Rubriek: Messias Yeshua onderwijst Tenach en Joodse Halacha

Yeshua en Sjabbat, deel 2

Bewijs uit de Tora
Als Yeshua uitgedaagd werd, kwam Hij meestal met een pleidooi uit de Tora, om aan te tonen dat dit geen schending was, “Mozes heeft u de besnijdenis gegeven, niet, dat zij van Mozes komt, maar van de vaders. En jullie besnijden een mens op Sjabbat. Als een mens op Sjabbat de besnijdenis ontvangt, op dat de wet van Mozes niet verbroken wordt, zijn jullie dan boos, omdat Ik op Sjabbat een geheel mens gezond heb gemaakt?” (Johannes 7:22-23). Rabbijn Hillel gebruikte ook bewijsgronden uit de Tora om te bewijzen dat het Pesachlam geslacht moest worden op de juiste tijd, zelfs als die tijd op Sjabbat was. In de Jerusalem Talmoed, Pesachiem 39a, redeneert hij de hele dag met een vaste groep collega’s, waarbij hij veel argumenten uit de Tora naar voren brengt om zijn punt te bewijzen. Zij accepteerden zijn tegenspraken echter niet. Alleen wanneer hij zei, ‘Dit heb ik geleerd van mijn leraren Sjemaya en Abtalion’ werd zijn standpunt geaccepteerd.

Eigen autoriteit
Later in de Misjna periode, na de Bar Kochba Revolte (132-135 gangbare jaartelling) werd dit soort bijbelse tegenspraak meer gewoon en geaccepteerd. In de tijd van Yeshua werden de School van Hillel en Sjammai meer geïnteresseerd in het verstevigen en overleveren van tradities die zij ontvingen van hun voorgangers. Bedenk dat een van de karaktertrekken van Yeshua die de mensen verbaasden was, ‘Hij leerde hen als gezaghebbende en niet als hun schriftgeleerden’ (Mattheus 7:29). Hij was niet bang om uit naam van zichzelf te leren, in plaats van eerdere rabbijnen te citeren. Tijdens een andere gelegenheid gebruikt Yeshua een andere gedachtengang, maar met hetzelfde resultaat, “Hij vertrok van die plaats en ging in hun synagoge. Daar was een mens met een verschrompelde hand. Men legde Hem de vraag voor, of het geoorloofd is op de Sjabbat te genezen, om Hem te kunnen aanklagen. Maar Hij zei tegen hen: Wie zou er onder jullie zijn, die één schaap heeft en die, als dit op een Sjabbat in een put valt, het niet grijpen zal en eruit trekken? Hoeveel gaat een mens een schaap te boven? Dus is het geoorloofd op de Sjabbat goed te doen. Toen zei Hij tegen die mens: Strek uw hand uit. Hij strekte haar uit en zijn hand werd weer gezond, zoals de andere. 14 De farizeeën gingen weg en spanden tegen Hem samen om Hem om te brengen” (Matteüs 12:9-14).

Heiligheid van de Sjabbat
Zijn gedachtengang was zinvol, maar niet acceptabel bij deze groep Farizeeën die Hem in opspraak wilde brengen. Merk op dat Yeshua niet pleit dat het toegestaan is om de Sjabbat te breken, zelfs niet voor genezing. Hij zegt dat genezing is toegestaan. ‘Het is legaal om goed te doen op Sjabbat’. Maar de Sjabbat moet nog steeds gerespecteerd worden. Ik hoorde eens over een christelijke student die voortdurend klaagde tegen de schoolbibliothecaresse, omdat de bibliotheek op zondag dicht was (voor hem was dit de Sjabbat). Hij gebruikte Yeshua’s uitspraak dat iemand zijn schaap uit de put zou redden op Sjabbat, dus waarom niet de ruimte krijgen om in de bibliotheek te studeren? Na diverse pogingen om haar over te halen zei de wijze bibliothecaresse, ‘Jongeman, ik stel voor dat je beter voor je schapen zorgt’. Zelfs als iets sjwoet* is en technisch niet verboden is, hoort dit als het mogelijk is gedurende de week gedaan te worden, zodat de heiligheid van de Sjabbat behouden blijft.

Kenner van de Tora
Nu nog een ander voorbeeld met een interessante draai. “Hij was bezig te leren in een van de synagogen op Sjabbat. Er was een vrouw, die reeds achttien jaren een geest van zwakheid had en verkromd was en zicht in het geheel niet kon oprichten. Toen Yeshua haar zag, sprak Hij haar toe en zei tegen haar: Vrouw, u bent verlost van uw zwakheid. Hij legde haar de handen op. Direct richtte zij zich op en zij verheerlijkte G’d. Maar de overste van de synagoge nam het kwalijk dat Yeshua op de Sjabbat genas en hij zei tegen de menigte, Zes dagen zijn er, waarop gewerkt moet worden. Kom dàn om u te laten genezen en niet op Sjabbat. Maar Yeshua antwoordde hem en zei: Huichelaars, maakt ieder van jullie niet op Sjabbat zijn os of zijn ezel van de kribbe los en leidt hem weg om hem te laten drinken? Moest deze vrouw, die een dochter van Avraham is en die de tegenstander achttien jaar gebonden had, niet losgemaakt worden van deze band op Sjabbat?” (Lukas 13:10-16). Het antwoord van de overste van de synagoge op Yeshua’s genezing van deze vrouw was een antwoord van een typische Tora-kennende Jood, uit die tijd en van vandaag de dag.

Liefde voor dieren en mensen
Yeshua’s pleidooi was deze keer een lastige. Hij zei tegen de mensen dat zij hun os of ezel los maken om hen naar het water te brengen. Nu, een knoop losmaken was een van de 39 categorieën, en dit kon in conflict zijn met Zijn redenering. Verder onderzoek is nodig om te weten of zij inderdaad hun dieren losmaakten op Sjabbat. Waarschijnlijk waren er manieren om een dier vast te binden zonder een knoop te maken. Misschien waren er verschillende manieren van knopen waarvan het niet verboden was als ze los werden gemaakt. Hoe dan ook, niemand heeft daadwerkelijk iets los gemaakt in dit verhaal. Yeshua brengt slechts een voorbeeld naar voren hoe liefdevol de mensen voor dieren waren op Sjabbat en dit ook zouden moeten zijn voor mensen. Hij speelt met de woorden en vergelijkt het losmaken van een dier met het ‘losmaken’ van deze vrouw die ‘(vast)gebonden’ was door ziekte.

Graan plukken
Er was in ieder geval één gebeurtenis waar genezing geen rol speelde toen Yeshua ondervraagd werd over het houden van Sjabbat, “Op die dag ging Yeshua op de Sjabbat door de korenvelden. Zijn discipelen kregen honger en begonnen aren te plukken en te eten. Maar toen de Farizeeën dit zagen, zeiden zij tegen Hem: Uw discipelen doen wat men op Sjabbat niet mag doen. Hij zei tegen hen: Hebben jullie niet gelezen wat David gedaan heeft, toen hij en die bij hem waren honger kregen? Hoe hij het huis van G’d binnengegaan is en zij de toonbroden hebben gegeten, waarvan hij, noch zij die met hem waren, mochten eten, maar alleen de priesters? Of hebben jullie niet gelezen in de Tora, dat op Sjabbat de priesters in de Tempel de Sjabbat schenden zonder schuldig te zijn? Maar ik zeg jullie: Meer dan de Tempel is hier … Want de Zoon des mensen is heer over de Sjabbat” (Matteüs 12:1-8). In het laatste deel kijken we wat hierover in de Tora staat geschreven en komen nog verdere punten aan bod.

Leib Reuben

*39 categorieën die de kaders voor de wetten van de Sjabbat vormen.