan vechtlust. Dat gaf wel rust, maar ook bitterheid, want we hadden vrede gesloten met onrechtvaardigheid van anderen en ook die van onszelf. En gebraden lamsvlees is het beeld van het onschuldige kind in onszelf, een lammetje, dat het vuur na aan de schenen gelegd krijgt. En het leert in te zien, dat zoiets niet het einde betekent en geen onoverkomelijke ramp is, maar een tussenfase, die zal overgaan in iets beters.

Ongebroken botten betekent voor onze ziel, dat we mogen beseffen dat we in de
grootste druk onze structuur behouden. De ergste ervaringen krijgen ons niet klein, maar dragen bij aan wie de Eeuwige ons wil laten zijn. En zo wordt Pesach het feest, waarop we de rekening opmaken en onze kneuzingen en verwondingen in kaart
brengen en verplegen. En het wordt het feest, waarop we onze zegeningen tellen.

Pesach valt in de oogsttijd van graan, net als Wekenfeest. Het beeld van oogst is: de
hemel die groei en vrucht dragen mogelijk maakt, tegen de verdrukking in en het licht
tegemoet. Brood uit de aarde, waar de vrucht sterft, zodat die ontdaan wordt van trots en oude natuur. Zo wordt de vrucht nieuw. Pesachschoonmaak van ons huis is OK, als we ook Pesachbevrijding beoefenen

maart 2015
In Israël groeit het aantal rabbijnen dat het Jodendom wil terug laten groeien naar wat het oorspronkelijk is geweest. Op gebieden als bekering, echtscheiding, vrouwen die met de Tora dansen en veel meer, zijn zij aktief. De wurggreep van het gevestigde orthodoxe Jodendom in Israël maakt mensen vaak ongelukkig en behandelt hen regelmatig onrechtvaardig. Bekeringen worden niet erkend, als ze niet precies gaan, zoals een kleine groep rabbijnen dat voorschrijft. Mannen kunnen een volgende vrouw trouwen en hun eerdere vrouw geen rituele echtscheiding gunnen. De man gaat vrolijk verder met zijn leven, terwijl de eerdere vrouw in rituele gevangenschap leeft. En als ze haar get, haar scheidsbrief, alsnog krijgt en ze doet of zegt één ding of woord verkeerd, dan wordt ze afgewezen.

Moed
Dansen en spreken is streng verboden voor vrouwen in veel synagogen. Een groep orthodoxe rabbijnen die vernieuwing wil, beter gezegd, herstel van het oorspronkelijke, heeft zich verenigd tot de Tsohar Rabbijnen, Rabbanee Tsohar. Het eist veel moed en doorzettingsvermogen van hen, hun streven tot uitvoer te brengen; zie onder meer de brandstichting in hun synagoge in Tel Aviv. Het eist ook veel moed van Messiasbelijdende Joden in Israël, hun geloof in Yeshua te beleven in hun gemeenten. Tegenwerking en verzet, ontslag en fysiek geweld komen vaker voor, dan godsdienstvrijheid zou voorschrijven.

Besef
In onze gemeente Beth Yeshua is gezamenlijk besloten vrouwen met de Tora te laten dansen. Dat kost moed, want het is in het gevestigde Jodendom niet geaccepteerd. Verzet tegen dat dansen kost veel minder moeite en moed, dan het toelaten ervan. Ook kost het veel minder moed je te verzetten tegen het lezen door vrouwen uit de Tora. Dit artikel roept op tot besef van wat er in de wereld gaande op het gebied van de deelname van vrouwen in de synagogale diensten. De rabbijnen van Tsohar erkennen, dat ze geen enkel argument hebben kunnen vinden in de Tora, dat die deelname verbiedt. Dus vechten deze moedige rabbijnen tegen de gevestigde orde, die niet van verandering houdt, verandering die hen voor hun gevoel verlaagt in macht en controle. Vanaf februari zullen vrouwen in Beth Yeshua ook mogen meelopen met de rondgang van de Tora op Sjabbat. De Rabbanee Tsohar zien ook daarin geen enkel bezwaar, evenmin als de oudsten van Beth Yeshua.

Orthodoxe rabbijn noemt Yeshua zijn rabbijn
Boeiend is ook hoe men nu in Israël de Messias begint te zien. Shlomo Riskin bijvoorbeeld, orthodox Opperrabbijn in Efrat, Israël, noemt Yeshua zijn Rabbi Jesus. Daar heeft hij veel moed voor nodig. Besef hoeveel moed het kost, een nieuwe gewoonte in te stellen in onze gemeente. De Geest van de Eeuwige gaat door met Zijn vernieuwing, zie Jesaja 43:18-19, ‘Denk niet aan wat vroeger de traditie was en let niet op wat ooit de opvattingen waren. Ik maak iets nieuws. Het zal nu uitspruiten. Daar moet je toch aandacht aan schenken! Ik zal een weg in de woestijn maken en rivieren in de wildernis.’  Wij met elkaar behoren tot de moedige gelovigen die Zijn vernieuwing opmerken en toepassen.

Lion Erwteman

JEUGDGROEPEN:

baby’s van 0 tot 2½ jaar: Gan Tinokot
peuters van 2½ tot 5 jaar: Gan Jeladiem
kinderen van 5 tot 8 jaar: Beth Jeladiem
kinderen vanaf 8 jaar tot bar en bat mitswa leeftijd: Beth Chinoech
tieners tussen bar en bat mitswa leeftijd en 15 jaar: Beth haNoar
jeugdgroep vanaf 15 jaar: Lev